Ξεκινώντας για τον όμορφο περίπατο στα γραφικά δρομάκια της Πλάκας θα πούμε δυό λόγια, γενικά για την Αθήνα και ιδιαίτερα για την Πλάκα. Η Αθήνα πρωτοκατοικήθηκε τη νεολιθική εποχή. Τουλάχιστον 3 έως 4 χιλιάδες άνθρωποι είχαν εγκατασταθεί στις Νότιες πλευρές του Λόφου που ονομάστηκε Ακρόπολη και που βρισκόταν στο κέντρο της περιοχής. Η φυσική διάπλαση του τόπου τραβούσε τον κόσμο, αν και ο Λόφος ήταν δύσβατος ,εκτός από τη δυτική πλευρά που υπήρχε κάποια ομαλή άνοδος. Στη ράχη του όμως σχημάτιζε ένα αρκετά αξιόλογο πλάτωμα στο οποίο μπορούσε να γίνει ένας μικρός οικισμός. Αν και υπήρχαν πολλές δυσκολίες, στα 4000-3000 π.χ οι πρώτοι κάτοικοι έστησαν τις κατοικίες τους. Πολύ γρήγορα η πόλη, η Ακρόπολη όπως την έλεγαν, άρχισε να αποκτά σύγχρονη όψη οικισμού και να απλώνεται στους γύρω λόφους, Πνύκας Νυμφών, Μουσείου ή Φιλοπάππου. Αυτό ήταν η αρχή. Στα 1500-1100 π.χ η πόλη με το όνομα Αθήνα είχε πάρει μορφή Μυκηναϊκή. Η Ακρόπολη χρησίμευε μόνο σαν χώρος των ιερών και κατοικία του βασιλιά και της Πολιούχου Αθηνάς από την οποία πήρε το όνομά της. Από τότε η Αθήνα μεταβλήθηκε σε ένα μεγάλο βιοτεχνικό και εμπορικό κέντρο που δημιουργούσε τον κοσμοϊστορικό πολιτισμό. Η λαμπρότητα της διατηρήθηκε πολλούς αιώνες , ακόμα και μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση της. Η παρακμή της άρχισε με τις βαρβαρικές επιδρομές. Η χριστιανική εκκλησία, στους αιώνες που ακολούθησαν, έδωσε μια νέα μορφή στην πόλη που δεν άλλαξε ούτε τον καιρό της φραγκοκρατίας, όσον αφορά την παρακμή της που ολοκληρώθηκε επί Τουρκοκρατίας. Τότε η Αθήνα ονομάστηκε από τους Τούρκους Σεντίνα ή Άττινα και καντήτησε μια μικρή Τουρκόπολη φτωχή και λαμπερή, γεμάτη τζαμιά, εκκλησίες και πολλά τούρκικα κτίρια , δημόσια και κοινωφελή, με πλαίσιο τα ερειπωμένα μνημεία μιας μεγάλης δόξας. Η μικρή εκείνη Τουρκοκρατούμενη πόλη ήταν συγκεντρωμένη γύρω από την Ακρόπολη. Το Κάστρο όπως το έλεγαν. Οι συνοικίες χωρίζονταν στα λεγόμενα «πλατώματα» . Τα πλατώματα ήταν οι σημερινές ενορίες. Το όνομα τους τα πλατώματα το έπαιρναν από τη διαμόρφωσε του εδάφους. Κυριότερη συνοικία της Πλάκας, που ονομάσθηκε έτσι γιατί ήταν επίπεδη σε αντίθεση με τη γειτονική της συνοικία το Ριζόκαστρο , που επειδή βρισκόταν στις ρίζες του Κάστρου ονομάστηκε έτσι. Την Πλάκα αποτελούσαν τα πλατώματα, Μονοκαλούφτη, Ροδακιού, Κωτάκη και Σωτήρας. Τα περισσότερα σπίτια ήταν μικρά, υπήρχαν όμως και αρκετά αρχοντικά. Πολλά