Η Ερμιόνη Πρίγκου, 82 ετών σήμερα, φύλαξε την ιερή μνήμη έξι Ελλήνων φαντάρων που έπεσαν στο περιβόλι της, το 1941, στη Σκουτάρα της Αλβανίας. Τιμήθηκε μόλις εφέτος από την Πολιτεία.
Όταν ξέσπασε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, η Χειμαρριώτισσα Ερμιόνη Πρίγκου ήταν μόλις οκτώ χρόνων, αλλά αρκετά μεγάλη για να καταλάβει ότι εκατό μέτρα πιο μακριά από το σπίτι της γραφόταν ιστορία.
Το σπίτι της είναι γεμάτο τέτοιες μέρες από ταξιδιώτες που σκαρφαλώνουν στη Σκουτάρα, όπου ήταν η απώτατη γραμμή μετώπου στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Καταφθάνουν για να ακούσουν το «μυστικό» που κρατούσε η οικογένειά της καλά κρυμμένο όλα τα δύσκολα χρόνια μετά τον πόλεμο, όσο τη διακυβέρνηση στην Αλβανία είχε ο Εμβέρ Χότζα.
«Ήμασταν σαν μια οικογένεια»
Σε αυτήν την πορεία μια ομάδα από 15 στρατιώτες είχε προωθηθεί μέχρι τη Σκουτάρα, στην τοποθεσία Βάνοβα. Εκεί, στον περίβολο του σπιτιού της κυρίας Ερμιόνης, οι στρατιώτες κοιμόντουσαν, έτρωγαν και πολεμούσαν.
«Εκεί ήρθαν οι Έλληνες, ήταν το φυλάκιο, οι αξιωματικοί έμειναν στο σπίτι μας. Στο μαντρί, εκεί που βάζαμε τα γίδια, ήταν οι στρατιώτες, ήμασταν όλοι σαν μια οικογένεια. Η μάνα μου τους μαγείρευε. Και όχι μόνο. Τους περιποιούνταν τα κρυοπαγήματα με χαμομήλι και λαδάκι» λέει η κα Πρίγκου.
Η Ερμιόνη τούς πήγαινε τσάι, γιατί ήταν τόσο μικροκαμωμένη, που δεν την έπιαναν τα βόλια.
«Το πρωί που έφτιαχνε η μάνα μου το τσάι, έπρεπε να το πάω στο φυλάκιο στους στρατιώτες, με λίγο νεράκι. Γιατί ήμουν μικρή και δεν γινόμουν στόχος από τα αεροπλάνα. Πήγαινα άκρη άκρη… Η γιαγιά μου φώναζε να προσέχω, να σκύβω, να σκύβω… Δεκαπέντε άτομα ήταν, δεν ήταν πολλοί, αλλά έκαναν για 115. Άξια παλικάρια, δεν φοβόντουσαν για τη ζωή τους, ήταν αποφασισμένοι, παρόλο που ήταν νεαρά παιδιά» προσθέτει.
«Έσπειρε κουκιά, έβαλε δύο αχλαδιές»
Ήταν ο Παναγιώτης Αλογογιάννης, ο Ανδρέας Προβατάς, ο Ματθαίος Λαγός, ο Δημήτρης Σελλάς, ο Νικόλαος Κτημαδάκης και ένας αγνώστων στοιχείων.
«Το βράδυ, τους έθαψαν ο πατέρας μου με τους άλλους στρατιώτες, επειδή την ημέρα δεν μπορούσαν, ήταν επικίνδυνο. Τους έθαψαν στο περιβόλι, εκεί όπου έπεσαν. Εμείς ήμασταν στο σπίτι» θυμάται η Ερμιόνη Πρίγκου.
Και όταν ήρθε «το άλλο καθεστώς» στα δύσκολα χρόνια, ο πατέρας της έσπειρε κουκιά σε όλο το χωράφι. Και εκεί που ήταν τα δύο μνήματα έβαλε για σημάδι δύο αχλαδιές. Επί Χότζα φυλακίστηκε και εξορίστηκε τέσσερις φορές, γιατί δεν έλεγε πού είχε θαμμένους τους Έλληνες φαντάρους.
«Όσες φορές πήραν τον πατέρα μου, του λέγανε πού είναι οι Έλληνες κρυμμένοι. Ο πατέρας μου δεν άνοιγε στόμα να πει, ποτέ. Κι όταν τον φυλακώσανε, πάλι δεν είπε. Ούτε στο δικαστήριο δεν άνοιξε στόμα, παρά τα βάσανα που πέρασε» υποστηρίζει.
Μόλις εφέτος τιμήθηκε
Κάθε χρόνο, «όταν πρέπει», φέρνει λιβάνι και λιβανίζει. Στο ίδιο περιβόλι με τις ελιές υπάρχει και ένα πέτρινο μνήμα με τα ονόματα των πεσόντων που χρηματοδότησε η βορειοηπειρώτικη νεολαία της Oμόνοιας.
Έπειτα από τόσες δεκαετίες, μόλις την περασμένη εβδομάδα η «κυρά της Σκουτάρας» πήγε στην Αθήνα. Συνάντησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια και τον υπουργό Άμυνας Δημήτρη Αβραμόπουλο, οι οποίοι την τίμησαν για την προσφορά της.
Χθες, ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, η «κυρά της Σκουτάρας» βρισκόταν και πάλι στο σπίτι της και υποδεχόταν με βασιλικό από τις γλάστρες τους ταξιδιώτες στο περιβόλι με τα λιόδενδρα, όπου έρχονται να προσκυνήσουν στα δύο μνήματα…
Πηγή: Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης