Η υπόθεση ήρθε στο φως την περασμένη Κυριακή, αρχικά από το πρακτορείο Bloomberg, και είχε μεγάλη δημοσιότητα στον ελληνικό και διεθνή Τύπο. Αναμενόμενο, αφού θυμίζει κινηματογραφικό σενάριο με δυνατά στοιχεία οικονομικού και κοσμικού σασπένς. «Πρωταγωνιστεί» το όνομα μιας μεγάλης ελληνικής οικογένειας με διεθνή αναγνώριση όχι μόνο για το οικονομικό της στάτους, αλλά και για τη σχέση της με την τέχνη.

Αλλωστε έργα τέχνης αφορά. Συγκεκριμένα 83 «χαμένους» πίνακες από την περίφημη συλλογή του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή, ανάμεσα στους οποίους έργα των Πικάσο, Μπρακ, Σεζάν, Σαγκάλ, Ρενουάρ, Ντεγκά, Γκογκέν, Μαξ Ερνστ, Μανέ, Μονέ, Μιρό, Ματίς, Πάουλ Κλέε, Βαν Γκογκ, Καντίνσκι και Πόλοκ. Η αξία τους; Μπορεί και να ξεπερνά το ένα δισ. δολάρια. Μόνο η αυτοπροσωπογραφία του Σεζάν υπολογίζεται ότι αξίζει 60 εκατ. δολάρια και «Το μάζεμα της ελιάς» του Βαν Γκογκ 120 εκατ. δολάρια.

Αυτούς τους 83 πίνακες αναζητά η συγκληρονόμος και ανιψιά της Ελίζας Γουλανδρή,  Ασπα Βερούτη - Ζαΐμη, ισχυριζόμενη ότι κάποιοι από αυτοί της ανήκουν ως τμήμα της κληρονομιάς της. Την υπόθεση έχει αναθέσει στο παρισινό δικηγορικό γραφείο Soffer Avocats με συμφωνία «no cure, no pay», που σημαίνει ότι αμοιβή δίνεται μόνο αν η έκβαση της δίκης είναι θετική και κάποιοι από τους πίνακες περιέλθουν στην κατοχή της.

Πού βρίσκονται όμως σήμερα αυτά τα έργα τέχνης που άλλοι θεωρούν ότι είναι εξαφανισμένα και άλλοι πιστεύουν ότι είναι απλώς καλά κρυμμένα; Αυτό καλούνται να διαλευκάνουν τα ελβετικά δικαστήρια που έχουν αναλάβει την υπόθεση, η οποία παίρνει διαστάσεις θρίλερ καθώς τo 1985 ο Βασίλης Γουλανδρής φέρεται να είχε πουλήσει κάποιους πίνακες σε παναμαϊκή εταιρεία, πρόεδρος της οποίας ήταν η κουνιάδα του Μαρία Γουλανδρή, σύζυγος του αδελφού του Γιάννη.
Η Ασπα Ζαΐμη αμφισβητεί την εγκυρότητα και τη διαφάνεια αυτής της πώλησης με διάφορα επιχειρήματα, ενώ η οικογένεια Γουλανδρή, άνθρωποι χαμηλού προφίλ, προς το παρόν σιωπούν.


Ο Μ. Καραγάτσης στο «10» γράφει χαρακτηριστικά ότι όσο ασήμαντη και αν είναι μια κληρονομιά, «ακόμη και δύο τεντζερέδια», το πιθανότερο είναι ότι οι κληρονόμοι θα τσακωθούν.

Πόσω μάλλον αν πρόκειται για τεράστιες περιουσίες, όπως αυτές των Γουλανδρήδων. Και όταν δεν υπάρχουν παιδιά και μπαίνουν στη μέση ανίψια και λοιποί συγγενείς, τα πράγματα μπορεί να μπερδευτούν ακόμη περισσότερο.

Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή δεν απέκτησαν παιδιά. Οταν το 1994 απεβίωσε ο Βασίλης, σύμφωνα με τη διαθήκη του, τη μισή περιουσία του κληρονόμησε η Ελίζα και την άλλη μισή η αδελφή του Ντόντα Βορίδη και τα ανίψια του, τα παιδιά των άλλων τεσσάρων αδελφών του.

Το 2000 έφυγε και η Ελίζα, η οποία είχε μία αδελφή, τη Μαρία Βερούτη, και έναν αδελφό. Δικαιούχοι της περιουσίας της, κατά τη διαθήκη της, ήταν οι τρεις αγαπημένες της ανιψιές: οι κόρες της Μαρίας, Ασπα Βερούτη-Ζαΐμη και Βάνα Βερούτη, και η κόρη του αδελφού της Φλερέτ Καραδόντη.

Η Φλερέτ, η οποία έχει κληρονομήσει από τη θεία της εκτός από ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας της και την αγάπη της για την τέχνη, είναι σήμερα πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.

Τώρα, λοιπόν, σχεδόν 13 χρόνια μετά τον θάνατο της θείας της, η Ασπα Ζαΐμη εγείρει θέμα σχετικά με αυτούς τους πίνακες.

Σε αυτόν τον δικαστικό αγώνα της δεν συστρατεύονται ούτε η εξαδέλφη της Φλερέτ, η οποία έχει άριστες σχέσεις με την οικογένεια Γουλανδρή ως πρόεδρος του Ιδρύματος, αλλά ούτε η αδελφή της.

Λιγότερο ματεριαλίστρια από την Ασπα, η Βάνα είναι μια εντυπωσιακή γυναίκα που έχει αφήσει εποχή στην Αθήνα από τη δεκαετία του 1970 λόγω της ιδιαίτερης ομορφιάς της, αλλά και της ερωτικής της σχέσης με μεγάλο ποπ ίνδαλμα εκείνης της εποχής, τον ιταλό τραγουδιστή Τόνι Πινέλι που έκανε καριέρα στην Ελλάδα. Εχει ασχοληθεί και η ίδια περιστασιακά με το τραγούδι και πρόκειται για ένα είδος «κοσμικής χίπισσας» που περνάει τον περισσότερο χρόνο της στο σπίτι της στη Μύκονο.

Πιο διεκδικητική, η Ασπα φαίνεται πως έχει πεισμώσει όσον αφορά την έρευνα για τους πίνακες που πιστεύει ότι της ανήκουν. Το επιχείρημά της είναι ότι ο εξ αγχιστείας θείος της δεν μπορεί να έχει πουλήσει αυτούς τους πίνακες, τους οποίους τόσο αγαπούσε και που η ίδια είχε δει τελευταία φορά στο σαλέ του στο Γκστάαντ πριν από τον θάνατο της Ελίζας.

Από την άλλη, όπως γνωρίζουν άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος, ο Βασίλης Γουλανδρής κάποιες φορές που επρόκειτο να αγοράσει έργα τέχνης έπαιρνε χρήματα από το ταμείο της εταιρείας - ένα είδος οικογενειακού ταμείου.

Επίσης, είναι αρκετοί που δεν θεωρούν τυχαίο ότι αυτή η δημοσιότητα συνέπεσε με τη δημιουργία στην Αθήνα, ύστερα από πολλές περιπέτειες, του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, το οποίο τελικά θα στεγαστεί σε ένα νεοκλασικό δίπλα στον Αγιο Σπυρίδωνα στο Παγκράτι.