Mabel Aguirre
Μια παρέα Σουδανών μάς άνοιξε το σπίτι της και μίλησε για την κατάσταση που βιώνει καθημερινά στην Αθήνα.
Φωτο: Eftychia Vlachou [πάνω φωτο: Axis Ataxis]
Σε μια παλιά σχεδόν ερειπωμένη πολυκατοικία της Ευριπίδου και σε ένα περιβάλλον που θυμίζει καψιμί στρατοπέδου, ζει μια ομάδα Σουδανών σε συνθήκες εγκατάλειψης. Στο κομμωτήριο του πρώτου ορόφου που συναντιούνται για να ακούσουν μουσική και να μιλήσουν, το περιβάλλον είναι ασφυκτικό, με θέα τα παλιά κτίρια της Ευριπίδου και τον κόσμο που διασχίζει ασταμάτητα το δρόμο. Παρόλο που δεν μας είχαν ξαναδεί και η επίσκεψη ήταν εντελώς απρόσμενη, οι αντιδράσεις τους ήταν ανέλπιστα φιλικές. Μάς υποδέχτηκαν, μάς συστήθηκαν, απάντησαν σε όλες τις ερωτήσεις μας και δέχτηκαν πρόθυμα να φωτογραφηθούν. Έδειξαν ότι χάρηκαν πολύ που κάποιος Έλληνας καταδέχτηκε να τους κάνει επίσκεψη.
Η ομάδα που ζει στο «γκέτο» του κτιρίου και άρχισε να γεμίζει το δωμάτιο [δίμετροι νεαροί άντρες με εμφάνιση μοντέλου] είναι εγκλωβισμένη στην Ελλάδα εδώ και χρόνια [κάποιοι ζούν εδώ πάνω από έξι χρόνια και μιλούν καλά ελληνικά] είναι σε απόγνωση. «Έχουμε πρόβλημα στην πατρίδα μας», λέει ο Ραμ. «Ερχόμαστε αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Έχουμε πατρίδα, έχουμε σπίτι, αλλά αντιμετωπίζουμε εκεί μια άσχημη κατάσταση. Κι εδώ μάς φέρονται άσχημα, δεν μας δίνουν ευκαιρίες, δεν μας δίνουν δουλειές. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Όλα αυτοί οι νέοι άνθρωποι που βλέπεις εδώ κάθονται όλη μέρα, χωρίς καμία ασχολία. Έρχονται για να φτιάξουν τη ζωή τους, αλλά τίποτα δεν γίνεται. Ακόμη κι αν θες να ταξιδέψεις και να πας σε μια άλλη χώρα, θα σε γυρίσουν πίσω στην Ελλάδα επειδή ήδη έχεις ζητήσει άσυλο εδώ. Υπάρχει μια συνθήκη του Δουβλίνου που λέει ότι δεν μπορείς να ζητήσεις άσυλο σε άλλη χώρα. Άνθρωποι από το Σουδάν, τη Σομαλία που έχουν πολέμους στις χώρες τους και ζητάνε πολιτικό άσυλο έρχονται αναζητώντας μια καλύτερη μοίρα και καταλήγουν εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα. Πήγα στην Ολλανδία, στο Άμστερνταμ και ζήτησα άσυλο εκεί, αλλά μου είπαν ότι έχω ήδη άσυλο στην Ελλάδα. «Η ελληνική κυβέρνηση θα σου δώσει σπίτι και μισθό», μού είπαν «και μπορείς να πας σχολείο εκεί». Και εδώ μένουμε στον δρόμο και στις πλατείες. Τους είπα ότι δεν