ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 12/12/1999
ΤΟ ΒΗΜΑ
Οδοιπορικό στα «στέκια» του εγκλήματος
Ποιες είναι οι επικίνδυνες γειτονιές της Αθήνας
Πώς οι «καλές» περιοχές έγιναν κακόφημες και τα πάρκα και οι πλατείες οι πλέον ανασφαλείς χώροι του κέντρου
Τα δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης παρουσιάζουν ολοένα και περισσότερα κρούσματα εγκληματικότητας στις γειτονιές της πρωτεύουσας με τίτλους και μουσική επένδυση που θυμίζουν ταινίες δράσης. Περισσότερες διαρρήξεις γίνονται σε διαμερίσματα πολυκατοικιών κατά τη διάρκεια της ημέρας παρά τη νύχτα. Οι δοσοληψίες με ναρκωτικά στους κεντρικότερους δρόμους της πόλης δεν εντυπωσιάζουν πλέον κανέναν. Στις πλατείες και στα πάρκα βρίσκει κανείς περισσότερες χρησιμοποιημένες σύριγγες παρά λουλούδια. Οι τράπεζες και οι χρηματαποστολές ληστεύονται με απίστευτη ευκολία και τα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών μεταξύ συμμοριών αφήνουν τον απόηχό τους ακόμη και σε εργατικές συνοικίες. Νονοί της νύχτας κηρύττουν τον πόλεμο στους αντιπάλους τους μέσω της τηλεόρασης και ηλικιωμένες γυναίκες δολοφονούνται για 2.000 δραχμές. Αυτή είναι η σημερινή εικόνα σε πολλές από τις «σκοτεινές» γωνιές της Αθήνας. Οι περισσότερες «καλές» περιοχές της πόλης, στους δρόμους των οποίων έπαιζαν παλαιότερα με ασφάλεια μικρά παιδιά, έχουν μετατραπεί σε πεδία μαχών ανάμεσα σε εγκληματικά στοιχεία και σε αρένες παρανομίας.
Είναι λίγο πριν από το μεσημέρι στην οδό Ιεροσολύμων, δύο τετράγωνα κάτω από την πλατεία Αμερικής. Τα καταστήματα είναι ανοιχτά, στα καφενεία οι πελάτες πίνουν τον καφέ τους και κουβεντιάζουν για πολιτική και ποδόσφαιρο, ενώ η κυκλοφορία των αυτοκινήτων όσο περνάει η ώρα αρχίζει να πυκνώνει. Είναι άλλη μία συνηθισμένη καθημερινή στην κεντρική και σχετικά ακριβή αυτή περιοχή της Αθήνας. Ξαφνικά οι ρυθμοί και η ησυχία της γειτονιάς διακόπτονται από έναν δυνατό θόρυβο από τζάμια που σπάνε. Οι περαστικοί σταματούν και κοιτάζουν προς την κατεύθυνση του θορύβου. Η τζαμαρία της εισόδου μιας πολυκατοικίας έχει γίνει θρύψαλα από έναν ψηλό άνδρα που πετάγεται στο πεζοδρόμιο κρατώντας στα χέρια του μια τηλεόραση. Προτού καλά καλά αντιληφθούν οι περαστικοί και οι καταστηματάρχες της γειτονιάς περί τίνος πρόκειται, ένας δεύτερος άνδρας πηδάει μέσα από τη σπασμένη είσοδο της πολυκατοικίας κρατώντας στα χέρια του ένα βίντεο. Πίσω από τους δύο άνδρες, ένας τρίτος, ηλικιωμένος, φορώντας τις πιζάμες του βγαίνει από την πολυκατοικία φωνάζοντας: «Κλέφτες, πιάστε τους, κλέφτες!». Εκείνοι που ξεπήδησαν πρώτοι από την τζαμαρία του κτιρίου πετούν κάτω τις συσκευές που κρατούσαν, προτού εξαφανισθούν στην επόμενη γωνία του δρόμου. Ο ηλικιωμένος άνδρας κοιτάζει αμήχανα τις πεταμένες συσκευές, ενώ οι περίοικοι μόλις αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι είχαν γίνει μάρτυρες μιας ακόμη διάρρηξης σε διαμέρισμα της γειτονιάς τους.
