Αν κάποτε όλοι οι δρόμοι οδηγούσαν στη Ρώμη, στις αρχές του περασμένου αιώνα και μέχρι και τη δεκαετία του ’90 όλοι οι δρόμοι της Αθήνας οδηγούσαν στην πλατεία Ομονοίας και πιο συγκεκριμένα στου Μπακάκου. Το φαρμακείο που ίδρυσε ο Πέτρος Μπακάκος το 1917 με το χημικό Ανδρέα Σακαλή εξελίχθηκε σε διαχρονικό σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, καθώς, μολονότι το κτίριό του δεν είχε κάποιο ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ή ιστορικό ενδιαφέρον, βρισκόταν σε κομβική θέση και έφτασε να εξυπηρετεί ημερησίως 4.500 - 5.000 ανθρώπους στα τέλη της δεκαετίας του ‘50. Ετσι, παλιοί και νέοι Αθηναίοι, αλλά και επισκέπτες της πόλης, έδιναν εκεί τα ραντεβού τους. Τα πράγματα άλλαξαν με την έναρξη λειτουργίας του μετρό και την ανάπλαση της πλατείας. Οι σταθμοί του νέου συγκοινωνιακού μέσου σταδιακά κέρδισαν την προτίμηση μεγάλης μερίδας πολιτών ως τόποι συνάντησης, ενώ πριν από λίγα χρόνια το πασίγνωστο φαρμακείο μετακόμισε μερικά μέτρα μακρύτερα, στις αρχές της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, και τη θέση του πήρε κατάστημα μεγάλης αλυσίδας ρούχων.
Από το πάλαι ποτέ «ραντεβού στου Μπακάκου», σήμερα όλο και περισσότεροι πολίτες λένε «ραντεβού στο μετρό». Μάλιστα, όσοι κινούνται στο κέντρο δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στο σταθμό του Συντάγματος, ο οποίος έδωσε ακόμα μεγαλύτερη ζωή στην εκεί πλατεία και αποτελεί αφετηρία ανθρώπων κάθε ηλικίας για διαδρομές στην Αθήνα τις καθημερινές και τα Σαββατοκύριακα.
«Είναι γεγονός ότι πλέον εδώ δίνουμε ραντεβού, αφού είναι το κεντρικότερο σημείο της πόλης», μας είπε χαρακτηριστικά η φοιτήτρια Ηλιάνα Αδαμάκη, την οποία συναντήσαμε στην πλατεία Συντάγματος ενώ περίμενε ένα φίλο της. «Το μετρό και η στάση που κάνει βοηθούν, αφού από το Σύνταγμα κάποιος μπορεί να πάει σε οποιοδήποτε σημείο της Αθήνας. Από εδώ ξεκινούν η αγορά, τα καταστήματα, αλλά και τα καφέ… Με την παρέα μου συναντιόμαστε στην πλατεία, έξω από το σταθμό, για να καταλήξουμε στο Θησείο, στου Ψυρρή και στο Γκάζι», πρόσθεσε.
«Κολλημένος» με το σταθμό μετρό του Συντάγματος εμφανίστηκε για τους ίδιους λόγους και ο Νίκος Λέγγας: «Οταν κάποιος θέλει να δώσει ραντεβού στην Αθήνα, το στάνταρ σημείο είναι αυτό. Συνήθως οι βραδινές βόλτες μας ξεκινούν από εδώ».
Κάποιοι «αντιστέκονται»Αν το Σύνταγμα συγκεντρώνει την προτίμηση της νέας γενιάς, αρκετοί μεγαλύτεροι σε ηλικία «αντιστέκονται», συνεχίζοντας να κανονίζουν συναντήσεις στην Ομόνοια και τα πέριξ της πλατείας.
«Ολα τα ραντεβού μας, θυμάμαι, τα δίναμε στου Μπακάκου. Ακόμη και σήμερα που έχει μετακομίσει πιο κάτω, όταν δίνω ραντεβού λέω “στου Μπακάκου” και όλοι καταλαβαίνουμε», μας ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Ευγενία Φραπασχαλάκη, που περίμενε την παρέα της στην Ομόνοια.
