Μήτε βορείων προαστίων, μήτε νοτίων. Άνθρωπος του κέντρου ήμουν, άνθρωπος
του κέντρου παραμένω. Θυμάμαι τον εαυτό μου στο Μινιόν, Χριστούγεννα του ογδοντατόσο, να με κρατάει από το χεράκι η μαμά μου και να χαζεύω στον
τελευταίο όροφο τα παιχνίδια. Θυμάμαι τις διαδρομές με το τρόλεϊ προς την
Πλατεία Κάνιγγος για να πάω στο φροντιστήριο, όταν ήμουν δεκαεπτά. Θυμάμαι
τις ώρες που πέρασα ως φοιτητής στα αμφιθέατρα στη Σόλωνος και στην
Πατησίων, στις βιβλιοθήκες της Ιπποκράτους. Τις τόσες και τόσες φορές που συναντήθηκα με το παρεάκι στην Ακαδημίας και τη Σταδίου. Θυμάμαι την πρώτη
μου σοβαρή δουλειά στην Καραγεώργη Σερβίας, δυο βήματα από την Πλατεία Συντάγματος. Τις τυρόπιτες στο Άριστον.
Θυμάμαι τις ταινίες που είδα στο Αττικόν και στον Απόλλωνα, στο Άστυ και στο Ιντεάλ. Θυμάμαι τις φορές που βόλταρα στα Εξάρχεια και στο Κολωνάκι, στη Στουρνάρη για να χαζέψω τους υπολογιστές, στην Πρωτοπορία και την Πολιτεία
για να αγοράσω βιβλία. Θυμάμαι τις μικροαστικές οικογένειες στη γειτονιά μου,
στα Πατήσια. Τα μαγαζιά, τα θέατρα και τους κινηματογράφους κατά μήκος της Πατησίων. Την κίνηση στα πεζοδρόμια. Θυμάμαι τα σουλάτσα στην Φωκίωνος
Νέγρη. Με τις παλιές Αθηναίες της Πλατείας Αγάμων (νυν Πλατείας Αμερικής),
να απολαμβάνουν τον καφέ τους στα ζαχαροπλαστεία του δροσερού πεζόδρομου. Θυμάμαι το σταθμό του τρένου στο τέρμα της Πατησίων.
Όχι δεν ήταν ποτές ιδιαίτερα όμορφες αυτές οι γειτονιές. Αλλά ήσαν ζωντανές. Κόσμος με αστικά χαρακτηριστικά, οικογενειάρχες άνθρωποι. Δεν πέταγε κανείς
Όχι δεν ήταν ποτές ιδιαίτερα όμορφες αυτές οι γειτονιές. Αλλά ήσαν ζωντανές. Κόσμος με αστικά χαρακτηριστικά, οικογενειάρχες άνθρωποι. Δεν πέταγε κανείς
τα σκουπίδια του όπου να'ναι, δεν έβαζε στη διαπασών τη μουσική τις ώρες κοινής ησυχίας, είχε ανοιχτή την πόρτα του στο γείτονα, καλημεριζόταν με τον φούρναρη και τον μπακάλη, έπαιρνε τηλέφωνο την κυρία στον από κάτω όροφο να της πει να κατεβάσει την τέντα διότι θέλει ν'απλώσει τα ρούχα -μην την γιομίσει νερά.
Και όλα αυτά δεν τα λέω έτσι δοκιμιακά. Τα θυμάμαι και τα λέγω.
Πριν μερικές εβδομάδες άναψε ένας έντονος διάλογος με αφορμή τις δηλώσεις
Πριν μερικές εβδομάδες άναψε ένας έντονος διάλογος με αφορμή τις δηλώσεις
της Κικής Δημουλά. Ως άνθρωπος που έχω ζήσει ολάκερη τη ζωή μου στο κέντρο
της Αθήνας, επέτρεψέ μου να προσθέσω εδώ τη μικρή, ελάχιστη φωνή μου
στα όσα ειπώθησαν.
![]()
Η καθημερινότητά μου τα τελευταία χρόνια έχει χειροτερέψει δραματικά.
Η καθημερινότητά μου τα τελευταία χρόνια έχει χειροτερέψει δραματικά.
