Βρισκόμαστε στο 1939 και οι ρεπόρτερ της εφημερίδας «Χρόνος» βγήκαν στους δρόμους και κατέγραψαν τα πάντα…
«Είνε βέβαιον ότι από τάξεως εις τάξιν αλλάζει και ο τρόπος του πανηγυρισμού της μεγάλης αυτής χριστιανικής εορτής και του συγχρόνου … σκοτώματος δύο κατά σειράν αν μη τριών ημερών αργίας. Η ερώτησις λοιπόν έγινε προς εξακρίβωσιν ακριβώς αυτής της διαφοράς των αντιλήψεων περί εορτασμού…
Το Πάσχα του Υπουργού.
Αρχίζομεν λοιπόν από τον Υπουργόν κ. Κ. Κοτζιάν.
-Το Πάσχα του Υπουργού; Μας λέγει. Περίφημον, διότι παρέχει την ευκαιρίαν ολίγης αναπαύσεως, εκτός αν ανακαλύψουν το καταφύγιόν μου οι καλοί φίλοι, οπότε … αντίο ανάπαυσις. Εννοείται χρειάζονται και οι φίλοι διότι οι μεγάλες χριστιανικές εορτές δεν ημπορούν να εννοηθούν χωρίς καλή συντροφιά.
Το Πάσχα του Δημάρχου.
-Το Πάσχα του Δημάρχου, μας λέγει ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Αμβρ. Πλυτάς εξαρτάται από τον … Δήμαρχον. Εγώ επί παραδείγματι φεύγω αύριον (το Σάββατον) για ψάρεμα. Δεν ηξεύρω αν όλοι οι συνάδελφοι μου κάνουν το ίδιο διότι δεν έτυχε να τους συναντήσω εις το ανοικτόν πέλαγος. Εν πάση περιπτώσει όλοι οι Δήμαρχοι συναντώμεθα εις ένα μόνον πέλαγος μόλις πλησιάσει το Πάσχα: Το πέλαγος των απαραιτήτων εις τας περιπτώσεις αυτάς βοηθημάτων το οποίον κατά κανόνα είνε τρικυμιώδες.
Το Πάσχα του βιομηχάνου.
Απλούστερον, αλλά με περισσότερον… περιεχόμενον το Πάσχα του βιομηχάνου κατά τον κ. Γρηγόριον Σουλτανίδην ιδιοκτήτην της επί της οδού Ανδρούτσου 152 σιδηροβιομηχανίας. Δεν αφίσταται καθόλου των ωραίων θρησκευτικών και οικογενειακών παραδόσεων:
-Με όσην συγκίνησιν ζώμεν τας αγίας ημέρας των παθών, με ίσην ανυπομονησίαν περιμένομεν το Πάσχα την κατ’ εξοχήν χριστιανικήν εορτήν. Η μαγειρίτσα, οι λαμπάδες, τα κόκκινα αυγά, το σουβλιστό αρνί θα δημιουργήσουν στο σπίτι μου όπως και σε κάθε ελληνικό σπίτι, μια ατμόσφαιρα χαράς η οποία θα είνε για μένα ένα ψυχικό ξεκούρασμα από τις συνεχείς φροντίδες των εργασιών. Μια μικρή εκδρομούλα την Δευτέραν θα συμπληρώση το πρόγραμμα της κάπως παρατεταμένης πασχαλινής αναπαύσεως. Εν ολίγοις τις ημέρες αυτές του Πάσχα θα φάμε, θα πιούμε και θα ξεκουραστούμε!
Το Πάσχα του εμπόρου.
-Βάλσαμο για την ψυχήν και για το σώμα είνε αι ημέραι του Πασχαλινού εορτασμού, μας λέγει ο εκ των ιδιοκτητών του επί της οδού Αιόλου γνωστού εμπορικού οίκου δερματίνων ειδών κ. Διον. Σβολόπουλος. Αι φροντίδες παραμερίζονται προ του μεγαλείου των θρησκευτικών αυτών ημερών, ενώ εκ παραλλήλου η τριήμερος περίπου αργία είνε μια μοναδική ευκαιρία ψυχαγωγίας και αναπαύσεως. Ένα πασχαλινό τραπέζι μετά την Ανάστασι αξίζει ύστερα από την υπερκόπωσιν των ημερών αυτών και την σχετικήν νηστεία της Σαρακοστής. Εάν προσθέσετε τώρα κι΄ένα ταξιδάκι μέχρι Τριπόλεως έχετε περίπου μιάν εικόνα της Λαμπρής μας.
