KΡΙΣΙΜΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΠΡΙΝ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ 1942

ΟΣΑ ΔΕΝ ΓΡΑΦΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ …

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

    Λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1942 , ένα Ιταλικό στρατιωτικό αυτοκίνητο , μεταφέρον στρατιώτες από Ερατεινή προς Λιδωρίκι , στη θέση Γερομαστή έπεσε επάνω σε ομάδα οπλοφορούντων Ελλήνων . Επηκολούθησε συμπλοκή με αποτέλεσμα να φονευθούν οκτώ Ιταλοί στρατιώτες περιπλέον των τραυματισθέντων . Η ομάδα αυτή κατόπιν ετράπη προς τα ορεινά της περιοχής , σύρουσα μαζί της κι'ένα αιχμάλωτο Ιταλό αξιωματικό .

   Η ομάδα αυτή εμφανιζομένη γιά πρώτη φορά , ουδείς εγνώριζέ τι περί αυτής και τις ο σκοπός της . Τα πτώματα των φονευθέντων Ιταλών και ενός΄΄Ελληνα χωροφύλακα μετεφέρθησαν εις το Φρουραρχείον Λιδωρικίου παρά τη βρύση Αντώνη και ετέθησαν εις κοινήν θέαν . Την επομένην 19 Δεκεμβρίου , εκλήθησαν υπό του Φρουραρχείου όλοι οι κάτοικοι Λιδωρικίου να προσέλθουν και παραστούν (!) εις την κηδείαν των στρατιωτών . Πράγματι οι κάτοικοι Λιδωρικίου ανταπεκρίθησαν στην πρόσκληση αυτή του Φρουραρχείου , παρά τον κίνδυνο και το δόλο που μπορεί να είχε η πρόσκληση .

   Σ'όλη την κατεχόμενη Ελλάδα τότε είχαν ανακοινωθεί τα σκληρά μέτρα τα οποία θα επέβαλαν για κάθε κρούσμα απειθαρχίας που θα ξέσπαγε σ'οποιαδήποτε περιοχή. "Συλλήψεις κι'εκτελέσεις αδιακρίτως και μεταξύ του αμάχου πληθυσμού , καθώς και εμπρησμοί οικιών η και ολοκληρωτικό κάψιμο χωριών ". Έκδηλος λοιπόν ο φόβος των αντιποίνων . Ως Πρόεδρος της Κοινότητος Λιδωρικίου , τότε , δεινή ήτο η θέσις μου ως προς το τι θα έλεγα και τι απήχηση θα είχε τούτο . "Ας είναι κι'έτσι " , είπα μέσα μου , "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα ", αντιμετωπίζοντας με λόγια ανώδυνα δύσκολες καταστάσεις .

Τριακόσιοι στρατιώτες της Φρουράς , συντεταγμένοι με αναπεπταμένες τις ξιφολόγχες προς τον ουρανό , σε πρόσκληση του Φρουράρχου ωρκίσθηκαν να εκδικηθούν τον άγριο θάνατο των συντρόφων των . Ο δε Φρούραρχος , εις επακολουθήσαντα λόγον του , μαινόμενος από οργήν και πάθος , απειλούσε το σύμπαν με τιμωρία κι'εκδίκηση . Εν μέσω της ατμοσφαίρας ταύτης , μακάβριο φάνταζε το θέαμα των πτωμάτων και ηλεκτρισμένη η λάμψη των υψωμένων λογχών . Τη στιγμή εκείνη , εν μέσω νεκρικής σιγής , προχώρησα προς τα πτώματα και εναπέθεσα ένα στεφάνι κι'ενώ τα βλέμματα όλων ήσαν εστραμμένα επάνω μου , είπα από χειρογράφου τα εξής :

