Το πρώτο που είδα όταν βγήκα από το ταξί στην οδό Μάγερ ήταν το ξενοδοχείο «Ωραία Θεσσαλία», στη γωνία με τη Λιοσίων. Ενα από τα πιο όμορφα κτίρια της περιοχής, που λειτούργησε κυρίως ως ξενοδοχείο «ημιπαραμονής» τα τελευταία χρόνια, κλειδαμπαρωμένο σήμερα. Στο μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου έχουν μείνει δύο καρέκλες, ο κρυμμένος κήπος του γεμάτος αγριόχορτα. Ηταν περίεργο όμως· αυτό το κλίμα της παρακμής, της νοσταλγίας μπλεγμένης με την αθλιότητα που αναδύουν τα παλιά ξενοδοχεία της πλατείας Βάθης σημάδεψε τη βόλτα μου προς το Εθνικό Ωδείο.
Μάγερ 18, χώνεσαι σε μια μικρή στοά και έχεις την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε έναν άλλο κόσμο. Είναι σχεδόν σουρεαλιστικό. Στη γωνία το καλλιτεχνικό καφενείο του Ωδείου Concerto Cafe, με πιάνο, ξύλινες καρέκλες και τραπέζια, σπουδαστές μουσικής που συζητούν, ατμόσφαιρα ευρωπαϊκή. Απέναντι ακριβώς το κάπως εξαθλιωμένο ινδικό εστιατόριο Bangladesh (Μητέρα το ελληνικό του όνομα, ανεξήγητο
), λίγο πιο κάτω ένα μαγαζί με πλακάκια (πολύ φτηνές τιμές, 4 ευρώ το ένα), ένα δικηγορικό γραφείο, διαμερίσματα της εποχής του '60. Στρίβεις αριστερά στη Μαιζώνος και πέφτεις πάνω στην πιάτσα της περιοχής. Το Dream Hotel, κολλητοί οι τοίχοι του με το Εθνικό Ωδείο. Στον πεζόδρομο οι θαμώνες: ναρκομανείς, πόρνες που συζητούν με πελάτες ή τα αφεντικά τους στο απέναντι του Dream Hotel ψητοπωλείο. Hotel Μινιόν κλειστό, ξενοδοχείο Δωδώνη (εκπληκτικό κτίριο Μεσοπολέμου) επίσης κλειστό, στο cafe Just τα βλέμματα σε κοιτούν λίγο ύποπτα.
Η αφορμή για τη βόλτα στην περιοχή της Πλατείας Βάθης ήταν το Μουσικοπαιδαγωγικό Καλοκαίρι που διοργανώνει αυτές τις μέρες το Εθνικό Ωδείο. Εως τις 20 Ιουλίου ομάδες μικρών παιδιών θα έχουν την ευκαιρία να μυηθούν δωρεάν στη μουσική, ενώ ένα μουσικοθεατρικό εργαστήρι (κι αυτό δωρεάν), το οποίο μαθαίνουμε ότι έχει τη μεγαλύτερη απήχηση, προσφέρει σε γονείς και παιδιά δύο ώρες μάθησης και οικογενειακής ψυχαγωγίας. Μοιάζει σχεδόν ονειρικό να βλέπεις παιδιά με τις μαμάδες τους να βγαίνουν ξένοιαστα από το Ωδείο, σε ένα περιβάλλον μάλλον ζοφερό. Η ζέστη του μεσημεριού εντείνει την αθλιότητα. Το βράδυ φυσικά συζητάμε για επικίνδυνες συνθήκες. Και η αστυνομία άφαντη. Ετσι τουλάχιστον μας ενημερώνει η Χαρά Καλομοίρη, εγγονή του Μανώλη Καλομοίρη και γενική διευθύντρια του Εθνικού Ωδείου, ενός ακόμη εκπληκτικού κτιρίου εποχής της Πλατείας Βάθης.
Η περιοχή
Σε έναν από τους παράλληλους δρόμους της Μάγερ σε μια πλατεία που ξεφυτρώνει από το πουθενά στη Σονιέρου η υπέροχη Βίλα Τράιμπερ, νεοκλασικό διατηρητέο κτίριο του Δήμου Αθηναίων, όπως και το απέναντί του που στεγάζουν σήμερα τις υπηρεσίες της Ανοιχτής Πόλης, τα Γραφεία Ανταποκριτών του ΟΓΑ και τα γραφεία της Λαϊκής Συσπείρωσης. Σχετικά με το μουσείο - φάντασμα, το Μουσείο Σκίτσου, κανείς δεν ξέρει να μας πει. Ούτε όσοι δουλεύουν στα κτίρια, ούτε στο νέο δημαρχείο που βρίσκεται στη Λιοσίων 22. Το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει. Βαριά η κληρονομιά της Πλατείας Βάθης, όπως και η παραμέλησή της. Μια μελαγχολία να σε κατακλύζει.
