Γεννήθηκα στο Αϊβαλί, μεγάλωσα με τους Τούρκους αρμονικά, είμαστε αδέρφια…»
ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΑΠΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΟ ΑΪΒΑΛΙ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟ politismos.com.gr
![aivali_politismos_1]()
ΑΪΒΑΛΙ – Του ΙΑΣΟΝΑ ΠΙΠΙΝΗ
To Aϊβαλί είναι μια μικρή πόλη στα παράλια της Τουρκίας απέναντι από την Λέσβο. Η ονομασία της πόλης προέρχεται από την τουρκική λέξη ayva, η οποία σημαίνει «κυδώνι». Εκτός από την ονομασία «Αϊβαλί», η οποία επιλέχθηκε ως κύρια, ήταν σε χρήση μέχρι τέλους και η λόγια ελληνική εκδοχή της «Κυδωνίαι».
Οι Κυδωνίες, με ελληνικό πληθυσμό 30.000 στις παραμονές τής Ελληνικής Επανάστασης, ήταν ένα από τα σπουδαιότερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα τού υπόδουλου ελληνισμού, το δεύτερο, μετά τη Σμύρνη, στη Μικρά Ασία.
Το politismos.com.gr ταξίδεψε μέχρι το Αϊβαλί και συνάντησε έναν από τους ελάχιστους Έλληνες που απέμειναν μετα τον διωγμό. Τον Γιάννη Χαλίλ Παπιράκη. Ο κ. Παπιράκης μίλησε για την ζωή του στο Αϊβαλί, την συμβίωση του με τους Τούρκους αλλά και τον ρόλο που έπαιξε η ελληνική Πολιτεία σε σχέση με τους Έλληνες της Τουρκίας.
Πότε γεννηθήκατε; Υπήρχαν άλλοι Έλληνες τότε εδω;
Γεννήθηκα το 1928. Από τότε δεν έφυγα καθόλου από δω. Το 1922 οι Έλληνες έφυγαν από αυτό το μέρος. Εδώ ζούσαν 70 χιλιάδες Έλληνες. Όταν πια έφυγαν και ήμουν εγώ παιδάκι δεν υπήρχε άλλος Έλληνας παρα μόνο η οικογένεια μου και οι Τουρκοκρητικοί. Έλληνες είχε πολλούς τότε στο Μοσχονήσι, στην Έφεσο, στη Σμύρνη, στην Αλικαρνασσό..
Το Αϊβαλί (Ayvalık, στα τουρκικά) υπήρξε μαζί με άλλες πόλεις ένα απο τα πιο ιστορικά κέντρα του ελληνισμού. Μεγάλο εμπορικό κέντρο, είχε ανθρώπινη παρουσία απο το 1500 π.Χ. Η ίδρυση του σύγχρονου οικισμού τοποθετείται μεταξύ του 1570 και του 1580 μ.Χ. Οι πρώτοι οικιστές ήρθαν από τα γειτονικά παράλια της Λέσβου στην προσπάθεια να αποφύγουν τις επιδρομές των πειρατών και ίδρυσαν οικισμούς στην παραλία, στις θέσεις Χόνδραμμο (Καμπακούμ) και Καμπύλη Άκρα (Εγρί Μποτζάκ).
Σήμερα υπάρχει κάτι που να σας θυμίζει ότι εδώ είναι ένα κομμάτι της Ελλάδας;
Βέβαια.. Εδω υπάρχει άλλωστε μια εκκλησία χριστιανική ελληνική. Λειτουργεί κανονικά, είναι η εκκλησία του Ταξιάρχη. Βρίσκεται στο κέντρο εδώ στο Αϊβαλί. Παίρνουν άδεια και έρχονται ιερείς από τη Μυτιλήνη και κάνουν λειτουργία κανονικά. Έρχεται όμως και κόσμος από εδω. Υπάρχουν Χριστιανοί στο Μοσχονήσι.
Κάποιοι όμως έβαλαν στο στόχαστρο την ελληνική εκκλησία…
Από την εκκλησία όμως έκλεψαν δυο εικόνες. Είχαν μεγάλη αξία, αλλά κανένας δεν νοιάστηκε. Μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί.
Το ελληνικό Κράτος ενδιαφέρθηκε για τους Έλληνες που απέμειναν εδω;
Οχί, από ότι ξέρω ποτέ. Δεν το είδα ποτέ εγώ τουλάχιστον το ενδιαφέρον του ελληνικού Κράτους για εμας.
Με τους Τούρκους οι σχέσεις σας πως είναι;
Πολύ καλές. Είμαστε αδέρφια. Τους αγαπάω τους Τούρκους. Εγώ πήγα σε τουρκικό σχολείο, πήγα στην Κάτω Παναγιά.. Πολεμούν οι Τούρκοι για να μπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά οι απλοί πολίτες δεν πολυ θέλουν.
Όταν έφυγαν οι Έλληνες από το Αϊβαλί προσπάθησαν να πάρουν μέρος της περιουσίας τους μαζί;
Όταν έφυγαν από εδω οι Έλληνες έχασαν και τις περιουσίες τους. Πολλοί είχαν κρύψει χρυσάφι στα σπίτια τους. Τα έκρυβαν μέσα στον ασβέστη. Τα έχασαν όλα αυτα… Τα βρήκαν μετα οι Τούρκοι…
http://politismos.net/wp/?p=904
ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΑΠΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΟ ΑΪΒΑΛΙ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟ politismos.com.gr
ΑΪΒΑΛΙ – Του ΙΑΣΟΝΑ ΠΙΠΙΝΗ
To Aϊβαλί είναι μια μικρή πόλη στα παράλια της Τουρκίας απέναντι από την Λέσβο. Η ονομασία της πόλης προέρχεται από την τουρκική λέξη ayva, η οποία σημαίνει «κυδώνι». Εκτός από την ονομασία «Αϊβαλί», η οποία επιλέχθηκε ως κύρια, ήταν σε χρήση μέχρι τέλους και η λόγια ελληνική εκδοχή της «Κυδωνίαι».