θέλω να πάω πίσω γιατί δεν έχω σπίτι, δουλειά και μισθό και δεν με πίστεψαν. Μου είπαν «στην Ελλάδα τα έχεις όλα αυτά». Όταν φτάσαμε από την Ολλανδία στην Ελλάδα, στο αεροδρόμιο, η πρώτη λέξη που είπαν οι ελληνικές μεταναστευτικές αρχές ήταν «Γαμώτο!». Αυτό συμβαίνει όχι μόνο σε μας, αλλά σε πολύ κόσμο. Δεν μπορούμε να φύγουμε από την Ελλάδα και δεν μας επιτρέπεται να ζήσουμε εδώ σαν κανονικοί άνθρωποι. Τι να κάνουμε; Υπάρχουν όμως κάποιοι ανθρωπιστικοί οργανισμοί στην Ελλάδα τώρα τελευταία που μας βοηθούν όπως η Πράξις. Αν είσαι π.χ. άρρωστος μπορείς να πας εκεί για εξετάσεις. Κάνουν σπουδαία δουλειά. Ένας φίλος μου είχε ανάγκη για υποστήριξη και τον φρόντισαν και του έκαναν όλες τις εξετάσεις και τού έδωσαν δωρεάν φάρμακα. Και είναι πολύ καλά παιδιά αυτοί που δουλεύουν εκεί. Χτες γνωρίσαμε έναν πολύ ευγενικό γιατρό που είναι στο νοσοκομείο δίπλα στο μετρό της Ομόνοιας και μας έδωσε τα λεφτά που μας έλειπαν για να πάρουμε φάρμακα. Το έκανε πολύ γρήγορα και σιωπηλά για να μην προκαλέσει την προσοχή των άλλων ανθρώπων που περίμεναν εκεί. Δεν μας ήξερε καν, δεν ήξερε τίποτα από μας και απλά μάς έδωσε τα λεφτά. Δεν αγαπάμε τους Πακιστανούς. Είναι κακοί. Έχω δει πολύ κακό από αυτούς. Αν αποκτήσουν δύναμη δεν θα φερθούν καλά, επειδή είναι φανατικοί με την θρησκεία. Αλλά αυτή είναι απλά η άποψή μου».
«Το κομμωτήριο είναι ανεπίσημο, το έχουμε ως τόπο συνάντησης», προσθέτει ο Νούρι. «Φτιάχνουμε μόνο αντρικά κουρέματα. Ήμαστε από το Σουδάν. Εγώ είμαι εδώ πέντε χρόνια. Είναι εντάξει εδώ, πολύ καλύτερα από το μέρος που έρχομαι. Είναι πολύ κακή η κατάσταση εκεί. Πολλά προβλήματα. Έχουμε συνεχώς εμφύλιους πολέμους. Σκέφτεσαι μόνο πώς να αποδράσεις από εκεί. Δεν έχω οικογένεια στην Ελλάδα. Έχουν μείνει πίσω στο Σουδάν. Ήρθα μόνος μου. Δεν ήταν εύκολο ταξίδι. Για να έρθεις από το Σουδάν στην Ελλάδα, πρέπει να περάσεις από την Τουρκία. Ήταν πολύ δύσκολο. Από το Σουδάν για να φτάσεις στην Τουρκία το ταξίδι διαρκεί λίγες ώρες, για να έρθω όμως στην Ελλάδα μου πήρε 2-3 μήνες. Το πρόβλημα είναι ο βαρύς χειμώνας. Προτίμησα να μείνω στην Τουρκία για 3 μήνες μέχρι να περάσει ο χειμώνας. Στην πατρίδα μου, στο σχολείο, έμαθα πολλά για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, για τους επιστήμονες και τις ανακαλύψεις. Μάθαινα