Στην κορυφή της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, στους Αμπελοκήπους, το άρωμα της παλιάς Αθήνας κρατάει ακόμη...
Είναι δύσκολο να περάσει κάποιος από τον πολύβουο δρόμο στην καρδιά της πόλης και να μην προσέξει τη γιγαντοαφίσα του κινηματογράφου «Αθήναιον» που μας γυρνάει χρόνια πίσω, σε άλλες εποχές του σινεμά. Εκεί δεν κυριαρχούν οι τεχνολογικά επεξεργασμένες εικόνες και τα εφέ, αλλά το μεράκι του δημιουργού που κρατάει ζωντανή την τέχνη της ζωγραφιστής κινηματογραφικής αφίσας, που κάποτε ανθούσε και σήμερα αργοσβήνει.
Οι ιδιοκτήτες του σινεμά, παρά τις αντιξοότητες, αντιστέκονται στην ψηφιοποίηση και κοσμούν κάθε εβδομάδα την πρόσοψη του κινηματογράφου με τα τεραστίων διαστάσεων έργα του μοναδικού καλλιτέχνη του είδους σήμερα, Βασίλη Δημητρίου. Η συνεργασία τους, άλλωστε, έχει ιστορία τριάντα χρόνων...
Ο 76χρονος Βασίλης Δημητρίου συνεχίζει να δουλεύει ασταμάτητα στο μικρό, χαμηλοτάβανο εργαστήριό του. Αν και από τις αρχές της δεκαετίας του '50 ζωγραφίζει κινηματογραφικές αφίσες, συνεχίζει να δίνει έμφαση στο εικαστικό αποτέλεσμα. Βάζει όλη του την τέχνη στα έργα του κι ας έχει περιορισμένο χρόνο. Γνωρίζει από «πρώτο χέρι» πως ό,τι κι αν γίνει, η χάρτινη αφίσα πρέπει να τοποθετηθεί στη μαρκίζα του κινηματογράφου την Τετάρτη το βράδυ, μόλις ολοκληρωθεί η είσοδος των θεατών της τελευταίας προβολής.
«Ζωγραφίζω 55 αφίσες τον χρόνο για το "Αθήναιον". Κάποτε εργαζόμουν παράλληλα για οκτώ κινηματογράφους πρώτης προβολής. Δεν θυμάμαι πια πόσες αφίσες έχω φτιάξει. Είναι χιλιάδες. Ξεκίνησα 14 ετών, εντελώς τυχαία, γιατί αγαπούσα το σινεμά αλλά δεν είχα χρήματα και βρέθηκα να κάνω μικροδουλειές στον κινηματογράφο "Αττικόν" στην Κυψέλη με αντάλλαγμα ένα εισιτήριο. Τότε προσπάθησα πρώτη φορά να ζωγραφίσω τους πρωταγωνιστές που έβλεπα στο ταμπλό, με είδε ο ιδιοκτήτης και αποφάσισε να με βοηθήσει γιατί θεώρησε ότι έχω ταλέντο. Με έστειλε σε γνωστούς καλλιτέχνες της εποχής που είχαν εξειδίκευση στη γιγαντοαφίσα και έτσι ?ξετυλίχτηκα», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο ζωγράφος.
Από το «Δόκτωρ Ζιβάγκο» μέχρι το «Χάρι Πότερ», ο Βασίλης Δημητρίου δίνει πάντα τον καλύτερό του εαυτό όταν φιλοτεχνεί τις αφίσες του.
Παρ' όλο που δεν θυμάται τον τίτλο της ταινίας, δεν ξεχνάει το συναίσθημα ικανοποίησης όταν είδε την πρώτη του αφίσα στο σινεμά «Αστορ» στην οδό Σταδίου. «Ημουν χαρούμενος γιατί δουλειά μου παρουσιαζόταν σε ένα κεντρικό σινεμά. Λίγο πιο κάτω υπήρχαν γιγαντοαφίσες μεγάλων ζωγράφων, όπως του Βακιρτζή», συμπληρώνει.
Ο χρόνος
Κάποτε ο Βασίλης Δημητρίου χρειαζόταν ένα οχτάωρο για να ολοκληρώσει μια αφίσα μήκους 6 μέτρων και 2,5 μέτρων ύψους. Σήμερα τα δύο 24ωρα είναι αρκετά. Η αγάπη του για τη δουλειά, αλλά και η καλή φυσική του κατάσταση, αφού υπήρξε διακεκριμένος πυγμάχος, του δίνουν δύναμη και αντοχή.
Κάποτε ο Βασίλης Δημητρίου χρειαζόταν ένα οχτάωρο για να ολοκληρώσει μια αφίσα μήκους 6 μέτρων και 2,5 μέτρων ύψους. Σήμερα τα δύο 24ωρα είναι αρκετά. Η αγάπη του για τη δουλειά, αλλά και η καλή φυσική του κατάσταση, αφού υπήρξε διακεκριμένος πυγμάχος, του δίνουν δύναμη και αντοχή.
«Οσο αντέχει ο Βασίλης Δημητρίου θα αντέχουμε και εμείς», λέει ο Κώστας Γιαννόπουλος, συνιδιοκτήτης του «Αθήναιον», στη μαρκίζα του οποίου αυτές τις μέρες δεσπόζουν οι αφίσες για το «Χόμπιτ» και το «Αν...».
