Γράφει η Νανά Ιωαννίδου
Η βάρβαρη υπερκατανάλωση των πλαστικών κινέζικων παιχνιδιών για το δέντρο
των Χριστουγέννων και τα φωτάκια τους, που μας άλλαξαν τα φώτα
σε αισθητική, ακόμα αργούσαν! Τα παιδιά της πρώτης Δημοτικού
της σχολικής χρονιάς 1945 - 46 θυμούνται
την ποιοτική διαφορά και καταγράφουν τα γεγονότα, όπως τα έζησαν!
Βέβαια πάντα δεμένες οι μνήμες με τον Πειραιά μιά και εδώ γεννήθηκε
η μητέρα μου, εδώ τα σχολεία μου και το νήμα της ζωής ακόμα, να με κρατά
γερά δεμένη στα γεράματά μου μ΄ αυτή την πόλη. Δεν αναπνέω αν δεν
κάνω κάθε μέρα τη βόλτα μου στην μαγευτική Καστέλλα!
Εδώ σεργιάνιζαν οι δικοί μου, εδώ σεργιάνισα τα νειάτα μου.
Δεν αλλάζω τη θέα με τίποτα!
Δεν ήταν εύκολα χρόνια τα μετά τον πόλεμο. Ήταν ο εμφύλιος,
ήταν η φτώχεια που άφησε ο πόλεμος, με επιστέγαση τον φρικτό
ξαφνικό βομβαρδισμό εδώ στον Πειραιά το '44. Μέχρι το '50 είχε
μαζέψει όλα τα συντρίμια του ο Πειραιάς. Κάθε σπίτι είχε την δική
του ιστορία, όμως τους ανθρώπους τους ένωνε η αλληλεγγύη και
το ποιοτικο περιβάλλον που ζούσαν, δηλαδή όλα στα ανθρώπινα
μέτρα αισθητικά και μακρυά από υπερκατανάλωση!
Κατεβαίναμε εμείς Πειραιά, οι κατοικούντες στην εκβολή του Κηφισού
στην παραλία, με τα ΡΕΟ με την μουσούδα, που πρωτοέκαναν τέρμα,
πρώτα στο Δημοτικό Θέατρο κι αργότερα στο σταυροδρόμι στην αγορά,
Τσαμαδού και Γούναρη.
Μετά τον πόλεμο το μαγικό ραβδί του εμπορίου άρχισε το θαύμα του.
Αποθήκες με επιγραφές "εδώδιμα κι αποικιακά"και παντός είδους
καταστήματα σιγά σιγά πλημμύρισαν τον Πειραιά και τροφοδοτούσαν
τον κόσμο που έβγαινε από την καταστροφή.
![]()
Κέντρο του "φτωχομάνα"η κεντρική αγορά του. Τα Χριστούγεννα
Κέντρο του "φτωχομάνα"η κεντρική αγορά του. Τα Χριστούγεννα
στα παιδικά μας χρόνια, με λαχτάρα τα περιμέναμε, όχι για τα δώρα,
τέτοια δεν υπήρχαν, τουλάχιστον για μια δεκαετία
για τα περισσότερα παιδιά. Ούτε δέντρα υπήρχαν στολισμένα, αυτά μπήκαν
στη ζωή μας μετά το 1954 -'55. Τα Χριστούγεννα τα περιμέναμε
για τα καινούργια παπούτσια μας!
Τότε τα κορίτσια τα προτιμούσαν λουστρίνια μαύρα και τα αγόρια
σκαρπίνια ή μποτάκια! Η Φίλωνος άρχιζε να γίνεται το στέκι των καταστημάτων
για υποδήματα. Άλλοτε όμως ψωνίζαμε τα παπούτσια μας για καλύτερες
τιμές και στα τσαρουχάδικα στην παραλία της αγοράς, όπου παίρναμε
και τις καινούργιες παντοφλίτσες μας! Η χαρά του δώρου για τα περισσότερα
παιδιά ήταν οι παραπάνω ζωγραφιές μας, που αγοράζαμε και ανταλλάσαμε μεταξύ μας αγόρια, κορίτσια.
Τις ζωγραφιές, συμπλήρωναν οι εικονίτσες των κατηχητικών
σχολείων που παίρναμε από τις κατηχήτριές μας ως δώρο κατά την διάρκεια
των εορτών!