«Μου άρπαξαν την τσάντα μου λίγο πριν από την οδό Πατησίων. Εφευγα από τη δουλειά και πήγαινα σπίτι μου όταν συνέβη. Ενώ εδώ κυκλοφορεί πάντα κόσμος, εκείνη την ώρα έτυχε να μην περνάει κανείς. Πάλι καλά που δεν με χτύπησαν, αλλά μου πήραν όλη την είσπραξη της ημέρας. Φαίνεται ασφαλής η γειτονιά μας, αλλά δεν είναι» λέει μια γυναίκα η οποία διατηρεί κατάστημα ψιλικών στην οδό Μοσχονησίων και έπεσε θύμα ληστείας.
Απόγευμα σε ένα φαρμακείο της οδού Θήρας. Δύο νεαροί άνδρες εξυπηρετούνται από τον φαρμακοποιό. Ενώ εκείνος έχει την πλάτη του γυρισμένη στους δύο πελάτες, αυτοί αρπάζουν το κινητό του τηλέφωνο που βρίσκεται δίπλα στο ταμείο και φεύγουν τρέχοντας. Ο φαρμακοποιός προσπαθεί να τους σταματήσει αλλά δεν τα καταφέρνει. Σε απόσταση 100 μέτρων από το φαρμακείο του βρίσκεται το αστυνομικό τμήμα της οδού Θήρας. Οταν ο φαρμακοποιός φθάνει εκεί και ζητάει από τους αστυνομικούς να τρέξουν και να συλλάβουν τους αγνώστους που ακόμη δεν θα έχουν απομακρυνθεί από την περιοχή, εκείνοι του απαντούν ότι επειδή το αστυνομικό τμήμα βρίσκεται επάνω από την οδό Πατησίων δεν είναι στη δικαιοδοσία τους! Ο φαρμακοποιός έπρεπε να ειδοποιήσει το Αστυνομικό Τμήμα Κολωνού, στην αρμοδιότητα του οποίου βρίσκεται η διεύθυνση της επιχείρησής του. Σημειωτέον ότι το Αστυνομικό Τμήμα Κολωνού βρίσκεται όχι σε απόσταση 50 μέτρων, αλλά περίπου δύο χιλιόμετρα μακριά!
* Ρατσιστικές επιθέσεις
Περασμένα μεσάνυχτα στην οδό Πατησίων. Ενα αυτοκίνητο σταματάει μπροστά σε έναν περαστικό. Τρεις άνδρες βγαίνουν από το όχημα και αρχίζουν να τον γρονθοκοπούν προτού καλά καλά καταλάβει τι συμβαίνει. Αφού τον χτυπούν ώσπου χάνει τις αισθήσεις του και πέφτει αναίσθητος στο πεζοδρόμιο, οι τρεις άνδρες επιβιβάζονται στο αυτοκίνητο, που απομακρύνεται αναπτύσσοντας ταχύτητα. Από τους λίγους μάρτυρες του περιστατικού που έτυχε να βρίσκονται εκεί κοντά, κανένας δεν έκανε τίποτε για να βοηθήσει τον άτυχο άνδρα. Οπως αποκαλύφθηκε λίγο αργότερα, επρόκειτο για έναν Πακιστανό ο οποίος γύριζε σπίτι του και η επίθεση εναντίον του είχε αποκλειστικά και μόνο ρατσιστικά κίνητρα.
«Εργάζομαι σε μια επιχείρηση στο Θησείο. Κάθε πρωί μπροστά στην είσοδο του μαγαζιού,πεσμένους στο πεζοδρόμιο βρίσκουμε διάφορους τοξικομανείς που δεν ξέρουμε αν είναι ζωντανοί ή πεθαμένοι. Η κατάσταση είναι τραγική. Δύο φορές προσπάθησαν να διαρρήξουν την επιχείρηση, ώσπου αναγκαστήκαμε να βάλουμε συναγερμό. Είναι αλήθεια ότι τον τελευταίο καιρό τα πράγματα εδώ γύρω έχουν αλλάξει. Υπάρχει περισσότερη εγκληματικότητα» λέει μια νεαρή γυναίκα.