   "Η Κοινότης Λιδωρικίου καταθέτουσα δι'εμού το πένθιμο τούτο στεφάνι , εκφράζει την βαθύτατη συγκίνηση και οδυνηρή αίσθηση που προκάλεσε ο σκοτωμός τόσων αθώων στρατιωτών , των οποίων ο ειρηνικός πολιτισμός της ψυχής των από τριμήνου ήδη αφ'ότου εγκαταστάθηκαν ενταύθα πλέον η άπαξ μας εδόθη η ευκαιρία να γνωρίσουμε και εκτιμήσουμε . Για το φόνο τόσο αυτών όσο και του άτυχου Έλληνα χωροφύλακα αισθανόμαστε ανυπόκριτη λύπη . Το θλιβερό αυτό συμβάν αντίκειται εις τα έθιμα και τις φιλόξενες Ελληνικές παραδόσεις . Παρακαλούμε δε τον κ. Φρούραρχο όπως , δεχόμενος την πάνδημο αυτή εκδήλωση λύπης , ομού με την συμπάθειά μας , διαβιβάσει ταύτας προς τας οικογενείας των άτυχων στρατιωτών ".

   Ο ανθρώπινος τόνος των λόγων αυτών , μεταφρασθέντων υπό του διερμηνέως εις την Ιταλικήν , είχαν ευνοϊκή απήχηση για το Λιδωρίκι . Ο Φρούραρχος με εκάλεσε την επομένη για να με διαβεβαιώσει ότι δεν θα ελάμβανε ουδέν μέτρον αντιποίνων κατά των κατοίκων Λιδωρικίου , παρά την έκθεση που ‘χε συντάξει προς τη Μεραρχία και την οποία μετέβαλε ως προς το Λιδωρίκι . Τον ευχαρίστησα και με..μεγάλη ανακούφιση έσπευσα ν'ανακοινώσω τούτο προς τους κατοίκους .

   Τα σκληρά μέτρα των αντιποίνων ξέσπασαν όταν η φρουρά Λιδωρικίου ενισχύθη με ένα ειδικό τάγμα εμπρηστών , οπότε έκαψαν τα χωριά Καρούτες , Αμυγδαλιά , και Τολοφώνα . Λίγο δε πριν , έξω απ'το Λιδωρίκι , παρά τη θέση Τραγουδάκη , εκτέλεσαν οκτώ κρατούμενους ομαδικώς . Αυτοί ήσαν οι εξής ( ο Φρούραρχος μας έδωσε τα ονόματά των ) :

Τσέλος Κ . εξ Αμυγδαλιάς , Παναγιωτόπουλος Αθαν. εκ Μαλανδρίνου , Βλάχος Αναστάσιος εκ Τολοφώνος , Δασκαλόπουλος Νικόλαος , εκ Τολοφώνος , Λεωνίδας Ευθ. εκ Πανόρμου , Κρίκος Ευθ. εκ Πανόρμου , Λάλας Ευθ. εκ Πανόρμου , Πάζας Αριστ. εκ Πανόρμου .

Πέρασαν 41 χρόνια από τότε που διαδραματίστηκαν τα θλιβερά αυτά γεγονότα . Λιγοστοί θάναι σήμερα εκείνοι που τα θυμούνται με ενάργεια μνήμης . Γιά μας προσωπικά που τα ζήσαμε με κάποια ευθύνη της τότε εποχής , τ'αναπολούμε τώρα και σαν ιστορία τα σημειώνουμε......

   Συγκλονιστική , πραγματικά , η αφήγηση του αείμνηστου Γιώργου Δημ. Παπαδόπουλου , που ήταν Πρόεδρος ΄της Κοινότητος Λιδορικίου , τότε , και έζησε τα τραγικά αυτά γεγονότα , από..μέσα όπως λέμε , η δραματική αυτή αφήγησή του , δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "ΛΙΔΩΡΙΚΙ ", στο φύλλο Νο 24 του Νοεμβρίου 1983 , το τραγικό αυτό περιστατικό , όπως και τόσα άλλα , ανήκουν σ'αυτά , που δεν ..έγραψε η Ιστορία .....

Πολιτιστικός Όμιλος Λιδορικίου