Όταν κατεβαίναμε εκείνες τις μέρες στον Πειραιά, η μητέρα
πήγαινε πρώτα να πάρει κάρτες Χριστουγεννιάτικες στα βιβλιοπωλεία
της Φίλωνος, που συνήθιζε να στέλνει στους συγγενείς που έμεναν
μακριά μας. Ήταν όλα μαζεμένα δίπλα στο κεντρικό ταχυδρομείο Πειραιά,
από εκεί αγοράσαμε και τα πρώτα κλασσικά εικονογραφημένα.
Έπειτα κατηφορίζαμε στα υφάσματα "Ιωσηφίδη"και τριγύρω
στα κουμπάδικα, στις τρέσσες, στις κλωστές και στις βελόνες,
όλο και κάποιο φορεματάκι για τις γιορτινές μέρες θα μας
έραβε ή θα μας έπλεκε ή θα έκανε καμιά μεταποίηση, το έτοιμο φόρεμα
ακόμα αργούσε και για blue jeans ούτε που το φανταζόμαστε!
Αν ήθελε κάτι πιο εκλεκτό για κουμπιά και τρέσσες, πηγαίναμε
στην οδό Κολοκοτρώνη.
Πρωτοφοράγαμε τα παπούτσια και τα καινούργια ρούχα μας,
τα χαράματα των Χριστουγέννων στην εκκλησία.
Κάλαντα τότε τα κοριτσάκια δεν λέγαμε, λέγανε τ΄ αγόρια τα γειτονόπουλα
που έρχονταν πρωί πρωί και η μητέρα είχε έτοιμες δραχμούλες
για τον καθένα. Τότε δεν είχαν πολλοί ραδιόφωνο, ο πατέρας
όμως είχε πάρει ένα Philips δώρο στην μητέρα από το 1938,
που το διατηρώ ως σήμερα, έτσι τα κάλαντα τ΄ ακούγαμε κι από
το ράδιο μόλις άνοιγε ο σταθμός την παραμονή,
μετά το γνωστό σήμα του "Τσοπανάκου"με τα κουδούνια!
Όσο πλησίαζε ο καιρός για τις γιορτές ο πατέρας
μ΄ έπαιρνε από το χέρι
και πηγαίναμε μέσα στην αγορά.
Βέβαια τότε είχαμε τα κοτέτσια
μας και την κατσικούλα μας,
αλλά όλα τα άλλα τα ψωνίζαμε
από αυτή την νοσταλγική
κεντρική αγορά του Πειραιά μας!
Υπήρχαν τα μπακάλικα
της γειτονιάς μας, όμως εδώ
ήταν η ποικιλία από ψάρι μέχρι
κρέας και όλα τα καλούδια
του κόσμου!
Κι αυτά όλα με μέτρο αφού ψυγεία
δεν υπήρχαν!
Απέναντι στον κήπο της αγοράς στον Τινάνειο, στέκονταν οι φωτογράφοι
με τις τρίποδες μηχανές τους, τις άσπρες ποδιές τους και τα άσπρα
καπέλλα τους! Οι ναύτες ήταν οι καλύτεροι πελάτες τους, μαζί και τα παιδιά...
Έσφυζε από ζωή αυτές τις γιορτινές μέρες ολόκληρος ο Πειραιάς,
στα χρόνια του '50, αλλά και όλων των ειδών τα επαγγέλματα
άνθιζαν εδώ στην αγορά. Ένας πανζουρλισμός από φωνές χαράς,
ανάσες, φουγάρα που σφύριζαν, άνθρωποι που έρχονταν,
άλλοι που φεύγανε, αδιάκοπο πανηγύρι του πήγαιν-έλα.
Όλοι έτρεχαν να βγάλουν το μεροκάματο να κάνουν Χριστούγεννα!
Οι αλάνες για παιχνίδι και μπάλα, τα πρώτα πεζοδρόμια που
ζωγραφίσαμε τον "Κουτσό"μας και λακούβες για γκαζάκια,
ήταν η καθημερινή απασχόληση των Χριστουγεννιάτικων εορτών μας!
Δεν κρυώναμε τότε, ούτε στα σπίτια μας είχαμε θέρμανση.
Απλώς είμαστε παιδιά και φίλοι του "μικρού ήρωα"μας, του Γιώργου Θαλάσση!
Οι οικογενειακές συνάξεις με τις γιαγιάδες και τους παππούδες γέμιζαν
τη ζωή μας από αγάπη και χαρά αυτές τις μέρες.
Τα παραδοσιακά γλυκά έκαναν το γύρω για δέκα μέρες,
για μας και τους φίλους μας!
Η παγκοσμιοποίηση ήταν άγνωστη λέξη και η ανθρωπιά
και η αλληλεγγύη βασίλευαν.
Ναι, ήταν τα καλύτερά μας χρόνια...