Τον Ιανουάριο του 1831 ο Ι. Καποδίστριας επισκέπτεται την Αθήνα μαζί με τους αρχιτέκτονες Κλεάνθη και Σάουμπερτ. Σε αυτούς ανατίθεται η σύνταξη νέου σχεδίου για την πολεοδομία της πρωτεύουσας. Τότε γεννιέται και η οδός Αθήνας που φιλοδοξεί να γίνει ένα «βουλεβάρτο» κατάλληλο για περίπατο. Μια έκταση που κατείχε ο Κλεάνθης κοντά στην Ομόνοια την παραχωρεί προκειμένου να δημιουργηθεί «Ο κήπος του Λαού». Μια δεντροφυτεμένη πλατεία δηλαδή κατάλληλη για περπάτημα, που γύρω της θα συγκεντρώνονταν το θέατρο οι υπηρεσίες και η αγορά τροφίμων.
Το 1859 στις πολλές πλατείες που δημιουργούνται γύρω από την οδό Αθηνάς οριοθετήθηκε και η αποκαλούμενη τότε Πλατεία Νέου Θεάτρου. Λίγο αργότερα λαμβάνει την ονομασία Πλατεία Λουδοβίκου του Α` που διατηρεί για πολλά χρόνια. Επί δημαρχίας Π. Κυριακού το 1872 ανεγείρεται σε τμήμα της πλατείας το Δημαρχιακό Μέγαρο σε σχέδια Π. Κάλκου. Το Δημαρχείο μαζί με το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας έδωσαν τότε μια άλλη εικόνα στην οδό Αθηνάς. Ο δήμαρχος αποφασίζει να προικίσει τη πόλη με ένα σύγχρονο δημοτικό θέατρο. Η θεμελίωσή του ξεκίνησε το 1873. Με πολλές παλινωδίες κατάφερε να ανοικοδομηθεί, ωστόσο η πορεία του δεν ήταν ευοίωνη. Τελικά κατεδαφίστηκε από έναν άλλο δήμαρχο 50 χρόνια μετά.Σιγά-σιγά η οδός Αθηνάς αποκτούσε πολυώροφα κτίρια που στέγαζαν διάφορους επαγγελματίες. Η πλατεία Λουδοβίκου Α` είχε ολοένα και περισσότερη κίνηση από περαστικούς. Το 1889 η πλατεία αποκτά κράσπεδα και πλακόστρωση. Τότε τοποθετηθήκαν οικίσκοι και κιόσκια για καλλωπισμό του χώρου τα οποία έδιναν μια εικόνα ευρωπαϊκού αέρα.
Επί δημάρχου Σπ. Μερκούρη ασφαλτοστρώνεται η οδός Αθηνάς και φυτεύονται δυο μεγάλοι φοίνικες απέναντι από το Δημαρχείο. Η Πλατεία Λουδοβίκου βιώνει τότε την καλύτερη περίοδο της ύπαρξής της. Ένας κατάφυτος κήπος στη μέση της και γύρω από αυτήν τα σημαντικότερα κτίρια της πόλης. Στις γιορτές οι πλανόδιοι και οι
άλλοι γέμιζαν με τα εμπορεύματά τους την πάνω πλευρά της πλατείας. Με ένα ολόκληρο παζάρι να στήνεται στην Αιόλου. Μαζί με τους μικροπωλητές περνούσαν από εκεί και όλοι οι Αθηναίοι προκειμένου να κατέβουν στην Δημοτική Αγορά (μετέπειτα Βαρβάκειο) και στα γύρω της εμπορικά καταστήματα. Μαζί τους καλοντυμένοι κύριοι της Εθνικής Τράπεζας, της γειτονικής Εμπορικής και φυσικά το πλήθος των δημοτικών υπαλλήλων.
Η Πλατεία ακόμα βρίσκονταν ακριβώς στη μέση με τους γύρω δρόμους (Ευπόλιδος, Αιόλου, Κρατίνου) να είναι σε χρήση. Το 1971 μετά το θάνατο του δημάρχου Κ. Κοτζιά η πλατεία Λουδοβίκου ή για τους περισσότερους Πλατεία Λαού μετονομάζεται σε Πλατεία Κοτζιά. Το όνομα Πλατεία Λουδοβίκου δόθηκε τότε σε μια έκταση κοντά στο Μετς.