Το επίπεδο διαβίωσής μου έχει υποστεί μία τεράστια καθίζηση. Και δεν σου μιλάω μόνο για τον καιρό της κρίσης, αλλά και για τα πιο πριν. Εδώ και κάποια χρόνια, φοβάμαι όταν επιστρέφω τα βράδια σπίτι μου. Έβαλα πόρτα ασφαλείας. Κλειδώνω και την εξώπορτα της πολυκατοικίας. Είναι πολλά τα κρούσματα. Προχθές μόνο, ανοίξανε δύο διαμερίσματα εδώ παραδίπλα. Μιλάγανε σπαστά ελληνικά και
ζητάγανε λεφτά. Θα σου το πω ευθαρσώς: οι μετανάστες είναι μεγάλο κομμάτι
του προβλήματος.
Πριν πέσεις πάνω μου να με κατηγορήσεις για ρατσισμούς και ξενοφοβίες, για επικίνδυνες γενικεύσεις, για φοβικές και μίζερες απόψεις, άκουσέ με μόνο
Πριν πέσεις πάνω μου να με κατηγορήσεις για ρατσισμούς και ξενοφοβίες, για επικίνδυνες γενικεύσεις, για φοβικές και μίζερες απόψεις, άκουσέ με μόνο
για
λίγο. Η Δροσοπούλου -ένας φιλήσυχος δρόμος που άλλοτε διέθετε μαγαζιά και θερινά σινεμά- έχει μετατραπεί σε ένα ατελείωτο γκέτο. Περνώ δίπλα από ημι-υπόγεια που μοιάζουν με τρώγλες και από τις μισάνοιχτες πόρτες βλέπω δεκάδες στρωσίδια από αφγανούς που ζουν μαζί -δέκα και είκοσι ψυχές σε ένα δυάρι.
Τις νύχτες η Πατησίων -ο δρόμος που κάποτες έσφυζε από ζωή και ωραία καταστήματα- μετατρέπεται σε τόπο εργασίας για εκδιδόμενες Νιγηριανές. Κάθε είκοσι-τριάντα μέτρα, στέκεται και μία. Από πίσω τους στο σκοτάδι, παραμονεύουν οι νταβατζήδες. Οι δρόμοι ζέχνουν. Και όλες τις ώρες της ημέρας, μετανάστες με καροτσάκια σούπερμάρκετ ψάχνουν τα σκουπίδια. Στο γηπεδάκι που πάω για να
κάμω τζόκινγκ, έχω δει αρκετές φορές συμμορίες να παίζουν ξύλο ή να κάμουνε μαγκιές. Αλβανοί εναντίον αφρικανών. Είναι παιδιά. Κι έχουν περάσει το bulling
σε άλλη πίστα.
Ένας νεαρός πακιστανός έχει μετατρέψει τη γκαρσονιέρα απέναντί μου
Ένας νεαρός πακιστανός έχει μετατρέψει τη γκαρσονιέρα απέναντί μου
σε αποθήκη για τα χαρτιά που μαζεύει από τους κάδους. Σου μιλάω για βουνά
από χαρτί. Μία φωτιά να πάρουμε, θα πάμε άκλαυτοι όλοι. Και δεν ξεύρω για τα δικά σου τα "αυτοδιαχειριζόμενα", αλλά στα δικά μας γίνεται απροκάλυπτη χρήση ναρκωτικών. Οι σύριγγες είναι πεταμένες στο πεζοδρόμιο -έλα να σου τις δείξω.
Στο "αυτοδιαχειριζόμενο"παρκάκι επί της Κύπρου -που ήθελε ο πρώην
δήμαρχος να μετατρέψει σε υπόγειο γκαράζ, αλλά τον πρόλαβαν οι κάτοικοι
που το κατέλαβαν- έχω δει κάμποσες φορές να γίνεται εμπόριο. Ε ναι, δεν
κάθονται όλοι αυτοί οι μαντραχαλέοι εκεί από την Ασία, την Αφρική και την Ανατολική Ευρώπη για να ζήσουν το πολυπολιτισμικό αντάμωμά τους.
Σόρι αν είσαι τόσο αφελής.