πολλά για την Ελλάδα από μικρός. Σήμερα θέλω να φύγω, γιατί μας κυνηγάνε όλοι. Η αστυνομία, κυρίως, μάς πιάνει και μάς ζητάει χαρτιά συνέχεια. Έχω χαρτιά, αλλά δεν τους αρκεί, κάποιο λόγο βρίσκους και μας συλλαμβάνουν. Δεν ξέρω τι να πω για την ελληνική αστυνομία. Ο περισσότερος κόσμος στην Ελλάδα είναι καλός. Είναι εντάξει μαζί μας. Δεν έχουν πρόβλημα. Έχω αρκετούς φίλους Έλληνες. Νέους κυρίως, οι μεγάλης ηλικίας είναι έτσι κι έτσι. Δεν δουλεύω στο κουρείο, αλλά αυτός που δουλεύει εδώ δεν μιλάει ελληνικά. Εγώ κουρεύομαι εδώ, αλλά όπως βλέπεις δεν έχουμε και πολλά μαλλιά. Αν θες πάντως να σου κόψω τα μαλλιά μπορώ να το κάνω και να μάθω. Δεν έχω δουλειά τώρα, απλά περνάω το χρόνο μου εδώ μέχρι να βρω. Η κρίση έχει επηρεάσει τους πάντες, ακόμη και τους Έλληνες. Έβλεπα παλιά το Big Brother στην τηλεόραση και μου άρεσε να ακούω τις ιστορίες αυτών που συμμετείχαν. Θα ήθελα να λάβω μέρος. Μένουμε πολλοί εδώ και παλιότερα έρχονταν ακόμη περισσότεροι. Συζητάμε για διάφορα και αλληλοβοηθιόμαστε με τρόφιμα. Και τώρα έρχονται αρκετοί και βάζει ο καθένας ό,τι μπορεί. Συγκεντρωνόμαστε και φτιάχνουμε παραδοσιακά φαγητά καμιά φορά. Δεν έχουμε πολύ δυνατή οργάνωση, αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε. Μένω σε διάφορα μέρη στο κέντρο. Όπου βρω. Τώρα με την οικονομική κρίση οι περισσότεροι από μας φεύγουν. Βρίσκεις δουλειά μόνο για μερικές μέρες, ούτε καν για ένα μήνα. Η ελληνική αστυνομία παλιότερα δεν ήταν έτσι. Έχει αλλάξει πολύ το τελευταίο διάστημα. Πριν 3-4 χρόνια μας φερόταν καλύτερα. Μάς προκαλούν τεράστιες πιέσεις. Ο πρόεδρος δεν βλέπει ότι φέρονται στους ανθρώπους σαν ζώα; Γιατί αρκετοί Έλληνες πιστεύουν ότι οι ξένοι ευθύνονται για την κρίση; Αφού αυτός ο χοντρός πολιτικός βγήκε και είπε ότι αυτοί φταίνε. Πρέπει όμως ο κόσμος να κάνει κάτι για μας, να αντιδράσει απέναντι στην κυβέρνηση και την Χρυσή Αυγή και να διορθώσει την κατάσταση. Μαθαίνεις για το κακό που μάς κάνει η Αστυνομία από τα μίντια του εξωτερικού που το βλέπουν πιο καθαρά από εδώ. Μιλούσα με έναν Έλληνα φίλο μου και μού έλεγε τι λένε τα βρετανικά media για την Ελλάδα. Έλεγαν για έναν μαύρο που τον έδειρε η ελληνική αστυνομία και φαντάσου αυτό το μετέδιδε η αγγλική τηλεόραση. Συζητάνε πολύ γι’ αυτό. Είναι απαράδεκτο αυτό που γίνεται εδώ».
