Στη Βραζιλία ο Πελέ θεωρείται «θρύλος». Στην Τουρκία, ένας Έλληνας, ο Λευτέρης (Λεφτέρ) Κιουτσουκαντωνιάδης αποτελεί τον ποδοσφαιριστή-σύμβολο, το εμβληματικό τοτέμ της Φενέρμπαχτσε και όχι μόνο. Λέγεται πως μεταξύ άλλων δεν αστόχησε ποτέ σε πέναλτι…
Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο δρόμος με έφερε στο Καδικόι, στην ασιατική πλευρά της Πόλης και από εκεί συμπτωματικά στο «Σουκρού Σαράτσογλου» έδρα της Φενέρμπαχτσε.
Η Φενέρ αντιμετώπιζε την Σίβασπορ στο πλαίσιο του Κυπέλλου. Καλή ευκαιρία για ποδόσφαιρο παρά το τσουχτερό κρύο.
Λίγα μέτρα προτού φτάσω στην κύρια πύλη του «Σουκρού Σαράτσογλου» διέσχισα ένα μικρό πάρκο.
Εκεί με έκπληξη αλλά και δέος αντίκρισα τον ανδριάντα του σπουδαίου γκολτζή. Ο γιος του Έλληνα ψαρά κατάφερε στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, άθελα του να διχάσει Έλληνες και Τούρκους.
Υπηρέτησε τέσσερα χρόνια στον Τουρκικό στρατό (1943-1947) για να ξεκινήσει την ποδοσφαιρική σταδιοδρομία του από την Φενέρμπαχτσε. Το γεγονός, ότι αγωνίστηκε στην εθνική Τουρκίας και μάλιστα ως αρχηγός σκοράροντας κατά της Ελλάδας είχε ως συνέπεια πολλοί συμπατριώτες μας να μην τον δουν με καλό μάτι.
Μάλιστα ήταν ο μόνος διεθνής που τολμούσε να φορέσει σταυρό στο στήθος, όντας χριστιανός ορθόδοξος στο θρήσκευμα. Δεν διανοήθηκε να τον βγάλει ακόμη και κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου της Τουρκίας
Ο Λευτέρης Αντωνιάδης ή Λεφτέρ Κιουτσουκαντωνιάδης σύμφωνα με τους Τούρκους (σ.σ.:κιουτσούκ σημαίνει μικρός) “έφυγε” από τη ζωή στις 13 Ιανουαρίου 2012 σε ηλικία 87 ετών. Ξεψύχησε στον «Ευαγγελισμό». Στην πατρίδα του όπως επιθυμούσε άλλωστε παρότι λίγοι Έλληνες γνώριζαν την ιστορία του.
Στην κηδεία του παρέστησαν δεκάδες χιλιάδες Τούρκοι πολίτες, προεξάρχοντος του πρωθυπουργού Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ακόμη και οι συντηρητικοί Τούρκοι μουσουλμάνοι έσπευσαν ν’ανάψουν ένα κεράκι στη μνήμη του “κυρ-Λευτέρη” στην ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Δημητρίου αποδίδοντας του τιμές ήρωα.
Γνώριζα ότι πριν από κάθε ματς της Φενέρμπαχτσε οι φίλοι του συλλόγου περνούν από το σημείο που βρίσκεται η προτομή του θέλοντας ουσιαστικά να τον τιμήσουν. Φωτογραφίες, συνθήματα ακόμη και χειροκροτήματα. Έγινα αυτόπτης μάρτυρας της λατρείας. Φωτογραφήθηκα και εγώ. Συγκινήθηκα μολονότι δεν έζησα από κοντά το μεγαλείο του…
Υπάρχει άραγε μεγαλύτερη αναγνώριση για έναν ποδοσφαιριστή; Η τρανή απόδειξη ότι το ποδόσφαιρο ενώνει και αποτελεί θρησκεία δίχως άπιστους. Όλοι οι καλοί χωρούν…απ’όπου και αν προέρχονται.
Ο Κιουτσουκαντωνιάδης σφηνώθηκεε ανάμεσα σε δύο λαούς. Αρχικά δίχασε λόγω της καταγωγής του αλλά κατάφερε να ενώσει σε μία κρίσιμη εποχή για τα ελληνοτουρκικά με το σπάνιο ήθος του.