Το Πάσχα του υπαλλήλου.
Το Πάσχα του ιδιωτικού υπαλλήλου ημπορεί κάλλιστα να ονομασθή ως Πάσχα των … «συνδυασμών». Η περιωρισμένη οικονομική ευχέρεια και οι πολλές αξιώσεις του υπαλλήλου τον αναγκάζουν να δημιουργήση –περισσότερον από κάθε άλλον χριστιανόν- ένα σωρό συνδυασμούς οι οποίοι του εξασφαλίζουν συνήθως μια καλή Πασχαλία εντός των ορίων πάντοτε της αντοχής του βαλαντίου του.
Ο κ. Σωφρόνιος Σωφρόνης, υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρίας ημπορεί να χαρακτηρισθή ως αριστοτέχνης εις το ζήτημα αυτό. Ιδού άλλως τε το εορταστικόν πρόγραμμά του:
-Τα αυγά τα εξοικονόμησα από τις κότες μου κατά το διάστημα της σαρακοστής. Το Πασχαλινό αρνάκι το επρομηθεύθηκα από την πατρίδα μου εις εξαιρετικήν τιμήν. Ο σύγγαμβρός μου με τον οποίον θα γιορτάσουμε μαζί θα βάλη το κοκορέτσι, το κρασί και τα τσουρέκια. Ελπίζω να περάσουμε στο σπίτι μας καλά τις άγιες αυτές ημέρες. Όλα λίγο ως πολύ έχουν εξοικονομηθή.
Ο μόνος που είνε ανοικονόμητος είνε ο γυιός μου –πενταετής την ηλικίαν- ο οποίος καίτοι ανεκαινίσθη από κεφαλής μέχρις ονύχων είνε ανεξάντλητος εις αξιώσεις…
Το Πάσχα του μαγείρου.
Ο κ. Θεοδ. Καρπούζης ομιλεί εκ μέρους των επαγγελματιών μαγείρων. Τον βρίσκουμε εις το «Πικαντίλλυ» όπου είνε αρχιτεχνίτης.
-Εν πρώτοις θα ετοιμάσω την μαγειρίτσα.
-Σπουδαία υπόθεσις μάστρο-Θόδωρε.
-… Δηλαδή την μαγειρίτσα που θα φαν΄οι άλλοι.
-!!
-‘Επειτα έχουμε τον οβελία. Δέκα αρνιά θα ψήσω!
«Είνε βέβαιον ότι από τάξεως εις τάξιν αλλάζει και ο τρόπος του πανηγυρισμού της μεγάλης αυτής χριστιανικής εορτής και του συγχρόνου … σκοτώματος δύο κατά σειράν αν μη τριών ημερών αργίας. Η ερώτησις λοιπόν έγινε προς εξακρίβωσιν ακριβώς αυτής της διαφοράς των αντιλήψεων περί εορτασμού…
Το Πάσχα του Υπουργού.
Αρχίζομεν λοιπόν από τον Υπουργόν κ. Κ. Κοτζιάν.
-Το Πάσχα του Υπουργού; Μας λέγει. Περίφημον, διότι παρέχει την ευκαιρίαν ολίγης αναπαύσεως, εκτός αν ανακαλύψουν το καταφύγιόν μου οι καλοί φίλοι, οπότε … αντίο ανάπαυσις. Εννοείται χρειάζονται και οι φίλοι διότι οι μεγάλες χριστιανικές εορτές δεν ημπορούν να εννοηθούν χωρίς καλή συντροφιά.
Το Πάσχα του Δημάρχου.