![]()
Θα μου πεις δεν φταίνε οι μετανάστες, αλλά το κράτος. Σωστά το λες. Με αυτό τα έχω πρωτίστως. Που επέτρεψε να συμβεί όλο αυτό. Που δεν φρόντισε ούτε στο ελάχιστο. Που με παράτησε -και εμένα και αυτούς- σε μία πραγματικότητα
Θα μου πεις δεν φταίνε οι μετανάστες, αλλά το κράτος. Σωστά το λες. Με αυτό τα έχω πρωτίστως. Που επέτρεψε να συμβεί όλο αυτό. Που δεν φρόντισε ούτε στο ελάχιστο. Που με παράτησε -και εμένα και αυτούς- σε μία πραγματικότητα
απαξίωσης. Αρχικά, φώναζα κι εγώ για την έλλειψη ανθρωπισμού έναντι αυτών
των ανθρώπων. Ύστερα, φώναζα για την έλλειψη ανθρωπισμού έναντι εμού.
Τώρα, έχω πάψει πλέον να φωνάζω. Απλώς παρατηρώ.
Είναι δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες οι άνθρωποι αυτοί. Που ήλθαν από την Ανατολική Ευρώπη. Και ύστερα από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Και από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Και συνεχίζουν να έρχονται (περιμένω τώρα τους Σύρους, φαντάζομαι). Άνθρωποι τελείως διαφορετικοί από εμένα, με καθόλου
Είναι δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες οι άνθρωποι αυτοί. Που ήλθαν από την Ανατολική Ευρώπη. Και ύστερα από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Και από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Και συνεχίζουν να έρχονται (περιμένω τώρα τους Σύρους, φαντάζομαι). Άνθρωποι τελείως διαφορετικοί από εμένα, με καθόλου
αστικά βιώματα, που αδυνατούν να ενταχθούν και να προσαρμοστούν στοιχειωδώς στο περιβάλλον που βρήκαν εδώ. Και λόγω του τεράστιου αριθμού τους,
επιβάλουν τη δική τους αισθητική: κυκλοφορούν με τσόκαρα στα πεζοδρόμια, κάθονται στις εισόδους των πολυκατοικιών και μεθάνε (ειλικρινά το βράδυ
αν είσαι κοπέλα, είναι πολύ φοβιστικό να πρέπει να διασχίσεις μία μεθυσμένη
παρέα από έξι-εφτά τύπους για να μπεις στην είσοδο του σπιτιού σου), πετάνε τις σακούλες με τα σκουπίδια από το μπαλκόνι (καλά, δεν μπορείς να διανοηθείς!), αφήνουν τα παπούτσια τους έξω από τα διαμερίσματα, βάζουν στο τέρμα τη
μουσική. Είναι όλοι έτσι; Όχι βέβαια. Αλλά είναι οι περισσότεροι έτσι.
Και τα έχω και με τις δύο πλευρές του ιδεολογικού φάσματος. Άκουσέ με κι ας πονέσει αυτό που θα πω: ούτε η δεξιά (καλά για την άκρα δεξιά δεν το συζητώ),
Και τα έχω και με τις δύο πλευρές του ιδεολογικού φάσματος. Άκουσέ με κι ας πονέσει αυτό που θα πω: ούτε η δεξιά (καλά για την άκρα δεξιά δεν το συζητώ),
ούτε η αριστερά (καλά για την άκρα αριστερά επίσης δεν το συζητώ) δεν μπορεί
μήτε να λύσει, μήτε να απαλύνει το πρόβλημα που ζω. Η μεν δεξιά, θα ήθελε
να το εξαφανίσει. Η δε αριστερά, κάμει ότι δεν το βλέπει. Αλλά ω ναι, είναι εδώ. Όσο και να θέλει να καμώνεται τον υπεράνω διεθνιστή και τον τάχα-μου
ανθρωπιστή ιδεολόγο, ο αριστερός απλώς αρνείται να δει την πραγματικότητα.
Τα "είμαστε όλοι μετανάστες"εγώ τα ακούω βερεσέ. Διότι είτε προέρχονται από καλοβολεμένους του Αμαρουσίου και της Νέας Σμύρνης, του Γέρακα και της Ηλιούπολης, του Χαλανδρίου και της Γλυφάδας, που εξετάζουν το θέμα
ακαδημαϊκώς και εξ αποστάσεως, είτε προέρχονται από μερικούς -άσε με να
το πω, θα σκάσω- θεόζαβους αριστερούς που μένουν στο κέντρο και έχουν
σοβαρό πρόβλημα στραβισμού λόγω ιδεολογικών παρωπίδων.