Οπως επισήμανε, «αυτό εδώ ήταν το πιο γνωστό μέρος της πόλης, το πιο κεντρικό, ειδικά τα προηγούμενα χρόνια. Σε μικρή απόσταση βρίσκονταν τα πιο μεγάλα καταστήματα, τα πρώτα πολυκαταστήματα – Μινιόν, Κατράντζος. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η αγορά της πόλης έχει μεταφερθεί».
Η κ. Φραπασχαλάκη δηλώνει απογοητευμένη από τη σημερινή εικόνα της Ομόνοιας. «Παλιά ήταν όμορφη, με το σιντριβάνι της… Μπορούσες να κάνεις τα ψώνια σου, αλλά και να πιεις καφέ στα ωραία ζαχαροπλαστεία που υπήρχαν. Σήμερα δεν νιώθεις την ίδια ασφάλεια».
Στο ίδιος μήκος κύματος και ο κ. Δημήτρης Λούριας, που βρέθηκε στην πρωτεύουσα από την Ελασσόνα. Μας μίλησε έξω από το γωνιακό κατάστημα ρούχων που διαδέχτηκε το φαρμακείο του Μπακάκου.
«Οταν έρχομαι στην Αθήνα εξακολουθώ να δίνω τα ραντεβού μου εδώ. Τις περασμένες δεκαετίες όλοι οι επαρχιώτες είχαμε ως σημείο αναφοράς τον Μπακάκο, αφού δεν υπήρχε Αθηναίος που να μη γνωρίζει πού είναι, εν αντιθέσει με εμάς, που φτάναμε σε μεγάλη πόλη και δεν γνωρίζαμε πώς να κινηθούμε».
«Ολα τα ραντεβού μας, θυμάμαι, τα δίναμε στου Μπακάκου. Ακόμη και σήμερα που έχει μετακομίσει πιο κάτω, όταν δίνω ραντεβού λέω “στου Μπακάκου” και όλοι καταλαβαίνουμε», μας ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Ευγενία Φραπασχαλάκη, που περίμενε την παρέα της στην Ομόνοια.
Οπως επισήμανε, «αυτό εδώ ήταν το πιο γνωστό μέρος της πόλης, το πιο κεντρικό, ειδικά τα προηγούμενα χρόνια. Σε μικρή απόσταση βρίσκονταν τα πιο μεγάλα καταστήματα, τα πρώτα πολυκαταστήματα – Μινιόν, Κατράντζος. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η αγορά της πόλης έχει μεταφερθεί».
Η κ. Φραπασχαλάκη δηλώνει απογοητευμένη από τη σημερινή εικόνα της Ομόνοιας. «Παλιά ήταν όμορφη, με το σιντριβάνι της… Μπορούσες να κάνεις τα ψώνια σου, αλλά και να πιεις καφέ στα ωραία ζαχαροπλαστεία που υπήρχαν. Σήμερα δεν νιώθεις την ίδια ασφάλεια».
Στο ίδιος μήκος κύματος και ο κ. Δημήτρης Λούριας, που βρέθηκε στην πρωτεύουσα από την Ελασσόνα. Μας μίλησε έξω από το γωνιακό κατάστημα ρούχων που διαδέχτηκε το φαρμακείο του Μπακάκου.
«Οταν έρχομαι στην Αθήνα εξακολουθώ να δίνω τα ραντεβού μου εδώ. Τις περασμένες δεκαετίες όλοι οι επαρχιώτες είχαμε ως σημείο αναφοράς τον Μπακάκο, αφού δεν υπήρχε Αθηναίος που να μη γνωρίζει πού είναι, εν αντιθέσει με εμάς, που φτάναμε σε μεγάλη πόλη και δεν γνωρίζαμε πώς να κινηθούμε».
Στου Μπερνίτσα, στο «Νέον», δίπλα στο σιντριβάνι...