Με την μεταπολίτευση το Δημοτικό Συμβούλιο αποφασίζει με την 724/1977 πράξη την μετονομασία της Πλατείας Κ. Κοτζία σε Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως. Αν και η ονομασία χρησιμοποιήθηκε και στις επιγραφές και στην δημόσια αναφορά του Δήμου, εντούτοις στην συνείδηση του Αθηναίου η πλατεία παρέμεινε μέχρι σήμερα ως Πλατεία Κοτζιά. Κάτι που ήταν ίσως επακόλουθο γιατί η συγκεκριμένη πλατεία συνδέεται με το Δημαρχείο της Αθήνας και το βαρύγδουπο όνομα που της δόθηκε δεν μπορούσε να επικρατήσει στην καθημερινότητα του Αθηναίου.Επί δημαρχίας Δ. Μπέη ξεκινάει η μελέτη για κατασκευή υπόγειου χώρου στάθμευσης στην πλατεία με ταυτόχρονη ανακαίνισή της. Ενώ η κατασκευή προχωρούσε η ανακάλυψη πολλών αρχαιολογικών ευρημάτων το 1988 μπλοκάρει την συνέχιση του έργου. Η πλευρά της πλατείας προς την οδό Αιόλου βρίσκονταν πάνω στα αρχαία τείχη της πόλης και την Αχαρνική Πύλη. Η αρχαιολογική έρευνα, που συνεχίστηκε για αρκετό διάστημα, έφερε στο φως μεγάλο αριθμό ευρημάτων. Έτσι ενώ ο υπόγειος σταθμός αυτοκινήτων χρησιμοποιούνταν, η πλατεία δόθηκε προς χρήση σχεδόν μετά από μια δεκαετία. Με το τμήμα της στη γωνία Ευπόλιδος και Αιόλου να παραμένει ανοικτό προκειμένου να διατηρηθούν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Το κομμάτι αυτό είναι πλέον και το μόνο πράσινο σημείο στην πλατεία Κοτζίας. Καθώς όλη η έκτασή της στρώθηκε με γρανίτη και τα μόνα δέντρα που φυτεύτηκαν ήταν στις πλαϊνές πεζοδρομημένες οδούς.
Στο κέντρο της πλατείας τοποθετήθηκε η γλυπτική σύνθεση της Σοφίας Βάρη με την ονομασία «Θησέας» που δωρήθηκε στο Δήμο Αθηναίων. Ασύμμετροι όγκοι, με ευθείες και κυρίαρχες καμπύλες γραμμές, σε μια καθαρά αφηρημένη σύνθεση. Το όνομα του μυθικού ιδρυτή της πόλης στην σύνθεση ταυτίζεται φυσικά με το δημαρχείο που το αντικρίζει απέναντί του. Παρά τα συμβολικά στοιχεία η σύνθεση στέκει ιδιαίτερα βαριά στο γύρωθεν νεοκλασικό περιβάλλον των κτιρίων της Πλατείας. Ταυτόχρονα η πλατεία απογυμνώθηκε από κάθε χρηστική αξία και στην ουσία αποτελεί μια μεγάλη πλακοστρωμένη έκταση με τον «Θησέα» και το σιντριβάνι στη μέση.
![ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΤΖΙ - ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ]()
Το 2001 επί δημαρχίας Αβραμόπουλου τοποθετήθηκαν στην πλατεία Κοτζιά έξι ορειχάλκινες προτομές φιλοσόφων και ιστορικών της αρχαιότητας. Παρά την προσπάθεια του καλλιτέχνη Γ. Καρακάλλα να τους αποδώσει κατά το καλύτερο δυνατόν οι μαρμάρινες επιφάνειες όπου εδράζονταν δεν έδεναν καθόλου αισθητικά με τον χώρο. Όταν το μόνο που περιείχαν ήταν το όνομα του εικονιζόμενου και του δημάρχου που τα εγκαινίασε. Με την αλλαγή της διοίκησης στο Δήμο η αφαίρεσή τους από την πλατεία ήταν από τα πρώτα έργα της νέας Δημάρχου. Το επίσημο αιτιολογικό ανέφερε πως προκαλούσαν πρόβλημα στις κατασκευές που απαιτούνταν να στηθούν για την διεξαγωγή αθλητικών εκδηλώσεων ένεκα των ολυμπιακών αγώνων του 2004. Οι προτομές φυσικά δεν επανατοποθετήθηκαν και ενώ είχαν αρχικά στριμωχτεί σε κάποια δημοτική αποθήκη σήμερα η τύχη τους αγνοείται. Σε σημείο που ο καλλιτέχνης να καταγγείλει τον Δήμο Αθηναίων για καταστροφή του έργου του με την απαίτησης επανατοποθέτησης και αποζημίωσης.
Τα θέματα με τα αγάλματα δεν τελειώνουν όμως εκεί. Το 2010 το Δημοτικό Συμβούλιο αποφασίζει την τοποθέτησε του έφιππου ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη μέση της πλατείας. Το έργο του καταξιωμένου Γιάννη Παππά είχε αγοραστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1993 αλλά ουδέποτε είχε βρει θέση για να τοποθετηθεί και έτσι παρέμενε στις αποθήκες του γλύπτη. Μια Κυριακή ο δήμαρχος Ν. Κακλαμάνης ο αρχιτέκτονας, Δ. Κουτσογιάννης, ο γλύπτης Πρ. Τζανουλίνος, και ο γιος του γλύπτη βρέθηκαν στην πλατεία σε μια πρόβα τοποθέτησης! Εκεί χρησιμοποιήθηκε μια πρόχειρη κατασκευή με φωτογραφία του αγάλματος σε φυσικό μέγεθος.