Προσκύνημα στη Λιοσίων 1 στο αραβικό κεμπαμπτζίδικο, που φίλοι λένε πως ήταν άλλοτε κουρδικό. Τα πιο ωραία κεμπάμπ της πόλης που δεν γνωρίζουν οι Ελληνες, πολύτιμο μυστικό των Αράβων κατοίκων που με κοιτούν επιφυλακτικά. Στρώνουν την πίτα προσεκτικά και τοποθετούν τα υλικά ρωτώντας με για καθένα από αυτά. Θέλω μαγιονέζα; (πολύ απαλή, σχεδόν ανεπαίσθητη στρώση), καυτερή σάλτσα, κοτόπουλο (χαλάλ βεβαίως), σκορδαλιά όχι, ντομάτες, μαρούλι, λάχανο και από πάνω ταχίνι, ναι, μεθυστική αραβική γεύση που παίρνω μαζί μου. Οι μετανάστες στη Λιοσίων, Πακιστανοί από το Μπαγκλαντές και κάποιες Ινδές με τα παιδιά τους, φεύγουν φοβισμένοι όταν τους ρωτάω για το εστιατόριό τους. Μου αρέσει που μου έλεγαν ότι εγώ θα έπρεπε να τους φοβάμαι. Αραγε να έρχονται μέχρι εδώ οι σπουδαστές του Ωδείου;
Πάνω στη Λιοσίων απέναντι από το Δημαρχείο ένα ακόμη κτίριο φάντασμα ορθώνεται μπροστά μου. Ξενοδοχείο Sans Rival, διαμάντι της εποχής του, σκεπασμένο ολόκληρο με πράσινα πανό.
Στέκεται εκεί από τις αρχές του αιώνα. Σήμερα τα παράθυρα, τα καμπύλα του μπαλκόνια, τα ανάγλυφα διακοσμητικά του στοιχεία είναι όλα κρυμμένα. Μόνο η ανάμνησή τους τα κρατάει ζωντανά. Μέχρι που κάποιος να θυμηθεί ξανά την περιοχή. Και όμως ο ήχος της σπουδάστριας που έδινε εξετάσεις στο πιάνο έμοιαζε να έφτανε μέχρι εδώ. ΄Η ήταν απλώς παραίσθηση; Από τη ζέστη, την κούραση, την εξαθλίωση; Ισως. Φαντάσματα του παρελθόντος που ζητούν δικαίωση και μια καρδιά που χτυπάει ακόμη. Στην ξεχασμένη Πλατεία Βάθης.
Τετρακόσιοι μαθητές
Για την κατάσταση στην περιοχή γύρω από το Εθνικό Ωδείο και για την προσπάθεια να διατηρήσουν την «εστία» τους εκεί μίλησε αναλυτικά στην «Κ» η Χαρά Καλομοίρη: «Σε περίοδο κρίσης προσπαθούμε να δώσουμε ένα μήνυμα, να προσφέρουμε μια διέξοδο στα παιδιά και στις οικογένειές τους που πιθανόν να μην έχουν χρήματα να πάνε διακοπές. Αυτός ήταν ο απώτερος στόχος μας, να κάνουμε κάτι εν μέσω όλων αυτών που συμβαίνουν γύρω μας». Η Χαρά Καλομοίρη μας εξηγεί ότι τα βράδια υπάρχει πρόβλημα «έχουμε δική μας φύλαξη, με την αστυνομία ξέρετε πώς είναι τα πράγματα, έχουν γίνει κατά καιρούς κλοπές και άλλα και έχουν έρθει μετά από μισή ώρα. Οι γονείς από την πλευρά τους φοβούνται. Αν και μας λένε πως είμαστε μια όαση στην περιοχή όταν βγαίνεις στον δρόμο
Παλεύουμε σε αντίξοοες συνθήκες να διατηρήσουμε το κεντρικό μας κτίριο εδώ». Αυτή τη στιγμή το Εθνικό Ωδείο φιλοξενεί περίπου 400 μαθητές (κυρίως 12 - 25 ετών) και πενήντα παιδιά έχουν γραφτεί ήδη για το Μουσικοπαιδαγωγικό Καλοκαίρι. «Η κατάσταση είναι σκληρή» λέει η Χαρά Καλομοίρη. Και προσθέτει: «Παρά τα ταξίματα του υπουργείου για αναβάθμιση της περιοχής της Πλατείας Βάθης, έχει υπάρξει μια διαρκής υποβάθμιση, κυρίως την τελευταία δεκαετία».