«Θάρος και υπομονή» συνιστούσαν –έτσι ανορθόγραφα μα με τόση γνησιότητα– στα μετόπισθεν ο Σταύρος και ο Σπύρος, δύο αδέρφια επιστρατευμένα. Γράφουν την επομένη της 28ης Οκτωβρίου 1940 από την Κόρινθο στην πορεία τους προς το Μέτωπο. Η «Κ» δημοσιεύει, σήμερα 28η Οκτωβρίου, μεταξύ άλλων, ανέκδοτα γράμματά τους που εντοπίστηκαν πριν από λίγο καιρό ανάμεσα στις σελίδες ενός παλαιού βιβλίου. (Αρχείο Γιώργου Λεβούνη).
Ο Σταύρος και ο Σπύρος ήταν δύο αδέλφια από την Αθήνα που ξεκίνησαν για το μέτωπο στις 28 Οκτωβρίου 1940. Τα γράμματά τους βρέθηκαν πριν από λίγες βδομάδες στο Μοναστηράκι, στο εσωτερικό ενός παλιού βιβλίου. Καρφιτσωμένο πάνω-πάνω ήταν το πρώτο σημείωμα που έστειλαν στην οικογένειά τους από την Κόρινθο, την επομένη της κήρυξης του πολέμου. Ο Σταύρος και ο Σπύρος είχαν φτάσει καλά στον πρώτο σταθμό του ταξιδιού τους προς το μέτωπο και ζητούσαν από τους γονείς και τα αδέλφια τους «θάρος και υπομονή».
Τα λιγοστά γράμματα που διασώθηκαν μέσα στο παλιό βιβλίο δεν περιέχουν το τέλος της ιστορίας, ούτε τα ακριβή στοιχεία της οικογένειας που την έζησε. Ο Σταύρος και ο Σπύρος έφτασαν στο αλβανικό μέτωπο στο τέλος του Νοεμβρίου και παρ’ όλο που όσα είδαν τα μάτια τους «δεν μπορούν να αποδώσουν οι κινηματογραφικές παραγωγές 2 αιώνων!», όπως φαίνεται από τα χαρακτηριστικά αποσπάσματα που ακολουθούν, εκτός από «θάρος και υπομονή» τα δύο αδέλφια διατήρησαν και το χιούμορ τους. Εμείς διατηρήσαμε το συντακτικό και την ορθογραφία τους.
Κόρινθος 2-11-40
Εγώ και ο Σταύρος σας χαιρετάμε από την Κόρινθο όπου θα παραμείνουμε προς το παρόν. Εδώ ησυχία εξαιρέσει δύο βομβαρδισμών που έχουν γίνει κατά του Ισθμού ανεπιτυχώς.
ΤΤ. 912 17 Νοεμ. 1940
Ομάδα Διευθύνσεως 6ου Συντάγματος Πεζικού
Είμεθα καλά. Εχουμε μερικές μέρες που ταξιδεύουμε πορευόμενοι ανά τις πλαγιές και τα φαράγγια των βουνών φωτισμένα από τις αργυρές ακτίνες του φεγγαριού διακοπτόμενες που και που από καμιά δροσερή βροχούλα.
ΤΤ. 912 τη 1η Ιανουαρ. 1941
Αγαπητοί μου σας φιλώ.
Χρόνια πολλά κι ο καινούργιος χρόνος ευτυχισμένος και με την ειρήνην.
Χαιρετισμούς εις όλους
Σταύρος
Ο Σπύρος είναι καλά. Σήμερα είχα γράμμα του. Είναι κανά δυό ώρες πιο πέρα από μένα.
ΤΤ. 912 τη 11-1-41
Συνιστώ σε σας και σ’ όλους τους πίσω να μην απλοποιείτε τα πράγματα, να μη μεθάτε από ενθουσιασμό αλλά να κάνετε υπομονή και να βοηθάτε την υπόθεση όσο και όπως μπορείτε περισσότερο, και έτσι θα συμβάλετε στο γρήγορο ξεμπέρδεμα της δοκιμασίας που μας επεφύλαξε η ιστορία και το άδειο κεφάλι του Μουσσολίνι…
Από ψυχαγωγία πώς περνάτε; Πιστεύω ο Πάνος να βρίσκει καμμιά βραδυά εύκαιρη να πηγαίνετε στον κινηματογράφο ή στο Εθνικό. Αν ρωτάτε για μας, ποτέ, εάν ζήσωμεν, δεν θα πάω στον κινηματογράφο γιατί όσα είδαν τα μάτια μου μέχρι στιγμής δεν μπορούν να αποδώσουν οι κινηματογραφικές παραγωγές 2 αιώνων!...