Στην μπουτίκ της Φενέρμπαχτσε, σε ξεχωριστό ράφι διακρίνεται η ογκώδης βιογραφία του. Δυστυχώς διατίθεται μόνο στα τουρκικά. Το εσωτερικό του «Σουκρού Σαράτσογλου» είναι διακοσμημένο με τεράστια πόστερ του παρελθόντος. Μονοπωλεί φυσικά η φιγούρα του Λεφτέρ.
Οι οπαδοί της Φενέρμπαχτσε στάζουν μέλι διηγούμενοι τα κατορθώματα του. Τα θεαματικά του γκολ έχουν λάβει πλέον διαστάσεις αστικού μύθου. Ακόμη και αμούστακα παιδιά γνωρίζουν από τους γονείς τους τον θαυματουργό «Ρωμιό». Είναι το λιγότερο που μπορούν να κάνουν…
Την δεκαετία του '50 συγκαταλέγονταν στους κορυφαίους στράικερ του κόσμου. Έγραψε ιστορία σκοράροντας με τη φανέλα της εθνικής Τουρκίας στο Μουντιάλ του 1954 στη Γερμανία δύο γκολ. Με τη Φενέρμπαχτσε, ο βραχύσωμος άσος έλαμψε στη δεκαετία του '50, μετρώντας συνολικά στην καριέρα του, 615 συμμετοχές και 423 γκολ!
Στα 39 του μεταπήδησε στην ΑΕΚ, ενώ το 1965 ξεκίνησε την προπονητική του καριέρα από το Αιγάλεω. Ήταν τέτοια η επίδραση του Λεφτέρ στο τουρκικό ποδόσφαιρο όπου ακόμη και οι οπαδοί της Γαλατασαράι αλλά και της Μπεσίκτας υποκλίθηκαν στο μεγαλείο του
Ο “Προφέσορας” όπως τον αποκαλούσαν ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής από το πρωτάθλημα της Τουρκίας που μεταπήδησε σε ομάδα του εξωτερικού, παίζοντας το 1951 στη Φιορεντίνα. Τη δεκαετία του ’60 χάρη στον Λεφτέρ πολλοί Τούρκοι γίνονταν οπαδοί της Φενέρμπαχτσε! Επρόκειτο για τον απόλυτο σταρ.
Κατά την διάρκεια των “Σεπτεμβριανών”, στο οργανωμένο πογκρόμ της νύκτας της 6ης Σεπτεμβρίου 1955 όπου προκλήθηκαν βίαια επεισόδια κατά των περιουσιών Ελλήνων, το ποδόσφαιρο έσωσε τη ζωή του.
Το εξαγριωμένο πλήθος είχε φτάσει έξω από την οικεία του Κιουτσουκαντωνιάδη απειλώντας την ακεραιότητα του..Φανατικοί οπαδοί της Φενέρμπαχτσε κατάφεραν να αποτρέψουν τα χειρότερα υπερασπίζοντας το απόλυτο είδωλο τους.
Τότε πολλοί θεώρησαν ως δεδομένο πως ο Κιουτσουκαντωνιάδης θα επέστρεφε στην Ελλάδα, όμως παρά την ένταση που επικρατούσε εκείνη την εποχή στην Kωνσταντινούπολη επέλεξε να παραμείνει στην εστία του. Για τους Τούρκους αποτελεί το πραγματικό σύμβολο ήθους.
Είναι χαρακτηριστικό, πως όποιο κατάστημα και αν επισκέπτονταν δεν τον άφηναν να πληρώνει, ενώ άπαντες υποκλίνονταν μπροστά του.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, τον είχε αποκαλέσει “Μπουγιούκ Αντωνιάδη” δηλαδή “μεγάλο Αντωνιάδη”.
Ο Χακάν Σουκούρ, ένας από τους σπουδαιότερους γκολτζήδες όλων των εποχών στην Τουρκία, τον επισκεπτόταν συχνά προκειμένου να τον συμβουλευθεί, ενώ και ο Ντέμης Νικολαΐδης είχε έρθει σε επαφή με τον Λεφτέρ το 2004 όταν η ΑΕΚ ταξίδεψε στην Πόλη, για το φιλικό με την Γαλατασαράι.
Ο Βραζιλιάνος Άλεξ, ο οποίος έγινε ο μόλις δεύτερος ποδοσφαιριστής της Φενέρμπαχτσε που απέκτησε την δική του προτομή δάκρυσε όταν τον συνάντησε.
Το όνομα του Λεφτέρ Κιουτσουκαντωνιάδη κοσμεί πλέον έναν κεντρικό δρόμο στην Πρίγκηπο. Κατάφερε να ξεπεράσει ακόμη και το ποδόσφαιρο.