Οι παλιοί Αθηναίοι θυμούνται με νοσταλγία την πλατεία Ομονοίας των περασμένων δεκαετιών: το σιντριβάνι, τον τροχονόμο που φρόντιζε για την υποχρεωτική κυκλική πορεία… Ενας εξ αυτών, ο κ. Λεωνίδας Χρηστάκης, αναφέρει: «Στην Ομόνοια, έξω από τον Μπακάκο, συγκεντρώνονταν κυρίως οι ενδομετανάστες, χωρίς αυτό να αποκλείει και τους Αθηναίους, που έδιναν εκεί το ραντεβού τους προκειμένου να πάνε για ψώνια ή πολλές φορές για να συναντηθούν με κάποιον συγγενή που ερχόταν από την επαρχία».
Ο συνεχιστής της παράδοσης του κεντρικού φαρμακείου κ. Γιώργος Μπακάκος ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις της οικογένειας: «Το φαρμακείο μας αποτελούσε και αποτελεί σημείο συνάντησης γιατί ήταν, και είναι, εύκολα αναγνωρίσιμο και προσβάσιμο λόγω του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και προσφέρει εγγυημένη ποιότητα, υπεύθυνη εξυπηρέτηση και τεράστια ποικιλία προϊόντων σχετιζόμενων με την υγεία και την ομορφιά. Οι επισκέπτες από την επαρχία το καθιέρωσαν ως εύκολο σημείο συνάντησης και υποδοχής συγχωριανών και συγγενών , ίσως γιατί το ΚΤΕΛ βρισκόταν τότε στην Αγίου Κωνσταντίνου». Ο κ. Μπακάκος κάνει ξεχωριστή μνεία στις προσωπικότητες που έχουν περάσει από το ιστορικό πατάρι του φαρμακείου, όπως οι Αλ. Παπαναστασίου, Αλ. Διομήδης, Π. Τσιμπιδάρος, Χ. Ψαρρός, Θ. Κουτούπης και άλλοι πολιτικοί, ενώ οι πελάτες έβλεπαν συχνά να περνούν οι Ζ. Παπαντωνίου, Δ. Λαμπράκης, Γ. Γρυπάρης και Κ. Θεοτόκης. «Λόγω της διαπροσωπικής σχέσης του φαρμακοποιού με τους πελάτες, το φαρμακείο θυμίζει τα παλιά καφενεία». Εκτός από το φαρμακείο Μπακάκου, υπήρχαν και άλλα σημεία γύρω από τον κυκλικό κόμβο της Ομόνοιας στα οποία συναντιούνταν οι Αθηναίοι.
Ο κ. Χρηστάκης εξιστορεί: «Ενας άλλος χώρος ήταν το ζαχαροπλαστείο-γαλακτοπωλείο του Μπερνίτσα, στη γωνία Πανεπιστημίου και Πατησίων, που μάλιστα είχε τηλέφωνο από το 1910. Εκλεισε το 1965. Ο Μπερνίτσας ήταν πρόεδρος των βιοτεχνών Ελλάδας. Στο κατάστημά του δεν σου επέτρεπαν να αφήσεις τα μπαγκάζια σου και ήταν κυρίως τόπος συνάντησης εργατών και προοδευτικών, για την εποχή, ανθρώπων. Επίσης, δημοφιλής τόπος ραντεβού ήταν το καφενείο “Νέον”, όπου έχει μάλιστα ζωγραφίσει ο Τσαρούχης. Κυκλοφορούσε η φήμη πως ήταν και τόπος για ερωτικές συναντήσεις, αφού δεν ήταν λίγοι οι Αθηναίοι που πήγαιναν εκεί γνωρίζοντας πως συγκέντρωνε τους νεαρούς που έρχονταν από την επαρχία αναζητώντας καλύτερη τύχη. Εκεί παίχτηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σκάκι.
