Μυστική Αθήνα: η γέφυρα του Όθωνα, ο λίθος του Ιακώβ, και ο Πάνας!

Πολύ κοντά στην Αγία Φωτεινή, ακριβώς κάτω από το δρόμο, βρίσκεται μια μικρή σπηλιά, που σύμφωνα με αρχαιολόγους, κατά την Πελασγική εποχή ίσως να είχε χρησιμοποιηθεί ως κατοικία. 

Ονομάζεται σπήλαιο ή ιερό "του Πανός", επειδή στο δεξί κατακόρυφο λαξευμένο τοίχωμά της, υπήρχε ανάγλυφο με τη μορφή του θεού Πάνα. Η θέση και το σχήμα της σπηλιάς φαίνεται ευκρινώς και στο σχέδιο που παραθέσαμε στην αρχή, ενώ οι σχετικές με αυτήν λεπτομέρειες υπάρχουν στην παρακάτω αναφορά, που βρίσκεται τοποθετημένη κοντά στη σπηλιά, μαζί με το σχεδιάγραμμα.

Αναφορικά με την τύχη του σπηλαίου θα προσθέσουμε ότι σύμφωνα με τοπογραφικό σχέδιο του Υπουργείου Συγκοινωνιών, ο χώρος μετετράπη σε λατομείο για τις ανάγκες των οικοδομών της περιοχής, όπως μας πληροφορεί ο Β. Στάμος.

Στη γειτονική τώρα περιοχή, στο νοτιοανατολικό άκρο του Ζαππείου και πιο κοντά στο Στάδιο, υπήρξε νεκροταφείο των Διαμαρτυρόμενων (Προτεσταντών) από το 1834, μέχρι το 1914 που μεταφέρθηκε στο Α΄ Νεκροταφείο. Γενικότερα, γύρω από τον Ιλισό, είχαν πραγματοποιηθεί και άλλες προσπάθειες οργανωμένης ταφής νεκρών ξένων δογμάτων, πολλές από τις οποίες μεταφέρθηκαν επίσης στο Α΄ Νεκροταφείο. Σε άλλες πηγές αναφέρεται, για την ίδια περίοδο, και η ύπαρξη νεκροταφείου των Βαυαρών στρατιωτών κοντά στην Αγία Φωτεινή, όπου πράγματι πρέπει να υπήρχε κάποιος τόπος ταφής τους. Επίσης, συναντάμε αναφορές για νεκροταφείο Καθολικών Βαυαρών στο Π. Ηράκλειο, κοντά στον καθολικό ναό του Αγ. Λουκά. Να σημειωθεί σχετικά, ότι ο Όθων ήρθε στην Ελλάδα, συνοδευόμενος και από 3850  Βαυαρούς στρατιώτες. Επίσης, κατά την Τουρκοκρατία, υπήρχαν συγκροτημένα νεκροταφεία Τούρκων κοντά στο Ολυμπιείο, με την ονομασία "Μνημούρια".