Βράδυ στο άλσος Παγκρατίου. Στο πεζοδρόμιο δίπλα από το άλσος ένας νεαρός άνδρας αφρικανικής καταγωγής περπατάει αμέριμνος. Ξαφνικά μέσα από το σκοτάδι εμφανίζονται τέσσερις νεαροί φορώντας κράνη και κραδαίνοντας στα χέρια τους μεγάλες αλυσίδες, με τις οποίες αρχίζουν να τον χτυπούν. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα το βάζουν στα πόδια φωνάζοντας συνθήματα εναντίον των ξένων που βρίσκονται στη χώρα μας και αφήνοντας πίσω τους τον νεαρό αιμόφυρτο στην άκρη του δρόμου.
* Η πλατεία έχει αλλάξει
Τα περιστατικά που περιγράψαμε, και που συνέβησαν πρόσφατα, είναι μερικά από τα εκατοντάδες ανάλογα τα οποία αμαυρώνουν καθημερινά το πρόσωπο της Αθήνας. Η πλατεία Αμερικής ως την προηγούμενη δεκαετία εθεωρείτο μια από τις καλύτερες περιοχές της πόλης. Τα ενοίκια ήταν ακριβά, οι κάτοικοι ανήκαν στα μεσαία και ανώτερα οικονομικά στρώματα και στα καταστήματά της έβρισκε κανείς ό,τι καλύτερο υπήρχε στην αγορά. Σήμερα τα πράγματα εκεί έχουν αλλάξει μαζί με τα σημάδια των καιρών. Τα υπόγεια των πολυκατοικιών, που παλαιότερα νοικιάζονταν ως αποθήκες, τώρα νοικιάζονται κυρίως σε φτωχές οικογένειες, ενώ η βία και η εγκληματικότητα έχουν βγει από τις οθόνες των τηλεοράσεων στους γύρω δρόμους και οι σκιές της ημέρας έχουν γίνει πιο σκοτεινές από τη νύχτα.
Το ίδιο συμβαίνει και στην περιοχή του Θησείου και της Ακρόπολης. Στη συγκεκριμένη γειτονιά υπάρχει κατακόρυφη αύξηση των βιασμών, ειδικότερα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών και παρά τις αυξημένες περιπολίες της Αστυνομίας. Τα γύρω πάρκα, στα οποία έβρισκαν ερωτικό καταφύγιο διάφορα ζευγάρια, έχουν χαρακτηρισθεί ως μερικές από τις πλέον επικίνδυνες περιοχές του κέντρου.
Σύμφωνα με καταγγελίες των κατοίκων του Παγκρατίου, νεαροί νεοφασίστες λυμαίνονται το άλσος της περιοχής τους ενώ η Αστυνομία δεν είναι σε θέση να προστατεύσει αποτελεσματικά τον κόσμο. Στην πλατεία Βάθης οι ιδιοκτήτες των πάρκινγκ της περιοχής λένε ότι κάθε πρωί βρίσκουν δεκάδες άδεια πεταμένα πορτοφόλια, προφανώς από αρπαγές τσαντών και ληστείες. Αυτή η περιοχή της Αθήνας έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά ανάλογων περιστατικών στην πόλη. «Η αλήθεια είναι ότι δεν φοβόμαστε τόσο τους αλλοδαπούς όσο τους έλληνες τοξικομανείς που κυκλοφορούν εδώ γύρω. Με τους τοξικομανείς ποτέ δεν ξέρεις τι θα κάνουν. Είναι ικανοί να σε χτυπήσουν για να σε ληστέψουν έστω και για λίγες δραχμές. Για παράδειγμα, οι Κούρδοι που συχνάζουν εδώ γυρεύοντας δουλειά δεν έχουν πειράξει ποτέ κανέναν. Επειδή όμως φοβούνται την Αστυνομία εξαφανίζονται όταν βλέπουν αστυνομικούς, αλλά μετά ξαναγυρνούν. Οι Κούρδοι όμως δεν δημιουργούν προβλήματα. Αντίθετα οι Ρουμάνοι που συχνάζουν εδώ γύρω κάνουν φασαρίες και πίνουν πολύ» λέει μια γυναίκα η οποία διατηρεί επιχείρηση στην περιοχή.