-Το Πάσχα του Δημάρχου, μας λέγει ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Αμβρ. Πλυτάς εξαρτάται από τον … Δήμαρχον. Εγώ επί παραδείγματι φεύγω αύριον (το Σάββατον) για ψάρεμα. Δεν ηξεύρω αν όλοι οι συνάδελφοι μου κάνουν το ίδιο διότι δεν έτυχε να τους συναντήσω εις το ανοικτόν πέλαγος. Εν πάση περιπτώσει όλοι οι Δήμαρχοι συναντώμεθα εις ένα μόνον πέλαγος μόλις πλησιάσει το Πάσχα: Το πέλαγος των απαραιτήτων εις τας περιπτώσεις αυτάς βοηθημάτων το οποίον κατά κανόνα είνε τρικυμιώδες.
Το Πάσχα του βιομηχάνου.
Απλούστερον, αλλά με περισσότερον… περιεχόμενον το Πάσχα του βιομηχάνου κατά τον κ. Γρηγόριον Σουλτανίδην ιδιοκτήτην της επί της οδού Ανδρούτσου 152 σιδηροβιομηχανίας. Δεν αφίσταται καθόλου των ωραίων θρησκευτικών και οικογενειακών παραδόσεων:
-Με όσην συγκίνησιν ζώμεν τας αγίας ημέρας των παθών, με ίσην ανυπομονησίαν περιμένομεν το Πάσχα την κατ’ εξοχήν χριστιανικήν εορτήν. Η μαγειρίτσα, οι λαμπάδες, τα κόκκινα αυγά, το σουβλιστό αρνί θα δημιουργήσουν στο σπίτι μου όπως και σε κάθε ελληνικό σπίτι, μια ατμόσφαιρα χαράς η οποία θα είνε για μένα ένα ψυχικό ξεκούρασμα από τις συνεχείς φροντίδες των εργασιών. Μια μικρή εκδρομούλα την Δευτέραν θα συμπληρώση το πρόγραμμα της κάπως παρατεταμένης πασχαλινής αναπαύσεως. Εν ολίγοις τις ημέρες αυτές του Πάσχα θα φάμε, θα πιούμε και θα ξεκουραστούμε!
Το Πάσχα του εμπόρου.
-Βάλσαμο για την ψυχήν και για το σώμα είνε αι ημέραι του Πασχαλινού εορτασμού, μας λέγει ο εκ των ιδιοκτητών του επί της οδού Αιόλου γνωστού εμπορικού οίκου δερματίνων ειδών κ. Διον. Σβολόπουλος. Αι φροντίδες παραμερίζονται προ του μεγαλείου των θρησκευτικών αυτών ημερών, ενώ εκ παραλλήλου η τριήμερος περίπου αργία είνε μια μοναδική ευκαιρία ψυχαγωγίας και αναπαύσεως. Ένα πασχαλινό τραπέζι μετά την Ανάστασι αξίζει ύστερα από την υπερκόπωσιν των ημερών αυτών και την σχετικήν νηστεία της Σαρακοστής. Εάν προσθέσετε τώρα κι΄ένα ταξιδάκι μέχρι Τριπόλεως έχετε περίπου μιάν εικόνα της Λαμπρής μας.
Το Πάσχα του υπαλλήλου.
Το Πάσχα του ιδιωτικού υπαλλήλου ημπορεί κάλλιστα να ονομασθή ως Πάσχα των … «συνδυασμών». Η περιωρισμένη οικονομική ευχέρεια και οι πολλές αξιώσεις του υπαλλήλου τον αναγκάζουν να δημιουργήση –περισσότερον από κάθε άλλον χριστιανόν- ένα σωρό συνδυασμούς οι οποίοι του εξασφαλίζουν συνήθως μια καλή Πασχαλία εντός των ορίων πάντοτε της αντοχής του βαλαντίου του.
Ο κ. Σωφρόνιος Σωφρόνης, υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρίας ημπορεί να χαρακτηρισθή ως αριστοτέχνης εις το ζήτημα αυτό. Ιδού άλλως τε το εορταστικόν πρόγραμμά του:
-Τα αυγά τα εξοικονόμησα από τις κότες μου κατά το διάστημα της σαρακοστής. Το Πασχαλινό αρνάκι το επρομηθεύθηκα από την πατρίδα μου εις εξαιρετικήν τιμήν. Ο σύγγαμβρός μου με τον οποίον θα γιορτάσουμε μαζί θα βάλη το κοκορέτσι, το κρασί και τα τσουρέκια. Ελπίζω να περάσουμε στο σπίτι μας καλά τις άγιες αυτές ημέρες. Όλα λίγο ως πολύ έχουν εξοικονομηθή.
