Ο δάσκαλος της δημοσιογραφίας Βλάσης Γαβριηλίδης έγραφε για τις υπηρέτριες
στα Αθηναϊκά σπίτια μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο τότε που ερημώσανε
τα χωριά και τα κορίτσια τα στέλνανε στην Πρωτεύουσα οι δικοί τους χωρίς
πολλές διατυπώσεις....
Θα τρώνε ένα πιάτο φαϊ....θα έχουν στέγη....και κανένα χαρτζιλίκι... θα της το παίρνουμε για να ζήσει η υπόλοιπη οικογένεια.
Έτσι απλά....
Και η πέννα του Γαβριηλίδη έγραφε....
«Προχθές την παραμονήν της Πρωτοχρονιάς, τα μπουντρούμια της αστυνομίας εδέχθησαν μέσα εις μολυσμένην ατμόσφαιραν την μικρή δουλίτσαν (υπηρέτρια). Ερημον εντελώς. Πήρε τα μάτια της και έφυγε από του αφεντικού της το σπίτι. Την έδερναν αλύπητα. Την έδερνε ο αφέντης, την εξυλοκόπη η κυρία, τα παιδιά. Ολοι την έδερναν.
Και δεν εκράτη πλέον. Εύρεν ανοικτήν την πόρταν και σαν τα σκυλιά, τα οποία δεν εσυνήθισαν το σπίτι ακόμη, βγήκε έξω και έφυγε. Φεύγει ακόμη. Επλανήθη εις όλας τας οδούς των Αθηνών. Ηλθε το μεσημέρι. Επείνα. Ηρχισε να κλαίη. Ο κόσμος άπονος, αλύπητος... Κανείς δεν την ηρώτησε πού πηγαίνει. Και ήτο κρύο διαβολεμένο, μα αυτή ξυπόλυτη, μ' ένα παλιό μεσοφούστανο, με τσόκαρα στα βαθυκίονα από τη μελανάδα του ψύχους ποδάρια της. Πεινούσε και κρύωνε.
Το μικρό της μυαλό αγρίεψε. Ολο τον κόσμο τον ενόμιζε εχθρό της. Τον ενόμιζε ότι ήτο αφέντης της, ότι ήτο η κυρία της ή τα παιδιά του αφέντη της... Την είδε
ο αστυνομικός κλητήρ... την εμάζευσε.
Ομοιαι σκηναί ίσης και μεγαλύτερης τραγικότητας εκτυλίσσονται καθημερινώς. Αφεντικά αμόρφωτα, κυρίαι οξύχολοι... παιδιά κακοαναστημένα, παιδιά έχοντα άγριον παράδειγμα εκ των γονέων των, γίνονται ήρωες των τραγικοτέρων, των απανθρωποτέρων σκηνών...».
«Εις γνωστήν αθηναϊκήν οικογένειαν, έχουσαν βαθμούχους εν τη πολιτεία καλούς πολίτας κατά τα άλλα, είχε προσληφθεί νεαρά γυνή ως υπηρέτρια. Είχε σύζυγον απουσιάζοντα. Ηλθε τέλος πάντων και μετέβη προς συνάντησίν της.
Τι απλούστερον...
Ο εις των υιών της οικογενείας το γνωρίζει. Παραγγέλλει εις τον σύζυγον να την ιδή και να φύγη. Ο δυστυχής σύζυγος υπόσχεται να υπακούση, αλλά τις γνωρίζει πόσον καιρό είχε να ιδή την σύζυγόν του. Και μένει περισσότερον παρά την επιθυμίαν του αφεντικού. Ο υιός υποψιάζεται ότι δεν εισηκούσθη η διαταγή του. Και μετά τινά ώραν εξέρχεται του δωματίου του προς επιθεώρησιν. Εννοεί η πτωχή υπηρέτρια τον λόγον και αποκρύπτει τον σύζυγόν της. Αυτός όμως δεν εξαπατάται ευκόλως. Ερευνά το σπίτι και στο κελάρι τον ανακαλύπτει.
Το τι επακολούθησεν είναι απερίγραπτον. Αγριότερον ξυλοκόπημα αδύνατον να φανταστεί κανείς... Ο σύζυγος και η υπηρέτρια μένουσιν αναίσθητοι από το ξύλο. Ο άγριος υιός της κυρίας εκδιώκει τον σύζυγον, βοηθούντων και των ιδικών του ποδών διά να εξέλθη εις τον δρόμον. Εκείθεν τον στέλλουσι εις το νοσοκομείον. Εκεί συνήντησε την άτυχη υπηρέτριαν...
Τοιαύτα δράσεως αφεντικά είναι άπειρα... Είτε μικραί είναι και από της οικογενείας των μεταφέρονται εις τη δουλιάν, είτε μεγάλαι και αγοραπωλούνται, όπως αι μετοχαί της πιστωτικής ή των μεταλλουργείων Λαυρίου εις τα χρηματιστήριά των, τα οποία καλούνται υπηρετομεσιτικά γραφεία...»
Για να μην είμαστε άδικοι όμως υπήρχαν και οι εξαιρέσεις δυστυχώς
όχι πολλές.
Κάποιες οικογένειες θεωρούσαν μέλος της οικογένειας την υπηρέτρια....
ψυχοκόρη την έλεγαν ....την πάντρευαν και την βοηθούσαν
να ανοίξει το σπιτικό της.