Υπήρχε και η εναλλακτική λύση για όσους είχαν περισσότερα χρήματα. Αυτοί πήγαιναν στο καφενείο του ξενοδοχείου “Μέγας Αλέξανδρος”. Ο ιδιοκτήτης του επέτρεπε στους θαμώνες να αφήνουν τα μπαγκάζια τους, ελπίζοντας βέβαια ότι μετά τη μικρή αυτή εξυπηρέτηση θα γίνονταν πελάτες και σε κάποιο από τα δωμάτια».
Ο συνεχιστής της παράδοσης του κεντρικού φαρμακείου κ. Γιώργος Μπακάκος ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις της οικογένειας: «Το φαρμακείο μας αποτελούσε και αποτελεί σημείο συνάντησης γιατί ήταν, και είναι, εύκολα αναγνωρίσιμο και προσβάσιμο λόγω του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και προσφέρει εγγυημένη ποιότητα, υπεύθυνη εξυπηρέτηση και τεράστια ποικιλία προϊόντων σχετιζόμενων με την υγεία και την ομορφιά. Οι επισκέπτες από την επαρχία το καθιέρωσαν ως εύκολο σημείο συνάντησης και υποδοχής συγχωριανών και συγγενών , ίσως γιατί το ΚΤΕΛ βρισκόταν τότε στην Αγίου Κωνσταντίνου». Ο κ. Μπακάκος κάνει ξεχωριστή μνεία στις προσωπικότητες που έχουν περάσει από το ιστορικό πατάρι του φαρμακείου, όπως οι Αλ. Παπαναστασίου, Αλ. Διομήδης, Π. Τσιμπιδάρος, Χ. Ψαρρός, Θ. Κουτούπης και άλλοι πολιτικοί, ενώ οι πελάτες έβλεπαν συχνά να περνούν οι Ζ. Παπαντωνίου, Δ. Λαμπράκης, Γ. Γρυπάρης και Κ. Θεοτόκης. «Λόγω της διαπροσωπικής σχέσης του φαρμακοποιού με τους πελάτες, το φαρμακείο θυμίζει τα παλιά καφενεία». Εκτός από το φαρμακείο Μπακάκου, υπήρχαν και άλλα σημεία γύρω από τον κυκλικό κόμβο της Ομόνοιας στα οποία συναντιούνταν οι Αθηναίοι.
Ο κ. Χρηστάκης εξιστορεί: «Ενας άλλος χώρος ήταν το ζαχαροπλαστείο-γαλακτοπωλείο του Μπερνίτσα, στη γωνία Πανεπιστημίου και Πατησίων, που μάλιστα είχε τηλέφωνο από το 1910. Εκλεισε το 1965. Ο Μπερνίτσας ήταν πρόεδρος των βιοτεχνών Ελλάδας. Στο κατάστημά του δεν σου επέτρεπαν να αφήσεις τα μπαγκάζια σου και ήταν κυρίως τόπος συνάντησης εργατών και προοδευτικών, για την εποχή, ανθρώπων. Επίσης, δημοφιλής τόπος ραντεβού ήταν το καφενείο “Νέον”, όπου έχει μάλιστα ζωγραφίσει ο Τσαρούχης. Κυκλοφορούσε η φήμη πως ήταν και τόπος για ερωτικές συναντήσεις, αφού δεν ήταν λίγοι οι Αθηναίοι που πήγαιναν εκεί γνωρίζοντας πως συγκέντρωνε τους νεαρούς που έρχονταν από την επαρχία αναζητώντας καλύτερη τύχη. Εκεί παίχτηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σκάκι.
Υπήρχε και η εναλλακτική λύση για όσους είχαν περισσότερα χρήματα. Αυτοί πήγαιναν στο καφενείο του ξενοδοχείου “Μέγας Αλέξανδρος”. Ο ιδιοκτήτης του επέτρεπε στους θαμώνες να αφήνουν τα μπαγκάζια τους, ελπίζοντας βέβαια ότι μετά τη μικρή αυτή εξυπηρέτηση θα γίνονταν πελάτες και σε κάποιο από τα δωμάτια».
πηγη: e-tipos