Μία έκθεση με 250 επιστολικά δελτάρια φωτίζει στιγμές από τη ζωή του ποντιακού Ελληνισμού
Μαίρη Αδαμοπούλου ΤΑ ΝΕΑ
Τις περισσότερες ώρες της ημέρας τις περνάει ανάμεσα σε φορολογικούς συντελεστές και τεκμήρια καθώς για να κερδίσει τα προς το ζην εργάζεται ως φοροτεχνικός. Στον ελεύθερο χρόνο του όμως βρίσκει καταφύγιο στο παρελθόν, εκεί όπου τον έλκουν οι θύμισες της καταγωγής του. Αφήνεται να χαθεί ανάμεσα στις εκατοντάδες «κουρασμένες» καρτ ποστάλ, γεμάτες από εικόνες και ανθρώπινες ιστορίες, και θυμάται τον παππού του, στη Λευκώνα Σερρών, κάθε φορά που έστριβε το τσιγάρο του να εύχεται «Καλή Πατρίδα» στον γείτονά του. Μόνο που η επιστροφή στην πατρίδα, το Καρς του Πόντου, δεν έγινε ποτέ...
Ενα σημαντικό μέρος από το πολύτιμο αυτό υλικό - περί τις 250 από τις περίπου 700 που διαθέτει στη συλλογή του ο Στέργιος Θεοδωρίδης - είναι έτοιμο μέσω της έκθεσης
«Εν Πόντω. Συμβολή στη μνήμη, επιστολικά δελτάρια 1890-1920» που εγκαινιάζεται αύριο στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη να «μιλήσει» στο ευρύ κοινό και να του παρουσιάσει την εικόνα εκείνη που δεν γνωρίζει για τον Πόντο καθώς δεν πέρασε στα βιβλία της Ιστορίας: της καθημερινής ζωής, του πολιτισμού, της παιδείας και της θρησκείας, μαζί με απόψεις από τις μεγάλες πόλεις που άκμασαν όπως η Τραπεζούντα, η Σαμψούντα, η Κερασούντα και έγγραφα - ντοκουμέντα της εποχής.
«Θα μπορούσε κάποιος ερευνητής να αντιμετωπίσει τις καρτ ποστάλ ως τα Εφήμερα μιας ολόκληρης εποχής» λέει στα «ΝΕΑ» ο συλλέκτης Στέργιος Θεοδωρίδης. «Μελετώντας τες κάποιος θα μπορούσε να βρει πλούσιο υλικό για έρευνα». Διότι μπορεί οι περισσότερες κάρτες να διακινούνταν μεταξύ εμπόρων κυρίως για ανταλλαγές ευχών, όμως συχνά σε αυτές μπορεί να βρει κάποιος πληροφορίες, όπως σχετικές με την επιδημία χολέρας που χτύπησε την Τραπεζούντα το 1910. Η πιο συνηθισμένη γλώσσα δε, που χρησιμοποιείται σε αυτού του είδους την αλληλογραφία είναι τα γαλλικά, διότι η γαλλική ήταν η διεθνής γλώσσα της εποχής.
Ο Στέργιος Θεοδωρίδης παρουσίασε το 2012 για πρώτη φορά ένα μικρό μέρος της συλλογής του που περιλαμβάνει επιστολικά δελτάρια της περιόδου 1890-1918, τα οποία είναι κυρίως επιχρωματισμένες λιθογραφίες, τεχνική διαφορετική από τις φωτοκάρτες που ήρθαν στη μόδα τις επόμενες δεκαετίες.
Μια συλλογή που, όπως εξηγεί, ξεκίνησε τυχαία όταν ένας φιλοτελιστής στα μέσα της δεκαετίας του '90 του έδειξε μία καρτ ποστάλ: την πρώτη της συλλογής του, η οποία απεικονίζει την είσοδο της Αγοράς στην Τραπεζούντα και έναν άνδρα με τοπική ενδυμασία.
Το κόστος ήταν 13.000 δρχ. και φάνηκε ακριβή στον φοροτεχνικό που τότε ακόμη δεν είχε αποκτήσει το μεράκι του συλλέκτη. Αργότερα συνειδητοποίησε ότι εκείνη η κάρτα ήταν από τις πιο οικονομικές που είχε αποκτήσει καθώς οι τιμές κυμαίνονται από 10 και 15 ευρώ και φθάνουν αρκετές εκατοντάδες διότι, όπως λέει, οι σχετικές με τον Πόντο κάρτες είναι κατά πολύ ακριβότερες σε σχέση με εκείνες που απεικονίζουν θέματα από τη Σμύρνη, την Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη. «Η συλλογή είναι μια διαδικασία που απαιτεί υπομονή και επιμονή» τονίζει ο Στέργιος Θεοδωρίδης, ο οποίος εντόπιζε κυρίως τα αντικείμενα του πόθου του σε δημοπρασίες στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Τώρα όμως η κρίση έχει βάλει αναγκαστικά φρένο και στο συλλεκτικό του πάθος. «Εδώ η κρίση έχει χτυπήσει τη ζωή μας, δεν θα έχει χτυπήσει τη συλλογή; Εχω σταματήσει να αγοράζω πλέον. Δεν έχω δυνατότητα» λέει και ελπίζει ότι κάποια στιγμή θα καταφέρει να προχωρήσει στην έκδοση ενός λευκώματος που θα περιλαμβάνει το σύνολο της συλλογής του.
ΤΑ ΝΕΑ