Οι Κυδωνίες, με ελληνικό πληθυσμό 30.000 στις παραμονές τής Ελληνικής Επανάστασης, ήταν ένα από τα σπουδαιότερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα τού υπόδουλου ελληνισμού, το δεύτερο, μετά τη Σμύρνη, στη Μικρά Ασία.
Το politismos.com.gr ταξίδεψε μέχρι το Αϊβαλί και συνάντησε έναν από τους ελάχιστους Έλληνες που απέμειναν μετα τον διωγμό. Τον Γιάννη Χαλίλ Παπιράκη. Ο κ. Παπιράκης μίλησε για την ζωή του στο Αϊβαλί, την συμβίωση του με τους Τούρκους αλλά και τον ρόλο που έπαιξε η ελληνική Πολιτεία σε σχέση με τους Έλληνες της Τουρκίας.
 |
| Το Αϊβαλί ή Κυδωνίες είναι μικρή πόλη στα βόρεια παράλια της Μικράς Ασίας, από την οποία κατάγεται ο ζωγράφος και συγγραφέας Φώτης Κόντογλου |
Γεννήθηκα το 1928. Από τότε δεν έφυγα καθόλου από δω. Το 1922 οι Έλληνες έφυγαν από αυτό το μέρος. Εδώ ζούσαν 70 χιλιάδες Έλληνες. Όταν πια έφυγαν και ήμουν εγώ παιδάκι δεν υπήρχε άλλος Έλληνας παρα μόνο η οικογένεια μου και οι Τουρκοκρητικοί. Έλληνες είχε πολλούς τότε στο Μοσχονήσι, στην Έφεσο, στη Σμύρνη, στην Αλικαρνασσό..
Το Αϊβαλί (Ayvalık, στα τουρκικά) υπήρξε μαζί με άλλες πόλεις ένα απο τα πιο ιστορικά κέντρα του ελληνισμού. Μεγάλο εμπορικό κέντρο, είχε ανθρώπινη παρουσία απο το 1500 π.Χ. Η ίδρυση του σύγχρονου οικισμού τοποθετείται μεταξύ του 1570 και του 1580 μ.Χ. Οι πρώτοι οικιστές ήρθαν από τα γειτονικά παράλια της Λέσβου στην προσπάθεια να αποφύγουν τις επιδρομές των πειρατών και ίδρυσαν οικισμούς στην παραλία, στις θέσεις Χόνδραμμο (Καμπακούμ) και Καμπύλη Άκρα (Εγρί Μποτζάκ).
 |
| Aϊβαλί. Στο βάθος διακρίνεται η εκκλησία της Κάτω Παναγιάς η οποία σήμερα λειτουργεί ως μουσουλμανικό τζαμί |
Βέβαια.. Εδω υπάρχει άλλωστε μια εκκλησία χριστιανική ελληνική. Λειτουργεί κανονικά, είναι η εκκλησία του Ταξιάρχη. Βρίσκεται στο κέντρο εδώ στο Αϊβαλί. Παίρνουν άδεια και έρχονται ιερείς από τη Μυτιλήνη και κάνουν λειτουργία κανονικά. Έρχεται όμως και κόσμος από εδω. Υπάρχουν Χριστιανοί στο Μοσχονήσι.
 |
| Το εσωτερικό της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας στο Αϊβαλί. Παντού ερείπια και εγκατάλειψη |
Από την εκκλησία όμως έκλεψαν δυο εικόνες. Είχαν μεγάλη αξία, αλλά κανένας δεν νοιάστηκε. Μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί.
Το ελληνικό Κράτος ενδιαφέρθηκε για τους Έλληνες που απέμειναν εδω;
Οχί, από ότι ξέρω ποτέ. Δεν το είδα ποτέ εγώ τουλάχιστον το ενδιαφέρον του ελληνικού Κράτους για εμας.
 |
| Παιδιά διδάσκονται το Κοράνι στο τζαμί που κάποτε ήταν χριστιανική εκκλησία |
Πολύ καλές. Είμαστε αδέρφια. Τους αγαπάω τους Τούρκους. Εγώ πήγα σε τουρκικό σχολείο, πήγα στην Κάτω Παναγιά.. Πολεμούν οι Τούρκοι για να μπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά οι απλοί πολίτες δεν πολυ θέλουν.
Όταν έφυγαν οι Έλληνες από το Αϊβαλί προσπάθησαν να πάρουν μέρος της περιουσίας τους μαζί;
Όταν έφυγαν από εδω οι Έλληνες έχασαν και τις περιουσίες τους. Πολλοί είχαν κρύψει χρυσάφι στα σπίτια τους. Τα έκρυβαν μέσα στον ασβέστη. Τα έχασαν όλα αυτα… Τα βρήκαν μετα οι Τούρκοι…
 |
| O Γιάννης Χαλίλ Παπιράκης με τον συντάκτη του politismos.com.gr Ιάσονα Πιπίνη |