To Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 ήταν η τελευταία ημέρα λειτουργίας του ιστορικού βιβλιοπωλείου της Εστίας στην οδό Σόλωνος 60 στο κέντρο της Αθήνας.
Το βιβλιοπωλείο της Εστίας έχοντας ανοίξει από το 1885 λειτούργησε 128 συνεχόμενα έτη. Η μεταφορά του από την οδό Σταδίου στην οδό Σόλωνος, πριν από 21 χρόνια, ήταν η αιτία να μεταφερθούν πολλά βιβλιοπωλεία στον συγκεκριμένο δρόμο, και τελικά η περιοχή να γίνει αυτή με τα περισσότερα βιβλιοπωλεία στην πρωτεύουσα.
Οι φιλόξενοι χώροι του ιστορικού αθηναϊκού βιβλιοπωλείου αποτέλεσαν στέκι συγγραφέων και βιβλιόφιλων πολιτικών και δημοσιογράφων όλα τα χρόνια και μέχρι σήμερα, παρά την ύπαρξη πλέον των υπερσύγχρονων λαμπερών βιβλιοπωλείων - πολυκαταστημάτων.
Από τους πιο ιστορικούς θαμώνες της Εστίας στη Σόλωνος υπήρξε ο Φρέντυ Γερμανός, που καθισμένος με τις ώρες στους χώρους ξεφύλλιζε βιβλία και έπιανε κουβέντα με όποιον τον πλησίαζε. Η Εστία αποτελούσε το δεύτερο "πνευματικό σπίτι" του, μετά το πρώτο που βρισκόταν λίγα μέτρα πιο πάνω στον ίδιο δρόμο. Για το λόγο αυτό με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίου έξω από το βιβλιοπωλείο υπάρχει σχετική μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα.
Οι εκδόσεις της Εστίας θα συνεχίσουν κανονικά την δραστηριότητά τους. Το όμορφο και αγαπημένο βιβλιοπωλείο δυστυχώς δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στις πιέσεις της οικονομικής κρίσης.
Η ιστορία ενός μεγάλου βιβλιοπωλείου
Η ιστορικός Αννα Καρακατσούλη στο έργο της Στη χώρα των βιβλίων - Η εκδοτική ιστορία του Βιβλιοπωλείου της Εστίας 1885-2010 (Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων) μάς παραδίδει την ιστορία του Βιβλιοπωλείου της Εστίας διατρέχοντας μια 125ετία πλούσια σε παραγωγή ιδεών και βιβλίων.
Αν σκεφθούμε ότι με την ίδρυση του ελληνικού κράτους ο αναλφαβητισμός ήταν σχεδόν γενικός στο σύνολο του πληθυσμού (το έτος 1879 ως αναλφάβητο καταγράφεται το 69,20% των ανδρών και το 92,96% των γυναικών), καταλαβαίνουμε τη σημασία της ίδρυσης και της εξέλιξης της Εστίας.
Η Εστία ξεκίνησε ως εβδομαδιαίο περιοδικό. Ιδρύθηκε το 1876 από τον Παύλο Διομήδη και το 1881 την ανέλαβε ο τήνιος δάσκαλος Γεώργιος Κασδόνης. Ηταν χρονιά εθνικής ανάτασης, μια και μόλις είχαν προσαρτηθεί στη χώρα η Θεσσαλία και η Αρτα. Η Εστία συσπείρωσε γύρω της την περίφημη γενιά του 1880 η οποία διαπνεόταν από καινοτόμες αντιλήψεις (δημοτικισμός, ηθογραφία, σύγχρονη ζωή).
Διαρκής ανανέωση
Το Βιβλιοπωλείον της Εστίας δημιουργήθηκε από τον Γ. Κασδόνη το 1885 και στεγάστηκε στην οδό Σταδίου 32. Τη συνέχεια του εκδοτικού οίκου ανέλαβε
ο ανιψιός του Ιωάννης Δ. Κολλάρος, ο οποίος θα συνδέσει το όνομά του με τα καλά εκπαιδευτικά βιβλία, το Πανελλήνιον Βιβλιογραφικόν Δελτίον, τις μεταφράσεις αρχαίων ελλήνων συγγραφέων κτλ. Το 1925 εισέρχεται στον εκδοτικό οίκο ο Κωνσταντίνος Σαραντόπουλος, ανιψιός του Ι. Δ. Κολλάρου, που θα αναλάβει την επιχείρηση μόνος του μετά τον θάνατο του θείου του, το 1956.
Ο Κ. Σαραντόπουλος θα συνδέσει το όνομά του με τη δημιουργία της περίφημης Σειράς Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας στην οποία θα στεγαστεί το σύνολο της γενιάς του ΄30. Το 1972 ο εκδοτικός οίκος περνάει στα χέρια της κόρης
του Κ. Σαραντόπουλου, Μαρίνας (Μάνιας) Καραϊτίδη, η οποία θα ανανεώσει την εκδοτική παραγωγή με νέες σειρές και ονόματα. Τη συνέχεια κρατούν σήμερα τα παιδιά της κυρίας Μάνιας, η Εύα Καραϊτίδη στο εκδοτικό και ο Γιάννης Καραϊτίδης στο βιβλιοπωλείο. Η Εστία διατήρησε τον πνευματικό της ρόλο έχοντας όλα αυτά τα χρόνια δίπλα της το περιοδικό «Νέα Εστία» με διαδοχικούς διευθυντές σημαίνοντα πρόσωπα της λογοτεχνικής μας ζωής (Γρ. Ξενόπουλος,
Π. Χάρης, Ε. Μόσχος, Στ. Ζουμπουλάκης - σήμερα). Μια ξεχωριστή μελέτη για το περιοδικό αυτό θα συνέβαλλε αποφασιστικά στη γνώση μας για τις εξελίξεις στο λογοτεχνικό τοπίο της χώρας μας.
Αυτό που διατήρησε την Εστία σε κορυφαία θέση ανάμεσα στους καλούς εκδοτικούς οίκους είναι η διαρκής τάση ανανέωσής της και από την άλλη πλευρά η εμμονή της σε βασικές αξίες: στη γλώσσα, στην καλή λογοτεχνία (σε μια εποχή που όλοι οι εκδότες αναζητούσαν το μπεστ σέλερ), στη μη εμπλοκή σε κομματικά - πολιτικά κατεστημένα, στη διαχρονική αγάπη για το βιβλίο. Σημαντικές πρωτοβουλίες στη νεότερη ιστορία της είναι οι δύο σειρές που δημιουργήθηκαν από την Εύα Καραϊτίδη μετά το 1985, χρονιά των 100 χρόνων δράσης του οίκου. Πρόκειται για τη σειρά με μεταφράσεις σημαντικών συγγραφέων όπως
οι Γκ. Γκρας, Μ. Κούντερα, Φ. Σελίν κ.ά. και τη νέα λογοτεχνική σειρά που καθιέρωσε τη γενιά των συγγραφέων του 1980, όπως είναι ο Π. Τατσόπουλος,
ο Χ. Χωμενίδης, ο Φ. Ταμβακάκης και πολλοί άλλοι.
ΠΗΓΗ