«Όσοι Αθηναίοι αναζητούσαν χαμένους συγγενείς, περπατούσαν ανάμεσα στα πτώματα, κλείνοντας τις μύτες τους με μαντήλια». Μπορεί οι γνώμες των ιστορικών να διίστανται ως προς το αν τα Δεκεμβριανά ήταν ο δεύτερος γύρος του εμφυλίου πολέμου (μετά τις συγκρούσεις των αντιστασιακών οργανώσεων κατά τη διάρκεια της Κατοχής) ή αν επρόκειτο για μια ωμή, ιμπεριαλιστική παρέμβαση μιας ξένης δύναμης στο εσωτερικό μιας κυρίαρχης χώρας, το μόνο σίγουρο είναι ότι ξεκίνησαν το μεσημέρι της 3ης Δεκεμβρίου 1944, μπροστά στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη. Εκείνη τη μέρα το ΕΑΜ οργάνωσε συλλαλητήριο, με συμμετοχή τουλάχιστον 200.000 ανθρώπων, εναντίον του αφοπλισμού των αντάρτικων ομάδων που αποφάσισε η κυβέρνηση, στηριζόμενη στη Συμφωνία της Καζέρτας δύο μήνες νωρίτερα. Αν και το συλλαλητήριο είχε απαγορευτεί, παρά την αρχική έγκριση που είχε λάβει, δεν υπήρξε καμιά πρόκληση για τους πυροβολισμούς των κυβερνητικών και αγγλικών δυνάμεων ενάντια στο ειρηνικό και, κυρίως, άοπλο πλήθος που οδήγησε στον θάνατο 28 ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 148. Το βράδυ της ίδιας ημέρας αγγλική ομάδα τεθωρακισμένων αφόπλισε στο Παλαιό Ψυχικό το 2ο Σύνταγμα της 2ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, το οποίο παραδόθηκε, καθώς δεν είχε εντολές εμπλοκής με βρετανικά στρατεύματα. Τα ξημερώματα της επόμενης μέρας υπήρξε μάχη μεταξύ μονάδας του ΕΛΑΣ και μελών της οργάνωσης Χ (οι γνωστοί Χίτες), και δυνάμεις του ΕΛΑΣ κατάφεραν να καταλάβουν πολλά αστυνομικά τμήματα περιμετρικά του κέντρου της Αθήνας (Πειραιάς, Κυψέλη, Πατήσια, Νέος Κόσμος, Αμπελόκηποι, Κολωνός) και τις φυλακές της Βουλιαγμένης, ενώ δεν κατάφεραν να κάνουν το ίδιο στις φυλακές Συγγρού και Χατζηκώστα. Στις 6 Δεκεμβρίου δυνάμεις του ΕΛΑΣ εξαπέλυσαν επίθεση στο σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη, όπου, μετά από τετραήμερη μάχη, αναχαιτίστηκαν. Στις 9 Δεκεμβρίου ήρθαν ενισχύσεις των Βρετανών από την Ιταλία. Η 5η Ινδική Μεραρχία χρησιμοποιήθηκε μόλις την επόμενη μέρα για την επιχείρηση της ανακατάληψης του Πειραιά. Στις 14 Δεκεμβρίου κατάφεραν να καταλάβουν την Καστέλλα. Στις 16 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν νέες βρετανικές ενισχύσεις. Τη νύχτα της 17ης Δεκεμβρίου ο ΕΛΑΣ κατέλαβε τα ξενοδοχεία της Κηφισιάς, Σεσίλ, Απέργη και Πεντελικόν, με αιχμαλώτους 50 αξιωματικούς και 500 σμηνίτες της RAF. Στις 18 Δεκεμβρίου οι Βρετανοί κατέλαβαν τον Λόφο του Λυκαβηττού, από τον οποίο μπορούσαν να ελέγχουν αρκετούς δρόμους της Αθήνας με τα πολυβόλα τους. Τη νύχτα της 23ης Δεκεμβρίου ο ΕΛΑΣ παγίδευσε με εκρηκτικά υπόνομο κάτω από το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, όπου διέμεναν η ελληνική κυβέρνηση και το βρετανικό επιτελείο, όντας έτοιμος να το ανατινάξει. Η εκτέλεση του σχεδίου αναβλήθηκε γιατί στις 25 Δεκεμβρίου έφτασε στην Ελλάδα ο Τσόρτσιλ. Στις 27 Δεκεμβρίου οι βρετανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν γενική επίθεση κατά του ΕΛΑΣ, οι δυνάμεις του οποίου αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Αθήνα στις 5 Ιανουαρίου και τον Πειραιά στις 7 Ιανουαρίου. Τα Δεκεμβριανά τερματίστηκαν οριστικά με την υπογραφή της Συνθήκης της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου, η αθέτηση της οποίας υπήρξε ο κύριος λόγος για την έναρξη του εμφυλίου πολέμου.
Πηγή: www.lifo.gr