Ο μόνος που είνε ανοικονόμητος είνε ο γυιός μου –πενταετής την ηλικίαν- ο οποίος καίτοι ανεκαινίσθη από κεφαλής μέχρις ονύχων είνε ανεξάντλητος εις αξιώσεις…
Το Πάσχα του μαγείρου.
Ο κ. Θεοδ. Καρπούζης ομιλεί εκ μέρους των επαγγελματιών μαγείρων. Τον βρίσκουμε εις το «Πικαντίλλυ» όπου είνε αρχιτεχνίτης.
-Εν πρώτοις θα ετοιμάσω την μαγειρίτσα.
-Σπουδαία υπόθεσις μάστρο-Θόδωρε.
-… Δηλαδή την μαγειρίτσα που θα φαν΄οι άλλοι.
-!!
-‘Επειτα έχουμε τον οβελία. Δέκα αρνιά θα ψήσω!
-Θαύμα, μάστρο-Θόδωρε..
-… Δηλαδή τα αρνιά που θα φαν΄οι άλλοι.
-!!
-Έχουμε και λέμε έπειτα τα τσουρέκια, τα γλυκά και τα ρέστα του τραπεζιού…
-Που θα φαν΄οι άλλοι, μάστρο-Θόδωρε.
-Ακριβώς.
Αποτολμώμεν πλέον μίαν εσχάτην ερώτησιν:
-Μα καλά, εσύ δεν θα φας Μάστρο-Θόδωρε;
Και ο μάστρο-Θόδωρος αποκαλύπτει το μυστικό Πασχαλινό παράπονο των μαγείρων:
-Αδύνατον! Μαγειρεύουμε τόσα πράγματα το Πάσχα και χορταίνουμε τόσο με τη … μυρωδιά και το θέαμα ώστε προτιμάμε για δικό μας φαϊ μια καλή χορτόσουπα!!
Το Πάσχα του εργάτου.
Ο κ. Γεώργιος –ή μάλλον Γιώργος- Δημουλάς, εργάτης εφαρμοστής στο μηχανουργείον του κ. Χρηστίδου είνε αποκαλυπτικώτερος όλων.
-Λοιπόν μάστρο Γιώργη; Πως θα περάσης το Πάσχα;
-Εγώ; Όπως όλος ο κόσμος! Πρωτ΄απ΄όλα θα φορέσω τα καινούργια μου ρούχα.
-Έπειτα;
-Έ, έπειτα δεν καταλαβαίνεις; Η μαγειρίτσα τα μεσάνυχτα! Ύπνος έπειτα ως αργά το πρωϊ, έπειτα η τσάρκα στη γειτονιά και …
-Και τέλος το μεσημέρι οβελίας ή το ψητό.
-Καλέ που είσαι ακόμη! Έχουμε καιρό ως το μεσημέρι. Πρώτα τα μεζεδάκια…
-Στην ταβερνούλα της γειτονιάς μαστρο-Γιώργη;
-Φυσικά. Εκεί πρώτα κοκορετσάκι, εκατοσταράκια κι΄έπειτα τα άλλα τα μεζεδάκια όχι πια στην ταβερνούλα αλλά πάντως στη γειτονιά.
-Δεν καταλαβαίνω!
-Δεν άκουσες να λένε το «φάτε μάτια ψάρια;…». Το λοιπόν πριν από το μεσημεριάτικο οβελία μερικά «μπαρμπούνια» της γειτονιάς μου έστω και τρωγόμενα με τα μάτια είνε ό, τι χρειάζεται για να ανοίξη η όρεξι!
Αυτό λοιπόν είνε το Πάσχα των εργαζομένων. Και αντί επιλόγου, ιδού και το Πάσχα του … τεμπέλη.