Στείλτε μας ό,τι σας ζητάμε, ακόμη δε φάκελλα, κάρτες, σπίρτα, τα σπίρτα κρύψτε τα κάπου στο δέμα γιατί είναι περιζήτητα.
Σε κάποιο αλβανοχώρι που μας φιλοξένησαν 3 ημέρες ύπνο-φαΐ τους δυο μας και 3 άλλους ακόμη γνωρίσαμε στο φιλόξενο σπίτι μια μικρούλα 14 ετών-παιδί θαύμα. Εξυπνη, νόστιμη, αεικίνητη – χαρακτηριστικά που τα θαυμάσαμε όλοι, ο Σταύρος διέβλεπε επάνω της κάποια μετεμψύχωση αρχαίας καλλονής αλλά τι ατύχημα που ήταν Ελληνοπούλα και δεν μίλαγε ελληνικά! Ο Σταύρος το κανόνισε με τον πατέρα της όταν σιάξει η συγκοινωνία να σας τη στείλουμε στην Αθήνα να βοηθάει στο σπίτι και να μάθει την τέχνη για να ανοίξει... ατελιέ στα Τίρανα! Οχι αστεία!...
ΤΤ. 912 3η Μάρτη 1941
Χθες, όχι προχθές, είχαμε και στο δικό μας τομέα μια γιγαντιαία αερομαχία που Αγγλοέλληνες έριξαν πέντε αεροπλάνα φρατέλικα και απ’ ό,τι μάθαμε, εν συνόλω 35. Μεγάλη η κακοτυχία τους μα πρέπει να δείτε τους δικούς μας πώς τους επιτίθενται για να καταλάβετε. Υπήρξεν θεαματικό μα συγχρόνως συγκλονιστικό το κροτάλισμα των πολυβόλων και η δόνησις της ατμόσφαιρας... βλέποντας να πέφτουν αυτά τα ατσαλένια πουλιά και ανάμεσά τους τρία αλεξίπτωτα να αίρονται εις το κενόν.
ΤΤ. 912 τη 15 Μάρτη 1941
Εκείνο που με ευχαρίστησε περισσότερο είναι για την εκδρομήν σας στον Υμηττό που τόσο όλοι μας έχουμε αγαπήσει. Πάντα λοιπόν να μην παραλείπετε να ανεβαίνετε. Ελαβα και την επιθυμία σας να εξοντώσουμε το γρηγορότερο τα παλιοτόμαρα. Που θα πάνε...
ΤΤ. 912 τη 17 Μάρτη 1941
Παρακαλώ να μου στείλετε ένα στυλό διότι έχασα αυτό που είχα.
ΤΤ. 912 τη 20 Μάρτη 1941
Αυτοί οι ανόητοι εννοούν να μας ξεκουφάνουν με τις οβίδες τους, χαλάνε τον κόσμο, μ’ έχουν δυο φορές διακόψει και χάνω τον ειρμό της σκέψης μου. Ανοητότερους σκοπευτάς πυροβολικού δεν εγέννησε η φύσις.
Τα λιγοστά γράμματα που διασώθηκαν μέσα στο παλιό βιβλίο δεν περιέχουν το τέλος της ιστορίας, ούτε τα ακριβή στοιχεία της οικογένειας που την έζησε. Ο Σταύρος και ο Σπύρος έφτασαν στο αλβανικό μέτωπο στο τέλος του Νοεμβρίου και παρ’ όλο που όσα είδαν τα μάτια τους «δεν μπορούν να αποδώσουν οι κινηματογραφικές παραγωγές 2 αιώνων!», όπως φαίνεται από τα χαρακτηριστικά αποσπάσματα που ακολουθούν, εκτός από «θάρος και υπομονή» τα δύο αδέλφια διατήρησαν και το χιούμορ τους. Εμείς διατηρήσαμε το συντακτικό και την ορθογραφία τους.
Κόρινθος 2-11-40
Εγώ και ο Σταύρος σας χαιρετάμε από την Κόρινθο όπου θα παραμείνουμε προς το παρόν. Εδώ ησυχία εξαιρέσει δύο βομβαρδισμών που έχουν γίνει κατά του Ισθμού ανεπιτυχώς.
ΤΤ. 912 17 Νοεμ. 1940
Ομάδα Διευθύνσεως 6ου Συντάγματος Πεζικού
Είμεθα καλά. Εχουμε μερικές μέρες που ταξιδεύουμε πορευόμενοι ανά τις πλαγιές και τα φαράγγια των βουνών φωτισμένα από τις αργυρές ακτίνες του φεγγαριού διακοπτόμενες που και που από καμιά δροσερή βροχούλα.