Την Κική Δημουλά δεν την κρίνω ούτε ως ποιήτρια, ούτε ως πνευματικό άνθρωπο. Αλλά τα λεγόμενά της αποτυπώνουν και τη δική μου κραυγή αγωνίας.
Την Κική Δημουλά δεν την κρίνω ούτε ως ποιήτρια, ούτε ως πνευματικό άνθρωπο. Αλλά τα λεγόμενά της αποτυπώνουν και τη δική μου κραυγή αγωνίας.
Τη συναισθάνομαι, γιατί κι εγώ ζω την ίδια πραγματικότητα με εκείνη.
Και απαιτώ από αυτό το κράτος, κάτι με το οποίο δεν συμφωνεί ούτε
η ακροδεξιά βεβαίως, ούτε (φοβούμαι) και η αριστερά: την επιβολή της
νομιμότητας, τον έλεγχο, την επιβολή κανόνων. Δεν μπορεί να αλλάζουν όλα ανεξέλεγκτα γύρω μου εδώ και τόσα χρόνια και ο μόνος που ελέγχομαι, που υποτάσσομαι, που φορολογούμαι να είμαι εγώ. Ας γίνει επιτέλους κατανοητό:
δεν είναι τα αντιρατσιστικά νομοσχέδια που θα φρενάρουν την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Είναι η σοβαρή διαχείριση και επίλυση του μεταναστευτικού και της εγκληματικότητας. Διότι ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Τα δύο ζητήματα, συνδέονται. Ναι, υπάρχουν και έλληνες κακοποιοί. Αλλά οι μετανάστες
στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν έχουν δουλειές, δεν μπορούν να ζήσουν,
είναι πιο επιρρεπείς επομένως στην παραβατικότητα.
Όπως η Κική Δημουλά, έτσι κι εγώ, θα παραμείνω εδώ. Σε αυτή τη γειτονιά του κέντρου που θυμάμαι. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει πια, θα συνεχίσω εγώ να τη ζωντανεύω μέσα στη μνήμη μου. Θα συνεχίσω να κυκλοφορώ ανάμεσα στα ωραία μαγαζιά που είναι πια κλειστά, στα σινεμά της Πατησίων που έχουν κατεβάσει
Όπως η Κική Δημουλά, έτσι κι εγώ, θα παραμείνω εδώ. Σε αυτή τη γειτονιά του κέντρου που θυμάμαι. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει πια, θα συνεχίσω εγώ να τη ζωντανεύω μέσα στη μνήμη μου. Θα συνεχίσω να κυκλοφορώ ανάμεσα στα ωραία μαγαζιά που είναι πια κλειστά, στα σινεμά της Πατησίων που έχουν κατεβάσει
ρολά, στα σπίτια που κάποτες μύριζαν σπιτικό φαγητό και τώρα μυρίζουν
βρωμισιά και ανέχεια. Θα συνεχίσω να ελπίζω ότι κάποτες θα μας θυμηθεί
κι εμάς κάποιος, κυρία Δημουλά. Και θα ασχοληθεί με το να μας αποκαταστήσει
έστω λίγη από την ποιότητα ζωής που μας αποστέρησε. Ως τότε, θα συνεχίσω να δίνω τρόφιμα στο συσσίτιο για όσους (Έλληνες ή αλλοδαπούς -εξυπακούεται!)
δεν έχουν να φάνε, θα αφήνω τα παλιά ρούχα μου διπλωμένα και καθαρά δίπλα στον κάδο σε ξεχωριστή σακούλα για όποιον τυχόν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει
και θα δίνω πάντα ένα κάτι σε εκείνον τον Ιρανό που παρά την αναπηρία του
και την ολοήμερη έκθεσή του στον ήλιο, βρίσκει το κουράγιο να μου χαμογελάει
στο φανάρι που στρίβω στη στάση Λυσσιατρείο.
Και δεν θα επιτρέψω σε κανέναν -από όπου κι αν προέρχεται- να αμφισβητήσει αυτόν τουλάχιστον τον ανθρωπισμό μου και τη στοιχειώδη αξιοπρέπειά μου.
Και δεν θα επιτρέψω σε κανέναν -από όπου κι αν προέρχεται- να αμφισβητήσει αυτόν τουλάχιστον τον ανθρωπισμό μου και τη στοιχειώδη αξιοπρέπειά μου.
Μόνον αυτό άλλωστε μου έχει μείνει σ'αυτήν εδώ τη γειτονιά.