«Τώρα πια κουράζομαι αλλά θα δουλεύω όσο αντέχω. Δυστυχώς είμαι ο τελευταίος δημιουργός ζωγραφιστής κινηματογραφικής αφίσας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει συνεχιστής. Είναι σκληρή δουλειά και δεν την προτιμούν οι νέοι καλλιτέχνες», προσθέτει. Για τα έργα του ο 76χρονος χρησιμοποιεί χαρτί του μέτρου, σκόνες αγιογραφίας και ψαρόκολλα. Οταν δουλεύει ακούει τζαζ ή κλασική μουσική. Τα τελευταία χρόνια δεν παρακολουθεί τις ταινίες πριν ζωγραφίσει και δουλεύει με τις φωτογραφίες και το διαφημιστικό υλικό. Ο αγαπημένος του ηθοποιός είναι ο Κλιντ Ιστγουντ, ενώ έχει ιδιαίτερη αδυναμία στη Σοφία Λόρεν και την Πενέλοπε Κρουζ. Πρόσφατα ξεχώρισε τη Ζέτα Μακρυπούλια, την οποία ζωγράφισε για μια κινηματογραφική αφίσα γιατί «είναι πολύ όμορφη».
«Στους Ολυμπιακούς του 2004 με συνάντησε ένας φίλος του Κλιντ Ιστγουντ. Τον έστειλε να με βρει γιατί είχε διαβάσει μια συνέντευξη μου σχετικά με την τέχνη της χειροποίητης κινηματογραφικής αφίσας σε αμερικανικό περιοδικό. Του έστειλα ένα κεφάλι του», καταλήγει.
Η αφίσα για τον τελευταίο Τζέιμς Μποντ δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει από το... ρεπερτόριο του Βασίλη Δημητρίου.
Πιστοί στην παράδοση οι ιδιοκτήτες του «Αθήναιον»
Διατηρούν ζωντανή μια τέχνη που αργοσβήνει
Διατηρούν ζωντανή μια τέχνη που αργοσβήνει
Οι ιδιοκτήτες του «Αθήναιον» δηλώνουν πιστοί στην παράδοση. Αυτός είναι και ο λόγος που ο κινηματογράφος τους διατηρεί μέχρι σήμερα την τέχνη της ζωγραφιστής γιγαντοαφίσας στην πρόσοψή του.
«Εχουμε εμμονή με την παράδοση και προσπαθούμε με "νύχια και με δόντια" να διατηρήσουμε τη ζωγραφιστή κινηματογραφική γιγαντoαφίσα. Θα ήταν πιο εύκολο να τοποθετούσαμε στη θέση της ένα ψηφιακό banner αλλά εμείς επιμένουμε παραδοσιακά. Θέλουμε να φαίνεται ξεκάθαρα το "ανθρώπινο χέρι". Εχει μια μαγεία. Δεν έχει;», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Κώστας Γιαννόπουλος , ένας εκ των πέντε ιδιοκτητών. Ο καλλιτέχνης υποχρεούται κάθε Τετάρτη βράδυ να έχει «παραδώσει» τη δουλειά του για να τοποθετηθεί στη μαρκίζα.
«Είναι μια δύσκολη διαδικασία. Μας πιέζει ο χρόνος και πρέπει, ό,τι κι αν συμβεί, κάθε εβδομάδα να είναι έτοιμη η καινούργια αφίσα. Υπάρχουν ξύλινα τελάρα στα οποία επικολλάται η ζωγραφιά. Επιδιώκουμε να ενημερώνουμε τον ζωγράφο μία εβδομάδα νωρίτερα για την ταινία που θα προβληθεί, όμως δεν τα καταφέρνουμε πάντα. Αλλωστε, όταν υπάρχει ο ανθρώπινος παράγοντας, υπάρχει και το απρόοπτο», συμπληρώνει.
Μοναδικός στην Ευρώπη
Στο «Αθήναιον» έχουν φιλοξενηθεί έργα του Βασίλη Δημητρίου αδιάλειπτα τα τελευταία τριάντα χρόνια. «Από το 1983 συνεργαζόμαστε με τον κ. Δημητρίου. Παλιότερα είχαμε φιλοξενήσει και πολλά έργα του ζωγράφου Νίκου Ανδρεάκου. Οπως γνωρίζω, στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, δεν υπάρχει άλλος κινηματογράφος που διατηρεί τη ζωγραφιστή αφίσα. Η τέχνη της χειροποίητης αφίσας είναι διεθνώς υπό εξαφάνιση. Πρόκειται άλλωστε για μια πιο ακριβή διαδικασία, με ρίσκο, αλλά εμείς προσπαθούμε να την κρατήσουμε ζωντανή», προσθέτει.
Στο «Αθήναιον» έχουν φιλοξενηθεί έργα του Βασίλη Δημητρίου αδιάλειπτα τα τελευταία τριάντα χρόνια. «Από το 1983 συνεργαζόμαστε με τον κ. Δημητρίου. Παλιότερα είχαμε φιλοξενήσει και πολλά έργα του ζωγράφου Νίκου Ανδρεάκου. Οπως γνωρίζω, στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, δεν υπάρχει άλλος κινηματογράφος που διατηρεί τη ζωγραφιστή αφίσα. Η τέχνη της χειροποίητης αφίσας είναι διεθνώς υπό εξαφάνιση. Πρόκειται άλλωστε για μια πιο ακριβή διαδικασία, με ρίσκο, αλλά εμείς προσπαθούμε να την κρατήσουμε ζωντανή», προσθέτει.
Κάποιες αφίσες έχουν κρατηθεί από την οικογένεια των ιδιοκτητών του κινηματογράφου και φυλάσσονται σε αποθήκες. «Στόχος μας είναι να παρέχουμε στο κοινό την πιο σύγχρονη τεχνολογία στον ήχο και στην εικόνα. Αλλωστε, ήμασταν το πρώτο σινεμά που έφερε ψηφιακή μηχανή. Ομως συνεχίζουμε να τοποθετούμε στην πρόσοψη τη ζωγραφιστή γιγαντοαφίσα».