* Το έγκλημα μετακομίζει
Στους δρόμους γύρω από την πλατεία Ομονοίας το αλισβερίσι των ναρκωτικών γίνεται σε 24ωρη βάση μπροστά στα μάτια των περαστικών και κάτω από τη μύτη της Αστυνομίας. Στο πάρκο του Πεδίου του Αρεως τα κρούσματα επιθέσεων, ακόμη και δολοφονικών, έχουν πολλαπλασιασθεί. Θύματα είναι συνήθως νεαροί ομοφυλόφιλοι που συχνάζουν εκεί και δράστες, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, αλλοδαποί οι οποίοι αφού τους χτυπούν στη συνέχεια τους ληστεύουν. Το Χαλάνδρι, μια από τις πιο αναβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας, έχει τον μεγαλύτερο αριθμό διαρρήξεων μετά από την Ακρόπολη, τον Κολωνό και την Ομόνοια.
Η περιοχή γύρω από την πλατεία Αττικής, όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι, κυριαρχείται από αλλοδαπούς οι οποίοι επιτίθενται και τρομοκρατούν νεαρές γυναίκες, ενώ τα κρούσματα εγκληματικότητας στην οδό Φυλής, που είναι γεμάτη πορνεία, είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο. Στις γειτονιές γύρω από την οδό Αχαρνών, που θεωρούνται από παλαιότερες εποχές επικίνδυνες, σήμερα σημειώνονται λιγότερες ληστείες από την Ακρόπολη, τον Κολωνό και την Κυψέλη. Περισσότερες ληστείες από την Κυψέλη, μια παραδοσιακά «καλή» γειτονιά, γίνονται μόνο στην περιοχή της Ομόνοιας!
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν σαφέστατα ότι πολλές γειτονιές της Αθήνας όπως είναι η Κυψέλη, σε αντίθεση με το παρελθόν, έχουν πάψει πλέον να είναι ασφαλείς. Ενδεικτική της αλλαγής αυτής είναι η κατάσταση στο Αιγάλεω, μια περιοχή που, ενώ παλαιότερα είχε υψηλούς δείκτες εγκληματικότητας, σήμερα παρουσιάζει ραγδαία μείωση των κλοπών - διαρρήξεων αλλά και των συλλήψεων για ναρκωτικά.
Ενα άλλο ανάλογο παράδειγμα είναι αυτό του Αττικού Αλσους στο Γαλάτσι, στο οποίο, ενώ παλαιότερα σημειώνονταν πολλά περιστατικά εγκληματικότητας, τώρα έχουν μειωθεί. Σύμφωνα με την Αστυνομία, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στις αυξημένες περιπολίες των αστυνομικών οργάνων στην περιοχή. Τα Εξάρχεια, που για πολλά χρόνια εθεωρούντο μια επικίνδυνη περιοχή, έχουν μικρότερο αριθμό ανθρωποκτονιών, βιασμών και διαρρήξεων από την Καλλιθέα.
Μπορεί η Αθήνα να είναι ακόμη αρκετά ασφαλής συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι και εδώ τα πράγματα έχουν αλλάξει και συνεχίζουν να αλλάζουν καθώς τα νέα δεδομένα μεταλλάσσουν τις κοινωνικές συνθήκες με πολύ ταχύτερους ρυθμούς απ' ό,τι πολίτες και αρχές μπορούν να αντιμετωπίσουν.