ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΠΑΝΤΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΑΣ ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΜΑΣ
«Ηταν και μερικοί που ζητούσαν χαμηλόφωνα κάτι χρωματιστά φακελάκια ή κουτάκια, λογιών μάρκες: «Δώσ' μου ένα προφυλακτικό» ή «μια καπότα» ή «ένα πρεζερβατίφ» ή με το όνομά τους: μια Οκέι, Σκουφίτσα, Μπεμπέκα, Αλεπουδίτσα, Σίλβερ Τέξας και άλλα, ενώ μερικοί μου έκλειναν απλώς το μάτι, όπως εκείνη η ζωγραφιστή γάτα έξω από το προφυλακτικό Οκέι, κι εγώ τους το κολλούσα στο χέρι σαν να τους χαιρετούσα.
Τα περίπτερα έχουν πλούσιο παρελθόν αλλά αβέβαιο μέλλονΗταν άλλωστε από τα πρώτα που με δασκάλεψαν και τα αδέρφια μου. "Και τι τα κάνουν αυτά τα πράγματα; "Θα μάθεις". Συχνά αυτοί που ψώνιζαν είχαν παραδίπλα κάποιο θηλυκό, που καμωνόταν όμως ότι δεν ήξερε τι ψώνιζε ο δικός της».«Το περίπτερο» του Δημήτρη Γκιώνη, ήταν ένα παράθυρο-αποκάλυψη ενός άγνωστου κόσμου, η είσοδος σε μια ανυποψίαστη εφηβεία -με τα συν και τα πλην καθώς οι περιπτεράδες, μαζί με τους θυρωρούς και τους ταξιτζήδες, ήταν υποχαφιέδες της αστυνομίας.
Σε παράλληλη διαδρομή και «Τα περίπτερα της Αθήνας», το Φωτογραφικό-Ιστορικό Λεύκωμα του Θανάση Κάππου και των εκδόσεων «Αλήθεια». Είναι η ιστορία του περίπτερου και του τσιγάρου στην Ελλάδα, αλλά και η ανάπτυξη και η εξέλιξη μιας ολόκληρης κοινωνίας.
Με μεγάλη ιστορία τα περίπτερα. Ισχυρό παρελθόν, έντονο παρόν, αβέβαιο μέλλον. Με ένα όμως ισχυρό συνεκτικό χαρακτηριστικό: αποτελούν τον καθρέφτη της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας, αισθητική και εκφραστική αξία του αστικού μας περιβάλλοντος.
Το περίπτερο φύτρωνε παντού, κάτω από νεραντζιές ή καλώδια των δρόμων, ταπεινή ύπαρξη μπροστά από πολυτελείς βιτρίνες καταστημάτων, σε δρόμους πολύβουους ή σκοτεινούς. Αυτόφωτο, αύταρκες και επιβλητικό. Φευγαλέος πόλος έλξης όπως η γύρη για τις μέλισσες.
Πριν από μερικά χρόνια ο ζωγράφος Νικόλας Κληρονόμος στα «Νυχτερινά του περίπτερα» σημείωνε: «Οι φωτεινές επιγραφές των διαφημίσεων, οι εφημερίδες και τα πάσης φύσεως προϊόντα υπηρετούν την καθημερινότητα και στιγματίζουν το χαρακτήρα του πολιτισμού μας. Ενα από τα πιο εικονογραφικά σύμβολα της πόλης, το περίπτερο αντανακλά τη δική του ενέργεια».
«Το περίπτερο αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Ενα μικρό-μεγάλο κόσμο. Είναι παρόν στις διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητας των μικρών αλλά και των μεγάλων πόλεων σε ολόκληρη την Ελλάδα» γράφει ο Γιάννης Μαρής στο βιβλίο του «Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα». «Αυθεντικό και προσαρμοστικό. Σε όλες τις καταστάσεις. Ακόμη και σε περιόδους οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών ανακατατάξεων, στέκεται περήφανο πάντα στη θέση του. Χαρακτηριστικά παραδείγματα περιπτέρων ναών αποτελούν κατά την αρχαϊκή εποχή ο ναός του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, ο ναός της Αθηνάς στην Πέργαμο και ο Παρθενώνας. Στη Μεγάλη Ελλάδα περίπτερους ναούς βρίσκουμε στο Pestrum, στο Σαλέρνο της Καμπάνιας, στο Agrigento της Σικελίας, στην Πομπηία και στην αρχαιολογική περιοχή της Ρώμης Lago di Torre Argentina».
«Αφίκετο εκ Σπετσών την παρελθούσαν Πέμπτην ο κ. Σπύρος Μερκούρης. Εξεδόθη το 24ον τεύχος του φιλολογικού περιοδικού "Ιρις" Αθηνών περιέχον πλην της φιλολογικής ύλης και μίαν επιστολήν του κ. Παλαμά. Τα λαμπρόν αυτό περιοδικό θα πωλήται από αύριον αντί 25 λεπτών εις τα περίπτερα των πλατειών Συντάγματος και Ομονοίας». Με αυτό τον άκρως γλαφυρό και παραστατικό τρόπο στα μέσα του 1889 η εφημερίδα ΣΚΡΙΠ γνωστοποιούσε την ύπαρξη των πρώτων περιπτέρων στην Αθήνα, σε μια ταραγμένη για πολλούς λόγους εποχή. Αν, μάλιστα, κάποιος ανατρέξει στην εικόνα της Ελλάδας εκείνα τα χρόνια, κάλλιστα θα μπορέσει να εξαγάγει σημαντικά συμπεράσματα για την οικονομική και κοινωνική συγκυρία της εποχής. *
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 6/11/10