ΤΤ. 912 τη 1η Ιανουαρ. 1941
Αγαπητοί μου σας φιλώ.
Χρόνια πολλά κι ο καινούργιος χρόνος ευτυχισμένος και με την ειρήνην.
Χαιρετισμούς εις όλους
Σταύρος
Ο Σπύρος είναι καλά. Σήμερα είχα γράμμα του. Είναι κανά δυό ώρες πιο πέρα από μένα.
ΤΤ. 912 τη 11-1-41
Συνιστώ σε σας και σ’ όλους τους πίσω να μην απλοποιείτε τα πράγματα, να μη μεθάτε από ενθουσιασμό αλλά να κάνετε υπομονή και να βοηθάτε την υπόθεση όσο και όπως μπορείτε περισσότερο, και έτσι θα συμβάλετε στο γρήγορο ξεμπέρδεμα της δοκιμασίας που μας επεφύλαξε η ιστορία και το άδειο κεφάλι του Μουσσολίνι…
Από ψυχαγωγία πώς περνάτε; Πιστεύω ο Πάνος να βρίσκει καμμιά βραδυά εύκαιρη να πηγαίνετε στον κινηματογράφο ή στο Εθνικό. Αν ρωτάτε για μας, ποτέ, εάν ζήσωμεν, δεν θα πάω στον κινηματογράφο γιατί όσα είδαν τα μάτια μου μέχρι στιγμής δεν μπορούν να αποδώσουν οι κινηματογραφικές παραγωγές 2 αιώνων!...
Στείλτε μας ό,τι σας ζητάμε, ακόμη δε φάκελλα, κάρτες, σπίρτα, τα σπίρτα κρύψτε τα κάπου στο δέμα γιατί είναι περιζήτητα.
Σε κάποιο αλβανοχώρι που μας φιλοξένησαν 3 ημέρες ύπνο-φαΐ τους δυο μας και 3 άλλους ακόμη γνωρίσαμε στο φιλόξενο σπίτι μια μικρούλα 14 ετών-παιδί θαύμα. Εξυπνη, νόστιμη, αεικίνητη – χαρακτηριστικά που τα θαυμάσαμε όλοι, ο Σταύρος διέβλεπε επάνω της κάποια μετεμψύχωση αρχαίας καλλονής αλλά τι ατύχημα που ήταν Ελληνοπούλα και δεν μίλαγε ελληνικά! Ο Σταύρος το κανόνισε με τον πατέρα της όταν σιάξει η συγκοινωνία να σας τη στείλουμε στην Αθήνα να βοηθάει στο σπίτι και να μάθει την τέχνη για να ανοίξει... ατελιέ στα Τίρανα! Οχι αστεία!...
ΤΤ. 912 3η Μάρτη 1941
Χθες, όχι προχθές, είχαμε και στο δικό μας τομέα μια γιγαντιαία αερομαχία που Αγγλοέλληνες έριξαν πέντε αεροπλάνα φρατέλικα και απ’ ό,τι μάθαμε, εν συνόλω 35. Μεγάλη η κακοτυχία τους μα πρέπει να δείτε τους δικούς μας πώς τους επιτίθενται για να καταλάβετε. Υπήρξεν θεαματικό μα συγχρόνως συγκλονιστικό το κροτάλισμα των πολυβόλων και η δόνησις της ατμόσφαιρας... βλέποντας να πέφτουν αυτά τα ατσαλένια πουλιά και ανάμεσά τους τρία αλεξίπτωτα να αίρονται εις το κενόν.
ΤΤ. 912 τη 15 Μάρτη 1941
Εκείνο που με ευχαρίστησε περισσότερο είναι για την εκδρομήν σας στον Υμηττό που τόσο όλοι μας έχουμε αγαπήσει. Πάντα λοιπόν να μην παραλείπετε να ανεβαίνετε. Ελαβα και την επιθυμία σας να εξοντώσουμε το γρηγορότερο τα παλιοτόμαρα. Που θα πάνε...
ΤΤ. 912 τη 17 Μάρτη 1941
Παρακαλώ να μου στείλετε ένα στυλό διότι έχασα αυτό που είχα.
ΤΤ. 912 τη 20 Μάρτη 1941
Αυτοί οι ανόητοι εννοούν να μας ξεκουφάνουν με τις οβίδες τους, χαλάνε τον κόσμο, μ’ έχουν δυο φορές διακόψει και χάνω τον ειρμό της σκέψης μου. Ανοητότερους σκοπευτάς πυροβολικού δεν εγέννησε η φύσις.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