«Το κομμωτήριο είναι ανεπίσημο, το έχουμε ως τόπο συνάντησης», προσθέτει ο Νούρι. «Φτιάχνουμε μόνο αντρικά κουρέματα. Ήμαστε από το Σουδάν. Εγώ είμαι εδώ πέντε χρόνια. Είναι εντάξει εδώ, πολύ καλύτερα από το μέρος που έρχομαι. Είναι πολύ κακή η κατάσταση εκεί. Πολλά προβλήματα. Έχουμε συνεχώς εμφύλιους πολέμους. Σκέφτεσαι μόνο πώς να αποδράσεις από εκεί. Δεν έχω οικογένεια στην Ελλάδα. Έχουν μείνει πίσω στο Σουδάν. Ήρθα μόνος μου. Δεν ήταν εύκολο ταξίδι. Για να έρθεις από το Σουδάν στην Ελλάδα, πρέπει να περάσεις από την Τουρκία. Ήταν πολύ δύσκολο. Από το Σουδάν για να φτάσεις στην Τουρκία το ταξίδι διαρκεί λίγες ώρες, για να έρθω όμως στην Ελλάδα μου πήρε 2-3 μήνες. Το πρόβλημα είναι ο βαρύς χειμώνας. Προτίμησα να μείνω στην Τουρκία για 3 μήνες μέχρι να περάσει ο χειμώνας. Στην πατρίδα μου, στο σχολείο, έμαθα πολλά για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, για τους επιστήμονες και τις ανακαλύψεις. Μάθαινα πολλά για την Ελλάδα από μικρός. Σήμερα θέλω να φύγω, γιατί μας κυνηγάνε όλοι. Η αστυνομία, κυρίως, μάς πιάνει και μάς ζητάει χαρτιά συνέχεια. Έχω χαρτιά, αλλά δεν τους αρκεί, κάποιο λόγο βρίσκους και μας συλλαμβάνουν. Δεν ξέρω τι να πω για την ελληνική αστυνομία. Ο περισσότερος κόσμος στην Ελλάδα είναι καλός. Είναι εντάξει μαζί μας. Δεν έχουν πρόβλημα. Έχω αρκετούς φίλους Έλληνες. Νέους κυρίως, οι μεγάλης ηλικίας είναι έτσι κι έτσι. Δεν δουλεύω στο κουρείο, αλλά αυτός που δουλεύει εδώ δεν μιλάει ελληνικά. Εγώ κουρεύομαι εδώ, αλλά όπως βλέπεις δεν έχουμε και πολλά μαλλιά. Αν θες πάντως να σου κόψω τα μαλλιά μπορώ να το κάνω και να μάθω. Δεν έχω δουλειά τώρα, απλά περνάω το χρόνο μου εδώ μέχρι να βρω. Η κρίση έχει επηρεάσει τους πάντες, ακόμη και τους Έλληνες. Έβλεπα παλιά το Big Brother στην τηλεόραση και μου άρεσε να ακούω τις ιστορίες αυτών που συμμετείχαν. Θα ήθελα να λάβω μέρος. Μένουμε πολλοί εδώ και παλιότερα έρχονταν ακόμη περισσότεροι. Συζητάμε για διάφορα και αλληλοβοηθιόμαστε με τρόφιμα. Και τώρα έρχονται αρκετοί και βάζει ο καθένας ό,τι μπορεί. Συγκεντρωνόμαστε και φτιάχνουμε παραδοσιακά φαγητά καμιά φορά. Δεν έχουμε πολύ δυνατή οργάνωση, αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε. Μένω σε διάφορα μέρη στο κέντρο. Όπου βρω. Τώρα με την οικονομική κρίση οι περισσότεροι από μας φεύγουν. Βρίσκεις δουλειά μόνο για μερικές μέρες, ούτε καν για ένα μήνα. Η ελληνική αστυνομία παλιότερα δεν ήταν έτσι. Έχει αλλάξει πολύ το τελευταίο διάστημα. Πριν 3-4 χρόνια μας φερόταν καλύτερα. Μάς προκαλούν τεράστιες πιέσεις. Ο πρόεδρος δεν βλέπει ότι φέρονται στους ανθρώπους σαν ζώα; Γιατί αρκετοί Έλληνες πιστεύουν ότι οι ξένοι ευθύνονται για την κρίση; Αφού αυτός ο χοντρός πολιτικός βγήκε και είπε ότι αυτοί φταίνε. Πρέπει όμως ο κόσμος να κάνει κάτι για μας, να αντιδράσει απέναντι στην κυβέρνηση και την Χρυσή Αυγή και να διορθώσει την κατάσταση. Μαθαίνεις για το κακό που μάς κάνει η Αστυνομία από τα μίντια του εξωτερικού που το βλέπουν πιο καθαρά από εδώ. Μιλούσα με έναν Έλληνα φίλο μου και μού έλεγε τι λένε τα βρετανικά media για την Ελλάδα. Έλεγαν για έναν μαύρο που τον έδειρε η ελληνική αστυνομία και φαντάσου αυτό το μετέδιδε η αγγλική τηλεόραση. Συζητάνε πολύ γι’ αυτό. Είναι απαράδεκτο αυτό που γίνεται εδώ».