Σχεδόν 2.500 χρόνια μετά ο Παρθενώνας κρύβει ακόμη τα δικά του μυστικά... Αγνωστες αρχαϊκές λεπτομέρειες για τον ναό που υπήρξε ένα από επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου επιχείρησε να δώσει κατά τη χθεσινή της διάλεξη η δρ αρχαιολόγος της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης Ελισάβετ Σιουμπάρα.
Τίτλος της ομιλίας ήταν «Αρχαϊκή Ακρόπολη: Νέες έρευνες και συμπεράσματα» κατά την οποία η διακεκριμένη επιστήμων κατάφερε να «ρίξει» φως σε άγνωστες πτυχές του βραχώδους λόφου από τον 6ο π.Χ. Αιώνα, όταν δηλαδή εκεί κυριαρχούσαν δύο μεγάλοι ναοί.
Ο αρχαϊκός, που προηγήθηκε του Παρθενώνα και του Προπαρθενώνα, αλλά και ο Αρχαίος Ναός της Αθηνάς Πολιάδος, που τα θεμέλιά του σώζονται ως και τις ημέρες μας νότια του Ερεχθείου.
Δύο ιερά που γνώρισαν την καταστροφική μήνιν των Περσών το 480 π.Χ.
Οπως έγινε γνωστό κατά τη χθεσινή παρουσίαση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης, πριν από τον Παρθενώνα στο ίδιο σημείο είχαν υπάρξει τουλάχιστον δύο ναοί: ο περίφημος αρχαϊκός, ο οποίος κτίστηκε από πειραϊκό ακτίτη λίθο και έφερε έντονα χρώματα, που σε κάποια σημεία και μέλη του είναι ως σήμερα ορατά, αλλά ο Προπαρθενώνας, που άρχισε να χτίζεται μετά τη Μάχη του Μαραθώνα με βασικό υλικό, φυσικά, το πεντελικό μάρμαρο.
Από αυτόν τον αρχαϊκό ναό -γνωστό και ως ναό του Εκατόμπεδου- προέρχεται μάλιστα και το μεγάλο πώρινο αέτωμα που συναντά κάποιος ανεβαίνοντας την επικλινή σκάλα του Μουσείου της Ακρόπολης. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό γλυπτό, το οποίο απεικονίζει λιοντάρια να κατασπαράζουν έναν ταύρο, τα οποία πλαισιώνονται με δύο διαφορετικές παραστάσεις: από τη μια βλέπουμε τον Ηρακλή να παλεύει με τον θαλάσσιο δαίμονα Τρίτωνα και από την άλλη τον λεγόμενο Τρισώματο δαίμονα.
Οπως αποκάλυψε η κυρία Σιουμπάρα, ο ναός αυτός γίνεται επομένως ο πρώτος μνημειακός λίθινος ναός στην Αττική,
ενώ κάποιες τεχνικές του ταιριάζουν με αντίστοιχες που χρησιμοποιήθηκαν αργότερα και στον Παρθενώνα.
Πρακτικές οι οποίες σύμφωνα με τα νέα πορίσματα και τις έρευνες έκαναν την εμφάνισή τους ως και 120 χρόνια νωρίτερα απ'ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες.
Πρακτικές οι οποίες σύμφωνα με τα νέα πορίσματα και τις έρευνες έκαναν την εμφάνισή τους ως και 120 χρόνια νωρίτερα απ'ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες.
«Υστερα από μια εξονυχιστική μελέτη αρχιτεκτονικών μελών, καταφέραμε να βγάλουμε νέα συμπεράσματα και να επανεκτιμήσουμε τον συγκεκριμένο ναό, ο οποίος ήταν δωρικός περίπτερος, όπως και ο Παρθενώνας, αλλά με μικρότερο αριθμό κιόνων σε όλες τις πλευρές. Τα παραπάνω μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε πολύ ισχυρή παράδοση και μια πρώιμη εξέλιξη στην αρχιτεκτονική, γεγονός που κάνει αυτόν τον πρώτο ναό ακόμα πιο σημαντικό απ'ό,τι πιστεύαμε ως τώρα» υποστήριξε
η αρχαιολόγος.
Με τα κατάλοιπα των προηγούμενων ναών έφτιαξαν το νότιο τείχος
Σύμφωνα πάντα με την κυρία Σιουμπάρα, ο πρώτος Παρθενώνας καταστράφηκε από τους ίδιους τους Αθηναίους, μιας και ήθελαν να χτίσουν έναν μεγαλύτερο στη θέση του, ένα ιερό από μάρμαρο, δημιουργώντας έτσι τον πρώτο μνημειακό ναό όπου το περίφημο υλικό χρησιμοποιείται συστηματικά στην αρχιτεκτονική του.
Με τα κατάλοιπα των προηγούμενων ναών έφτιαξαν το νότιο τείχος
Σύμφωνα πάντα με την κυρία Σιουμπάρα, ο πρώτος Παρθενώνας καταστράφηκε από τους ίδιους τους Αθηναίους, μιας και ήθελαν να χτίσουν έναν μεγαλύτερο στη θέση του, ένα ιερό από μάρμαρο, δημιουργώντας έτσι τον πρώτο μνημειακό ναό όπου το περίφημο υλικό χρησιμοποιείται συστηματικά στην αρχιτεκτονική του.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι τα αρχιτεκτονικά μέλη και τα γλυπτά του εξαφανίστηκαν από προσώπου γης. Τουναντίον. Χρησιμοποιήθηκαν σε δεύτερη χρήση στην κατασκευή του νότιου τείχους του Παρθενώνα.
Μάλιστα, όπως τονίστηκε κατά τη διάρκεια της διάλεξης, και τα αρχιτεκτονικά μέλη από άλλους μεγάλους ναούς της Ακρόπολης μεταξύ των οποίων και το ιερό της Αθηνάς Πολιάδος... αξιοποιήθηκαν στον μεταγενέστερο Παρθενώνα. Για παράδειγμα, τα λίθινα επιστύλια από τον προαναφερθέντα ιερό ενσωματώθηκαν στο ανατολικό σκέλος του βόρειου τείχους του ναού, κάτι που είναι εμφανές στους επισκέπτες και μελετητές ακόμη και σήμερα.
Γιώτα Βαζούρα
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