ΝΕΔΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Ο επισκέπτης μπορεί να βρει στο πατρικό του Αγγελου Τσιοπελάκου δίσκους περίεργους, πλαστικούς, αλουμινένιους, χάρτινους, μήτρες δίσκων, δίσκους από τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη και εταιρειών της Αμερικής. Στη συλλογή βρίσκεις και δύο δίσκους ντοκουμέντα με ομιλίες του Ελευθέριου Βενιζέλου ηχογραφημένους το 1917 και το 1929
H αγάπη του για τη μουσική οδήγησε τον Αγγελο Τσιοπελάκο από μικρή ηλικία να συλλέγει δίσκους
Η αγάπη του για τη μουσική, ιδιαίτερα για την παραδοσιακή, τον οδήγησε από μικρή ηλικία να συλλέγει δίσκους. Σήμερα διαθέτει μια τεράστια συλλογή μα και ένα σπίτι που το έχει κυριολεκτικά μετατρέψει σε μουσείο ήχου.
Ο λόγος για τον Αγγελο Τσιοπελάκο που χρόνια τώρα, δισκάκι δισκάκι, δημιούργησε κάτι μοναδικό στο πατρικό του σπίτι στο χωριό Νέδα Μεσσηνίας δίπλα στις πηγές του ομώνυμου ποταμού και τον ναό του Επικούρειου Απόλλωνα. Εκτός όμως από τα δισκάκια, που τα πιο πολλά γεμίζουν τα συρτάρια των παλιών παραδοσιακών επίπλων, εντύπωση προκαλούν στον επισκέπτη οι συσκευές παραγωγής ήχου. Γραμμόφωνα, ραδιόφωνα, πικάπ, τζουκ μποξ, κάμερες προβολής, όλα επισκευασμένα και έτοιμα να λειτουργήσουν ανά πάσα στιγμή.
Η μητέρα του η κ. Κατερίνα, μια γυναίκα που ήταν πρώτη στα γλέντια του χωριού, τον μύησε στο παραδοσιακό τραγούδι. Μόνη της μπορούσε να κρατήσει έναν γάμο ή έναν αρραβώνα τραγουδώντας και χορεύοντας όλη τη νύχτα.
Ο επισκέπτης διακρίνει δίσκους περίεργους, πλαστικούς, αλουμινένιους, χάρτινους, μήτρες δίσκων, δίσκους από τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη
«Με βοήθησε όμως πολύ και η όλη μουσική ατμόσφαιρα του χωριού που διέθετε ομάδα οργανοπαιχτών που χόρευαν και τραγουδούσαν σε γιορτές και πανηγύρια. Επιπλέον με βοήθησαν και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της Τρίπολης, της Αμαλιάδας και της Πάτρας που μετέδιδαν δημοτικά τραγούδια», λέει ο Αγγ. Τσιοπελάκος.
Μετά το δημοτικό αρχίζει να μαζεύει τα πρώτα 45άρια δισκάκια χωρίς να διαθέτει πικάπ. «Στο σπίτι είχαμε μόνο ραδιόφωνο. Πικάπ είχε μόνο ο παπάς και τα μαγαζιά του χωριού».
Εκτός από τα δισκάκια, εντύπωση προκαλούν στον επισκέπτη οι συσκευές παραγωγής ήχου.
Η εντατικοποίηση της συλλογής όμως αρχίζει μετά τη στρατιωτική του θητεία. Στα ρεπό της δουλειάς του, είναι υπάλληλος στη ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη, «οργώνει» ολόκληρη την Ελλάδα. Με ένα πικάπ και ένα μαγνητόφωνο καταγράφει σπάνιες ηχογραφήσεις δημοτικών τραγουδιών.
«Στους δίσκους των 78 στροφών ανακαλύπτω διαμάντια της μουσικής μας παράδοσης όπου τραγουδούν και παίζουν σπουδαίοι μουσικοί και τραγουδιστές όπως ο Νίκος Καρακώστας, ο Γιώργος Παπασιδέρης, η Γεωργία Μυτάκη, ο Κώστας Ρούκουνας, η Ρίτα Αμπατζή, η Ρόζα Εσκενάζυ και πολλοί ακόμη».