Θέλετε τ΄όνομά του; Ειν΄ένα όνομα που έρχεται σε πλήρη αντίθεσι με τα χαρακτηριστικά του: Προκόπης! Στο σπίτι του του τώχουν τροποποιήσει ελαφρώς και τον φωνάζουν: Ο «Προκομένος».
Επίθετο δεν έχει. Ή μάλλον δεν το είπε σε κανέναν ποτέ. Πιθανόν κι΄αυτό από τεμπελιά. Βαρυέται να το πρφέρη. Θα είνε ίσως και μακρύ γιατί οσάκις άνοιξε το στόμα του γι΄αυτή τη δουλειά τώκλεισε στη μέση από το χασμουρητό.
Πού κάθεται; Όπου βρεθή. Αλλά όταν καθίση μια, ύστερα δεν εννοεί να σηκωθή! Του κοστίζει τρομερά κάθε μετακίνησις.
Αλλά τώρα φαίνεται ότι το αποφάσισε. Το συλλογιέται ότι θα δουλέψη και … κουράζεται! Γιατί το Πάσχα του ο τεμπέλης θα το περάση… δουλεύοντας!
Αυτό είνε το περίεργο. Όλο το χρόνο κάθεται. Και την ημέρα της πιο μεγάληε γιορτής που όλος ο κόσμος θα βάλη τα καλά του και θα αναπαυθή, ο Προκόπης τότε θα κάμη ένα μεροκάματο. Τι να κάμη ένας τεμπέλης άλλως τε τη Λαμπρή; Που να περάση την ώρα του; Οι ταβέρνες, τα καφενεία κλειστά. Οι δρόμοι έρημοι. Οι βιτρίνες σβηστές. Θα δουλέψη λοιπόν από … τεμπελιά. Αν δεν το πιστεύετε ακούστε τον ίδιον:
-Την Κυριακή Προκόπη θα κάνουμε μια όμορφη εκδρομή. Έρχεσαι;
-Δεν μπορώ. Έχω δουλειά!
-Και τι δουλειά μπορείς να κάμης τέτοια χρονιάρα μέρα;
-Ο γείτονας μου ο πλούσιος θέλει να ψήση τ΄αρνί. Και με κάλεσε να του το ψήσω εγώ!
-Και ξέρεις;
-Η φωτιά θάνε αναμμένη. Το κοκορέτσι έτοιμο από τον χασάπη. Εγώ θα γυρίζω τη σούβλα! Θα δοκιμάζω κάθε τόσο αν ψήθηκε καλά. Έχει και μια ρετσίνα πρώτης τάξεως.
-Γεια σου Προκόπη και καλή Λαμπρή.
Ο τεμπέλης θα γιορτάση το Πάσχα δίπλα στη φωτιά… με τον ιδρώτα του προσώπου του!».
-… Δηλαδή τα αρνιά που θα φαν΄οι άλλοι.
-!!
-Έχουμε και λέμε έπειτα τα τσουρέκια, τα γλυκά και τα ρέστα του τραπεζιού…
-Που θα φαν΄οι άλλοι, μάστρο-Θόδωρε.
-Ακριβώς.
Αποτολμώμεν πλέον μίαν εσχάτην ερώτησιν:
-Μα καλά, εσύ δεν θα φας Μάστρο-Θόδωρε;
Και ο μάστρο-Θόδωρος αποκαλύπτει το μυστικό Πασχαλινό παράπονο των μαγείρων:
-Αδύνατον! Μαγειρεύουμε τόσα πράγματα το Πάσχα και χορταίνουμε τόσο με τη … μυρωδιά και το θέαμα ώστε προτιμάμε για δικό μας φαϊ μια καλή χορτόσουπα!!
Το Πάσχα του εργάτου.
Ο κ. Γεώργιος –ή μάλλον Γιώργος- Δημουλάς, εργάτης εφαρμοστής στο μηχανουργείον του κ. Χρηστίδου είνε αποκαλυπτικώτερος όλων.
-Λοιπόν μάστρο Γιώργη; Πως θα περάσης το Πάσχα;
-Εγώ; Όπως όλος ο κόσμος! Πρωτ΄απ΄όλα θα φορέσω τα καινούργια μου ρούχα.
