49 χρόνια πρίν...13.ΧΙI.1963
Επιλογή: Μιχαλης Ν. Κατσιγερας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ:
(Πρωτοσέλιδο σχόλιο της «Καθημερινής» υπό τον τίτλον «Εις τα Καλάβρυτα».)
Είκοσιν έτη συμπληρούνται από της ημέρας που οι Ναζί διέπραξαν ένα από τα πλέον θηριώδη εγκλήματά των, εξοντώσαντες με δόλον ολόκληρον τον άρρενα πληθυσμόν των Καλαβρύτων. Η μικρά πόλις και μερικά πέριξ χωρία μετά την λεηλασίαν παρεδόθησαν εις τας φλόγας, ενώ τα γυναικόπαιδα ως εκ θαύματος διέφυγον από το καιόμενον σχολείον όπου είχον εγκλεισθή. Αλλά το ολοκαύτωμα τούτο των Καλαβρύτων δεν είναι το πρώτον εις την ιστορικώς βραχείαν διαδρομήν του χρόνου από την Παλιγγενεσίαν που και αύτη από τα Καλάβρυτα εξεκίνησεν. Αν δε το τελευταίον αυτό ολοκαύτωμα εσκόρπισε ρίγη συγκινήσεως εις ολόκληρον την υφήλιον, αφήκεν αδιάφορον το ελληνικόν κράτος. Ακόμη και σήμερον, μετά μίαν εικοσαετίαν, προσφέρεται πειστικώτατον εις τα Καλάβρυτα το θέαμα της αστοργίας και της αναλγησίας. Οι υπέρ τους 1.500 νεκροί ελησμονήθησαν. Το μνημείον των ευρίσκεται επί μίαν δεκαετίαν εις τα σχέδια. Αι χήραι και τα ορφανά εστερήθησαν μετά τριετίαν από της απελευθερώσεως των πενιχρών συντάξεων και αι εκ [Δυτικής] Γερμανίας αποζημιώσεις των εφαλκιδεύθησαν. Ενας δρόμος 28 μόλις χιλιομέτρων δεν αποπερατούται επί πέντε ολόκληρα έτη, ενώ με αυτόν θα εδίδετο η δυνατότης αξιοποιήσεως ενός υπερόχου εις φυσικάς καλλονάς θερέτρου. Και δι’ όλα αυτά είναι δικαιολογημένη η απογοήτευσις και η πικρία των Καλαβρυτινών.