από αυτά τα αρχοντικά είχαν μέσα στην αυλή τους ιδιόκτητη εκκλησία. Όταν ελευθερώθηκε από τους Τούρκους η Ελλάδα και η Αθήνα έκανε προσπάθειες να βρει τον παλιό της εαυτό, ήρθε ο Σεπτέμβρης του 1834 που με διάταγμα της αντιβασιλείας ορίσθηκε πρωτεύουσα του ανεξάρτητου πια Ελληνικού κράτους. Η Αθήνα, που ύστερα από έναν επαναστατικό πόλεμο οκτώ χρόνων, ήταν ένας σωρός από ερείπια. Τα όμορφα αρχοντικά είχαν καταστραφεί και σε όλη την έκταση υπήρχαν ελάχιστα σπίτια. Γρήγορα όμως άρχισε η ανοικοδόμηση πάνω στη βασική γραμμή που είχαν χαράξει οι Αρχιτέκτονες Σταμάτης Κιάνδης και Σάουμπερτ, μόνο δυστυχώς, που δεν κρατήθηκαν τα σχέδια τους μέχρι τέλος. Όπως και αν είναι όμως δε παύει να είναι η πανέμορφη Αθήνα, που γοητεύει όλους του ξένους και δικούς μας.
ΠΛΑΚΑ
Συνοικία της Αθήνας, όπου κατά τα πρώτα μετά την απελευθέρωση χρόνια περιοριζόταν η πόλη. Βρίσκεται προς τα Β και Α της Ακρόπολης, στο χώρο που περικλείεται από τις οδούς Αμαλίας, Φιλελλήνων, Μητροπόλεως, Ερμού (προς Μοναστηράκι) και Θησείο. Η Πλάκα οφείλει την ονομασία της στην ομαλότητα του εδάφους της, σε αντίθεση με τις απότομες πλαγιές του Ριζόκαστρου, που βρίσκεται στη ρίζα του κάστρου (του ιερού βράχου της Ακρόπολης). Η Πλάκα, διατηρεί μέχρι σήμερα όλα τα χαρακτηριστικά της παλιάς γειτονιάς της Αθήνας (στενά σοκάκια, μικρές πλατείες, μικρές εκκλησίες, μικρά σπίτια με τζαμαρίες και γρίλιες, πεζούλια με γλάστρες κ.α.), αλλά με την ”εισβολή” του τουρισμού έχασε την ομορφιά και την ηρεμία της. Πολλές ταβέρνες αλλά και πολλά από τα γραφικά σπιτάκια της με τις κάτασπρες αυλές έχουν μετατραπεί σε κοσμικά κέντρα για την ψυχαγωγία των ξένων τουριστών. Έτσι “στης Πλάκας της ανηφοριές που γέρνουν οι κληματαριές” όπως λέει και το τραγούδι, δεν ακούγονται συχνά η λατέρνα, δεν ακούγονται οι κανταδόροι της παλιάς Αθήνας και τα στενά σοκάκια της πλημμυρίζουν από ένα πλήθος επισκεπτών-ντόπιων- και ξένων τουριστών- που ζητάνε περιπέτεια και θέαμα μέσα και έξω από τα κέντρα με μόνιμη συντροφιά το θόρυβο και τους ήχους μοντέρνων ρυθμών. Ακόμα και πατροπαράδοτο καρναβάλι της με τα ανθοστόλιστα άρματα, τους μασκαράδες, το γαϊτανάκι και το “ξυλοπόδαρο” έχει παραχωρήσει τη θέση του σε έξαλλους πανηγυριστές. Από το 1980 ξεκίνησε προσπάθεια να ξαναβρεί η Πλάκα τον παλιό ρυθμό της και να ξαναγίνει η “παλιά γειτονιά” της Αθήνας, που μαζί με τη συνοικία του Ψυρή έδινε ένα ιδιαίτερο χρώμα στην ελληνική πρωτεύουσα.