Υπάρχουν γραμμόφωνα, ραδιόφωνα, πικάπ, τζουκ μποξ
Ομως η συλλογή των τραγουδιών δεν ήταν εύκολη υπόθεση. «Αλλοι μου άνοιγαν διάπλατα τα σπίτια και τις συλλογές τους, άλλοι με κοιτούσαν με καχυποψία και αρνούνταν να βοηθήσουν το έργο της καταγραφής, κάποιοι μου ζητούσαν χρήματα. Μεγάλη ήταν η βοήθεια και των Μεσσήνιων συμπατριωτών μου που μου έδωσαν απλόχερα πολλές ηχογραφήσεις». Παράλληλα τη δεκαετία του '80 ξεκινά και τη συλλογή συσκευών αναπαραγωγής μουσικής. Γραμμόφωνα κάθε είδους, παλιά ραδιόφωνα, πικάπ κ.λ.π. Η συλλογή εμπλουτίστηκε με παλιά ρολόγια, κάμερες προβολής και φωτογραφίες.
Ακόμη ο επισκέπτης διακρίνει δίσκους περίεργους, πλαστικούς, αλουμινένιους, χάρτινους, μήτρες δίσκων, δίσκους από τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη και εταιρειών της Αμερικής. Στη συλλογή βρίσκεις και δύο δίσκους ντοκουμέντα με ομιλίες του Ελευθέριου Βενιζέλου ηχογραφημένους το 1917 και το 1929.
Από μετανάστη
Δίσκος με ηχογραφημένες επιστολές
Δίσκος με ηχογραφημένες επιστολές
Εντύπωση προκαλεί ο δίσκος -ηχογραφημένες επιστολές- μετανάστη από την Αμερική που στέλνει προς τους συγγενείς του στην Ελλάδα. Μάθαμε από τον συλλέκτη ότι οι δίσκοι-επιστολές εγράφοντο σε θαλάμους, κάτι σαν τους τηλεφωνικούς, όπου ο καθένας μπορούσε να μπει και ρίχνοντας τα αντίστοιχα κέρματα έγραφε την... ηχητική του επιστολή που έπεφτε σε μορφή δίσκου.
Η ηχογράφηση της επιστολής έγινε κάπου στη δεκαετία του ΄30 ή του ΄40 και ο αποστολέας λέει, μεταξύ άλλων, ότι είναι με τον φίλο του Αρη Ωνάση (προφανώς πρόκειται για τον μεγάλο εφοπλιστή) και μια παρέα με αφορμή οικογενειακή γιορτή. Τον δίσκο αυτό ο Αγγελος τον βρήκε σε ένα παλαιοπωλείο στην Ομόνοια και μάλιστα ο πωλητής του τον χάρισε επειδή είχε ήδη αγοράσει αρκετούς.
Σπάνια κομμάτια Στη συλλογή υπάρχει και ένα συρματόφωνο, όπου η ηχογράφηση της φωνής γινόταν πάνω σε ψιλό σύρμα όπου γρήγορα αντικαταστάθηκαν από τα μαγνητόφωνα με τα καρούλια. Υπάρχει ακόμα ο αρχαιότερος τύπος εγγραφής φωνής ο κύλινδρος του Τόμας Εντισον αλλά και τα πρώτα DVD σε μεγάλους δίσκους των 33 στροφών. Είδαμε ακόμα τρία υπέροχα εν λειτουργία τζουκ μποξ, το ένα εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκε στην ταινία «Τα κόκκινα φανάρια» του 1953. Η συλλογή του Αγγελου σε 45άρια δισκάκια ξεπερνά τα 600, σε 78άρια τα 500, ενώ διαθέτει εκατοντάδες ακόμη δίσκους των 33 στροφών.
«Η προσπάθεια δεν σταματά εδώ. Οσο μπορώ θα ψάχνω και θα συμπληρώνω τη συλλογή με τη μουσική παράδοσή μας». Στο σπίτι του Αγγελου λειτουργούν δύο «μίνι» ραδιοφωνικοί σταθμοί. Η εμβέλειά τους δεν ξεπερνά τα όρια τα αυλής του και εκπέμπουν επί 24ώρου βάσεως. Ο ένας δημοτικά και ο άλλος λαϊκά τραγούδια.
Πέτρος Τσώνης