Οι πληροφορίες τότε έλεγαν για άμεσες εργασίες αφαίρεσης του κεντρικού σιντριβανιού και τοποθέτηση του αγάλματος σε βάθρο ύψους 6,2 μέτρων κατασκευασμένο από γκρίζο μάρμαρο με ειδικά επεξεργασμένη αδρή επιφάνεια. Το ύψος του αγάλματος θα έφτανε τα 3,6 μέτρα. Με τα συγκεκριμένα έργα για την εκ νέου διαμόρφωση του χώρου να έχουν προϋπολογιστεί στα εξήντα χιλιάδες ευρώ.
Τελικά λίγο οι δημοτικές εκλογές και ο νέος δήμαρχος, λίγο η οικονομική κρίση το σχέδιο για τον Μέγα Αλέξανδρο πάγωσε χωρίς καμία αιτιολόγηση.
Η Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως όμως εξακολουθεί να λέγεται Πλατεία Κοτζιά και να αποτελεί το σημείο συγκέντρωσης όλων των απεργιών των δημοτικών υπαλλήλων. Τώρα για όσους διερωτώνται γιατί έχει βιώσει τόσους πειραματισμούς και αλλαγές ονομάτων η απάντηση είναι απλή. Είναι το πρώτο μέρος της πόλης που αντικρίζει ο κάθε Δήμαρχος Αθηναίων από το παράθυρο του γραφείου τους!
Το 2001 επί δημαρχίας Αβραμόπουλου τοποθετήθηκαν στην πλατεία Κοτζιά έξι ορειχάλκινες προτομές φιλοσόφων και ιστορικών της αρχαιότητας. Παρά την προσπάθεια του καλλιτέχνη Γ. Καρακάλλα να τους αποδώσει κατά το καλύτερο δυνατόν οι μαρμάρινες επιφάνειες όπου εδράζονταν δεν έδεναν καθόλου αισθητικά με τον χώρο. Όταν το μόνο που περιείχαν ήταν το όνομα του εικονιζόμενου και του δημάρχου που τα εγκαινίασε. Με την αλλαγή της διοίκησης στο Δήμο η αφαίρεσή τους από την πλατεία ήταν από τα πρώτα έργα της νέας Δημάρχου. Το επίσημο αιτιολογικό ανέφερε πως προκαλούσαν πρόβλημα στις κατασκευές που απαιτούνταν να στηθούν για την διεξαγωγή αθλητικών εκδηλώσεων ένεκα των ολυμπιακών αγώνων του 2004. Οι προτομές φυσικά δεν επανατοποθετήθηκαν και ενώ είχαν αρχικά στριμωχτεί σε κάποια δημοτική αποθήκη σήμερα η τύχη τους αγνοείται. Σε σημείο που ο καλλιτέχνης να καταγγείλει τον Δήμο Αθηναίων για καταστροφή του έργου του με την απαίτησης επανατοποθέτησης και αποζημίωσης.Τα θέματα με τα αγάλματα δεν τελειώνουν όμως εκεί. Το 2010 το Δημοτικό Συμβούλιο αποφασίζει την τοποθέτησε του έφιππου ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη μέση της πλατείας. Το έργο του καταξιωμένου Γιάννη Παππά είχε αγοραστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1993 αλλά ουδέποτε είχε βρει θέση για να τοποθετηθεί και έτσι παρέμενε στις αποθήκες του γλύπτη. Μια Κυριακή ο δήμαρχος Ν. Κακλαμάνης ο αρχιτέκτονας, Δ. Κουτσογιάννης, ο γλύπτης Πρ. Τζανουλίνος, και ο γιος του γλύπτη βρέθηκαν στην πλατεία σε μια πρόβα τοποθέτησης! Εκεί χρησιμοποιήθηκε μια πρόχειρη κατασκευή με φωτογραφία του αγάλματος σε φυσικό μέγεθος.
Οι πληροφορίες τότε έλεγαν για άμεσες εργασίες αφαίρεσης του κεντρικού σιντριβανιού και τοποθέτηση του αγάλματος σε βάθρο ύψους 6,2 μέτρων κατασκευασμένο από γκρίζο μάρμαρο με ειδικά επεξεργασμένη αδρή επιφάνεια. Το ύψος του αγάλματος θα έφτανε τα 3,6 μέτρα. Με τα συγκεκριμένα έργα για την εκ νέου διαμόρφωση του χώρου να έχουν προϋπολογιστεί στα εξήντα χιλιάδες ευρώ.
Τελικά λίγο οι δημοτικές εκλογές και ο νέος δήμαρχος, λίγο η οικονομική κρίση το σχέδιο για τον Μέγα Αλέξανδρο πάγωσε χωρίς καμία αιτιολόγηση.
Η Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως όμως εξακολουθεί να λέγεται Πλατεία Κοτζιά και να αποτελεί το σημείο συγκέντρωσης όλων των απεργιών των δημοτικών υπαλλήλων. Τώρα για όσους διερωτώνται γιατί έχει βιώσει τόσους πειραματισμούς και αλλαγές ονομάτων η απάντηση είναι απλή. Είναι το πρώτο μέρος της πόλης που αντικρίζει ο κάθε Δήμαρχος Αθηναίων από το παράθυρο του γραφείου τους!