Στον αρχαίο λόφο της Ευχλόου Δήμητρας, ο Άγιος Αιμιλιανός , σήμερα γιορτάζει.
Έχει χρώμα η ευτυχία; Για την όμορφη νύφη που κατέβαινε τρέχοντας τα μαρμάρινα σκαλοπάτια του Αγίου Αιμιλιανού, στον Λόφο Σκουζέ, ναι, είχε. Ήταν το λευκό, το χρώμα του νυφικού της, το χαμόγελο στο πρόσωπο των γονιών της, των παππούδων της, που και εκείνοι είδαν το ίδιο χρώμα της ευτυχίας τους όταν κατέβαιναν, πολλά χρόνια πριν, τα μαρμάρινα σκαλιά της ίδιας ιστορικής και πολύ παλιάς εκκλησίας στον Λόφο Σκουζέ.
Βόρεια του Κολωνού είναι ο λόφος του Αγίου Αιμιλιανού. Ο αρχαίος λόφος της Ευχλόου Δήμητρας, κατά τους αρχαιολόγους, όπου υπήρχε η λατρεία της θεάς. Προ του 1840 ο λόφος δεν είχε καμιά σχέση με την τωρινή μορφή του. Ήταν μια έκταση χωραφιών χωρίς βλάστηση.
Ο Αθηναίος πρόκριτος Παναγής Σκουζές, πατριώτης, αγωνιστής, μετά την αποκατάσταση της Ελευθερίας από τον τουρκικό ζυγό, είχε βορειοδυτικά του λόφου κήπο 15 στρεμμάτων, όπου έκτισε και μια εξοχική κατοικία για την οικογένεια για τους καλοκαιρινούς μήνες. Το 1844, ο γιος του Παναγή Σκουζέ, Γεώργιος, αγόρασε και το νότιο τμήμα του λόφου, το κτήμα μαντρώθηκε και ο λόφος πήρε το όνομα Αγιος Αιμιλιανός, αφού στην κορυφή του υπήρχε η εκκλησία.
Η κόρη του πήρε το όνομα Αιμιλία και εκεί θάφτηκε και ο πατέρας του Παναγής. Ο Γεώργιος Σκουζές δημιούργησε έναν καταπράσινο παράδεισο φυτεύοντας εκλεκτά ελαιόδεντρα, πεύκα, κυπαρίσσια μέχρι και σουλτανίνα σταφίδα. Και επειδή δεν επαρκούσε το νερό των δύο πηγαδιών που υπήρχαν στο κτήμα, κατασκεύασε δεξαμενή και ανέβαζε το νερό με ατμομηχανή. Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι ενώ την ημέρα ανέβαζαν το νερό, το βράδυ εξαφανιζόταν.
Η δεξαμενή χτίστηκε δίπλα από την εκκλησία, η οποία όμως κατέρρευσε στον σεισμό της Αθήνας το 1880, και η σωζόμενη εικόνα του Αγίου Αιμιλιανού μεταφέρθηκε στην κοντινό ναό του Αγίου Μελετίου. Από τον Άγιο Μελέτη και έως την κατασκευή του νέου ναού, μεταφέρονται τα ιερά κειμήλια για την καθιερωμένη περιφορά της ιερής εικόνας κάθε 18 Ιούλη, ημέρα γιορτής του αγίου, στην συνοικία του Λόφου.
Κοντά στη δεξαμενή, μέχρι το 1920, ένα καντήλι έκαιγε νύχτα μέρα σε ανάμνηση της εξαφανισμένης εκκλησίας. Νέοι ιδιοκτήτες του κτήματος του λόφου, το 1918, ο Πανταζόπουλος και ο Σάπαρης, Ηπειρώτεςαπό τη Ρουμανία, με τελευταίο ιδιοκτήτη την οικογένεια Καστόρχη. Ο περίβολος του κτήματος έφτανε μέχρι την οδό Ιωαννίνων και πάνω από την πόρτα του ετοιμόρροπου παλιού τοίχου ήταν στημένος παχύς κίονας ο οποίος έφερε την επιγραφή «ΛΕΟΝ ΛΕΟΝΤΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΙΟΣ».
Παλιά , μοσχομυρισμένη και γλυκιά η εξοχή της Αθήνα, παλιά και η γειτονιά του Λόφου Σκουζέ, η οποία δέχθηκε στην αγκαλιά τηςΜυκονιάτες πρόσφυγες που με κόπους κατασκεύασαν έναν νέο ξύλινο ναό, στις αρχές του 1930. Το 1953 θεμελιώθηκε ο νέος ναός, ο οποίος και εγκαινιάστηκε πολλά , μα πολλά χρόνια αργότερα, το 1973.
Συμπέρασμα. Τα χρόνια τα πίσω τα παλιά , οι ναοί , κάθε άλλο παρά τερατουργήματα κατασκευαστικά ήταν. Και ο Άγιος Αιμιλιανός , ευτυχώς , διαφέρει από τους ανακατασκευασμένους ναούς , Σεπολίων , Κολωνού και Ακαδημίας Πλάτωνα.
Γεωργία Ξάνθη.