-Έπειτα;
-Έ, έπειτα δεν καταλαβαίνεις; Η μαγειρίτσα τα μεσάνυχτα! Ύπνος έπειτα ως αργά το πρωϊ, έπειτα η τσάρκα στη γειτονιά και …
-Και τέλος το μεσημέρι οβελίας ή το ψητό.
-Καλέ που είσαι ακόμη! Έχουμε καιρό ως το μεσημέρι. Πρώτα τα μεζεδάκια…
-Στην ταβερνούλα της γειτονιάς μαστρο-Γιώργη;
-Φυσικά. Εκεί πρώτα κοκορετσάκι, εκατοσταράκια κι΄έπειτα τα άλλα τα μεζεδάκια όχι πια στην ταβερνούλα αλλά πάντως στη γειτονιά.
-Δεν καταλαβαίνω!
-Δεν άκουσες να λένε το «φάτε μάτια ψάρια;…». Το λοιπόν πριν από το μεσημεριάτικο οβελία μερικά «μπαρμπούνια» της γειτονιάς μου έστω και τρωγόμενα με τα μάτια είνε ό, τι χρειάζεται για να ανοίξη η όρεξι!
Αυτό λοιπόν είνε το Πάσχα των εργαζομένων. Και αντί επιλόγου, ιδού και το Πάσχα του … τεμπέλη.
Θέλετε τ΄όνομά του; Ειν΄ένα όνομα που έρχεται σε πλήρη αντίθεσι με τα χαρακτηριστικά του: Προκόπης! Στο σπίτι του του τώχουν τροποποιήσει ελαφρώς και τον φωνάζουν: Ο «Προκομένος».
Επίθετο δεν έχει. Ή μάλλον δεν το είπε σε κανέναν ποτέ. Πιθανόν κι΄αυτό από τεμπελιά. Βαρυέται να το πρφέρη. Θα είνε ίσως και μακρύ γιατί οσάκις άνοιξε το στόμα του γι΄αυτή τη δουλειά τώκλεισε στη μέση από το χασμουρητό.
Πού κάθεται; Όπου βρεθή. Αλλά όταν καθίση μια, ύστερα δεν εννοεί να σηκωθή! Του κοστίζει τρομερά κάθε μετακίνησις.
Αλλά τώρα φαίνεται ότι το αποφάσισε. Το συλλογιέται ότι θα δουλέψη και … κουράζεται! Γιατί το Πάσχα του ο τεμπέλης θα το περάση… δουλεύοντας!
Αυτό είνε το περίεργο. Όλο το χρόνο κάθεται. Και την ημέρα της πιο μεγάληε γιορτής που όλος ο κόσμος θα βάλη τα καλά του και θα αναπαυθή, ο Προκόπης τότε θα κάμη ένα μεροκάματο. Τι να κάμη ένας τεμπέλης άλλως τε τη Λαμπρή; Που να περάση την ώρα του; Οι ταβέρνες, τα καφενεία κλειστά. Οι δρόμοι έρημοι. Οι βιτρίνες σβηστές. Θα δουλέψη λοιπόν από … τεμπελιά. Αν δεν το πιστεύετε ακούστε τον ίδιον:
-Την Κυριακή Προκόπη θα κάνουμε μια όμορφη εκδρομή. Έρχεσαι;
-Δεν μπορώ. Έχω δουλειά!
-Και τι δουλειά μπορείς να κάμης τέτοια χρονιάρα μέρα;
-Ο γείτονας μου ο πλούσιος θέλει να ψήση τ΄αρνί. Και με κάλεσε να του το ψήσω εγώ!
-Και ξέρεις;
-Η φωτιά θάνε αναμμένη. Το κοκορέτσι έτοιμο από τον χασάπη. Εγώ θα γυρίζω τη σούβλα! Θα δοκιμάζω κάθε τόσο αν ψήθηκε καλά. Έχει και μια ρετσίνα πρώτης τάξεως.
-Γεια σου Προκόπη και καλή Λαμπρή.
Ο τεμπέλης θα γιορτάση το Πάσχα δίπλα στη φωτιά… με τον ιδρώτα του προσώπου του!».
